Yunanistan 'heyecansız seçimler' için sandık başına gidiyor

DUVAR - Komşu Yunanistan bugün erken milletvekilliği seçimleri için sandık başına gidiyor. 9 milyon 810 bin 40 seçmen dört yıl boyunca görev yapacak 300 sandalyeli yeni parlamentoyu belirleyecek. Seçimlere otuzun üzerinde siyasi parti ve oluşum katılıyor. 21 Mayıs seçimleri Başbakan Kiryakos Miçotakis kabinesinin görev süresinin sona ermesinden birkaç hafta önce gerçekleşeceği için erken seçim olarak nitelendiriliyor.

'BONUS SANDALYE' SİSTEMİNİN OLMAYACAĞI İLK SEÇİMLER

Yarı nispî temsilin 2016 yılında yürürlükten kaldırılmasının ardından, bugün yapılacak erken parlamento seçimleri 1990 yılından bu yana seçim sisteminde 'bonus sandalye' sisteminin kullanılmayacağı ilk seçimler olarak tarihe geçecek.

1974'ten bu yana bonus sandalyeleri destekleyen iktidardaki Yeni Demokrasi (YD) partisi, yeniden göreve geldikten kısa bir süre sonra, Ocak 2020'de, tamamen farklı bir metodolojiyle de olsa bonus sandalye sistemini yeniden canlandırmak için yeni bir seçim yasası çıkardı. Yeni yasaya göre oyların yüzde 25 ila yüzde 40'ını alanlar, orantılı dağıtım başlamadan önce, bu aralıktaki her yarım puan için (30 sandalyeye kadar) bir sandalye elde edecek. Birinci gelen parti listesi fazladan 20 ile 50 arasında bir sandalye kazanacak. Söz konusu sistem, 21 Mayıs 2023 seçimlerinden bir sonraki seçimde uygulanacak.

Uzmanlar, siyasi partiler arasındaki farklılıklar nedeniyle seçimler sonrasında koalisyon hükümetinin kurulmasını zorlaştıran seçim sistemi nedeniyle bu yıl içinde ikinci bir seçim olasılığının yüksek olduğuna dikkat çekiyor.

ALTIN ŞAFAK SEÇİME KATILAMIYOR

2020 yılında 'suç örgütü' ilan edilerek dağıtılan ve lider kadrosu tutuklanan neo-Nazi örgütü Altın Şafak bugünkü seçimlere katılamıyor. Yargıtay ayrıca, bazı oluşumları seçim kriterlerine uymadıkları için seçim dışı bıraktı.

Temmuz 2019'dan bu yana görev başında olan Başbakan Miçotakis, 22 Nisan 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou ile yaptığı görüşmede Yunanistan Anayasası'nın 41'inci maddesi uyarınca parlamentonun feshedilmesini talep etmişti. Bu talep sonrasında seçim günü, seçimlerin gerçekleşmesi için parlamentonun feshinden sonra geçmesi gereken 30 günlük süreden bir gün önce olan 21 Mayıs Pazar olarak belirlendi.

İKTİDAR YAZ AYINDA YENİ SEÇİM BEKLENTİSİNDE

Komşu ülkede uzmanlar 2023 erken seçimlerini 'heyecansız seçimler' olarak nitelendiriyor. Bunun başlıca nedeni son anket ve araştırmalara göre büyük partilerin yeni mecliste tek başına hükümeti kurmak için çoğunluğa sahip olmasının beklenmemesi. İktidar cephesinde de bununla bağlantılı olarak yaz ortalarında yeni seçimlere gidileceği beklentisi yüksek.

Yunanistan vatandaşlarının seçimlere sınırlı ilgi göstermesinin bir diğer nedeni de son on yıl içinde art arda yaşanan seçim süreçleri. Ekonomik bunalım yıllarında art arda gerçekleştirilen seçimler ve birbiri ardına iktidara gelen partiler, farklı siyasi ve sosyoekonomik çözümleri gündeme taşımaktan uzak kalmakla eleştiriliyor.

ANKETLER NE SÖYLÜYOR?

2019'da tek başına iktidar olan Başbakan Kiryakos Miçotakis'in muhafazakar YD partisinin, bu seçimlerde yüzde 5-6'lık bir oy oranı ile birinci parti olması bekleniyor. Son anketlere göre, partinin oy oranı yüzde 30'ların biraz üzerinde seyrediyor. Buna rağmen partinin tek başına iktidar hedefini hayata geçirmesi beklenmiyor.

YD'yi ikinci sırada SYRIZA takip ediyor. Uzmanların tahminlerine göre ana muhalefet yüzde 25 bandında 'demir atmış' durumda. SYRIZA yönetimi ise bu öngörülerin seçim gecesi gerçeğe dönüşmeyeceği ve iktidar partisi ile farkın kapanacağı görüşünde.

İki büyük partiyi sırasıyla ve kayda değer bir oy oranı farkı ile merkez sol partisi PASOK, Yunanistan Komünist Partisi (KKE), aşırı sağcı-popülist Helen Çözümü ve sol parti MERA25 takip ediyor. Seçimlere oy oranları yüzde 1 ile 2 arasında değişen daha küçük partiler de katılıyor. Fakat Yunanistan seçimlerinde yüzde 3'lük baraj uygulanıyor.

PARTİLER NE VAAT EDİYOR?

İktidardaki Yeni Demokrasi (YD), seçmenlerine 2019 yılından beri sürdürülen muhafazakar-neoliberal politikaların devamını taahhüt ediyor. Türkiye ile ilişkiler konusunda ise Başbakan Kiryakos Miçotakis Türkiye'nin yeni hükümeti ile diyaloğu deneyeceği ancak ülke savunmasını desteklemeyi bırakmayacağı mesajını veriyor.

Ana muhalefetteki SYRIZA 2015-2019 döneminde uygulanan politikalara geri dönüşü vaat ediyor. Parti, neoliberal politikalar ile demokratikleşme alanında YD'nin attığı adımları sınırlandırma vaadi sunuyor. KKE ile diğer sol oluşumlar dışındaki oluşumlar ise YD'nin izlediği politikalara kısmen benzer vaatlerle seçmenlerin karşısına çıkıyor.