3 yılda 38 siyasi parti kuruldu, PİA kurulamadı: İçişleri’nin tavrı siyasi

ANKARA- İnsan ve Özgürlük Partisi’nin (PİA) parti kurmak için 2018 yılından bu yana İçişleri Bakanlığı’na yaptığı başvurular, aradan geçen üç yılı aşkın sürede sonuçsuz kaldı. Randevu taleplerine yanıt alamayan, bakanlığın kapısından geri çevrilen PİA yöneticilerinin, idare mahkemesine açtığı davada önce yürütmeyi durdurma kararı verildi sonra bakanlığın itirazı üzerine işlem reddedildi. 
Anayasa Mahkemesi’ne itiraz etmeye hazırlandıklarını, verilecek karara göre süreci AİHM’e taşımayı planladıklarını söyleyen PİA Genel Başkanı Mehmet Kamaç, “İçişleri Bakanlığı’nın partimize yönelik tavrı tamamen siyasi. Bunun hiçbir hukuki dayanağı yok” dedi.

2018’DEKİ BAŞVURUDAN BU YANA ‘OLUMLU’ GELİŞME YOK

İnsan ve Özgürlük Partisi kurucuları, partinin kuruluş evraklarını İçişleri Bakanlığı’na elden vermek üzere 5 Mayıs 2018 tarihinde bakanlığa gitti. Bakanlık çalışanlarının evrakların posta yoluyla gönderilmesi gerektiğini belirtmesi üzerine partililer, 10 Mayıs 2018’de posta yoluyla belgeleri bakanlığa gönderdi. 

Aradan geçen yaklaşık iki yılda alındı belgesinin taraflarına verilmemesi üzerine partililer 3 Nisan 2020’de Van 5’inci Noteri aracılığıyla bakanlığa ihtarname çekti. 13 Nisan 2020’de ihtarnameye yanıt veren bakanlık Siyasi Partiler Kanunu’nun 8. Maddesine aykırı olarak evrakların posta yoluyla gönderildiğini, bu nedenle parti kuruluş evraklarına işlem yapılmadığını bildirdi.

Bunun üzerine 1 Haziran 2020 tarihinde PİA yetkilileri, E-devlet üzerinden parti kuruluşuna dair Sivil Toplum ile İlişkiler Genel Müdürlüğü ekranından randevu talebi oluşturdu ancak bu talebe de yanıt verilmedi. Bu kez partililer, Van 5. Noteri aracılığıyla bakanlığa ihtarname çekerek, parti kuruluşu için gerekli bilgi ve belgeleri elden teslim etmek adına randevu talep etti.  Fakat bakanlık randevu talebine olumlu yanıt vermedi. 
Süreç içinde pek çok kez Ankara’ya giden, ilgili görevlilerle görüşmek isteyen PİA kurucularının İçişleri Bakanlığı’na girişi engellendi. Partililere çoğu kez görevli kişilerin korona virüsü salgını nedeniyle bakanlıkta olmadığı söylendi. 

İDARE MAHKEMESİ YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI VERDİ

PİA Başkanı Mehmet Kamaç, olumlu yanıt alamamalarının ardından 2021 yılında İçişleri Bakanlığı’na karşı Ankara 13’üncü İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Başta Anayasal hakkı olmak üzere ulusal ve uluslararası mevzuattan doğan hakkını kullanamadığını belirten Kamaç, İçişleri Bakanlığı’nın uygulamasının yürütmesinin durdurulmasını talep etti.

Bakanlık savunmasında, randevu taleplerine yanıt verilmemesine ilişkin gerekçe olarak korona virüsü salgınını gösterdi. Covid-19 nedeniyle esnek çalışmaya geçildiğini belirten İçişleri Bakanlığı, görevli personelin ve yakınlarının Covid-19’a yakalanması nedeniyle 14 günlük karantinaya tabii tutulduğunu belirtti. Öte yandan bakanlık, parti tüzüğünde ve programında yer alan bir kısım ifadelerin Anayasa’nın 68. Maddesine aykırılık teşkil ettiğini belirterek davanın reddedilmesini istedi. 

İçişleri Bakanlığı’nın işleminin uygulamaya devam edilmesi halinde, Anayasa’nın 68. Maddesi'yle güvence altına alınan siyasi parti kurma hakkının ihlal edilmesine sebebiyet verileceğini ve telafisi güç ve imkânsız zararların oluşacağını ifade eden Ankara 13’üncü İdare Mahkemesi, 13 Nisan 2021'de İçişleri Bakanlığı’nın uygulamasının yürütmesinin durdurulmasına karar verdi.  

BAKANLIK İTİRAZINI ÜST MAHKEME KABUL ETTİ

Yürütmeyi durdurma kararının ardından İçişleri Bakanlığı, Ankara 13’üncü İdare Mahkemesi’nin kararına itiraz etti. İtirazı değerlendiren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10’uncu İdari Dava Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı’nın itirazını kabul ederek yürütmeyi durdurulması talebinin reddine hükmetti. 

‘İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN TAVRI SİYASİ’

Yargı kararlarının ardından 17 Haziran 2021'de İçişleri Bakanlığı’na giden ve görevlilerle görüşmek isteyen PİA yöneticileri yine kapıdan geri çevrildi ve içeri alınmadı. Bakanlık nizamiyesinde “polis ordusuyla” karşılaştıklarını belirten PİA Genel Başkanı Mehmet Kamaç, “Yine verilen cevap hiç değişmedi. ‘Yetkili memurlar gelmedi’ denildi. Dört yıldır verdikleri cevabın aynısını verdiler. Yetkili memurların olmadığını dolayısıyla içeriye alamayacaklarını söylediler” dedi.

Gelecek hafta Anayasa Mahkemesi’ne başvuracaklarını, AİHM de dahil olmak üzere hukuki mücadelelerini sürdüreceklerini belirten Kamaç sözlerini şöyle sürdürdü: “Bize yönelik bu uygulamanın hukuki bir temeli yok. Bu konuda hukukçu arkadaşlarla yaptığımız değerlendirmede bu uygulamanın herhangi hukuki bir temeli olmadığını ifade ediyorlar. Bize yönelik siyasi bir tavır söz konusu.

Bunu yaparken de var olan Anayasayı ayaklar altına alan bir idareyle karşı karşıyayız. Bununla ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ankara’da farklı siyasi partilerle görüşmeler yaptık. AK Parti, İYİ Parti, MHP dahil olmak üzere bütün siyasi partilerle görüş alışverişimiz devam ediyor. Hukuki süreci de yürütüyoruz. Anayasa Mahkemesi adımının sonucuna göre AİHM’e kadar gitmeyi planlıyoruz.”

PİA’NIN İLK BAŞVURUSUNUN ARDINDAN 38 SİYASİ PARTİ KURULDU

Haziran 2021 itibariyle Türkiye’de faaliyette olan 109 siyasi parti bulunuyor. PİA’nın Mayıs 2018’de yaptığı ilk başvurunun ardından Türkiye siyasal hayatına 2018’de 2, 2019’da 3, 2020’de 27 ve 2021’de 6 olmak üzere toplam 38 siyasi parti katıldı.