Irak Kürdistanı'nda bağımsızlık için 'Evet' çıkar mı?

BMoskova’da düzenlenen “Bugünün Mezopotamyası: Yezidi Devlet Olgusu Kökenleri Ve Perspektifi” konferansına katılan Rezgan soyundan “Yezidi sultanı” Keleş, REGNUM ajansının sorularını cevapladı. Geçen sene Almanya’da sultanlığa seçilen ve altı dil bilen Keleş “mükemmel Rusça” konuştu.

Kendisine göre eski Babil'den gelen ve sayısı 2-3 milyona yakın Yezidilerin “vatan hakkını” dile getirme zamanı gelmiş.

Farazi devletin “Yezidiya” diye adlandırılacağını belirten Keleş, bütün dünyaya yayılan Yezidilerin Hristiyan ülkelerinde daha rahat olduklarını iddia etti. 2014 yılında Şengal trajedisinin ardından Yezidilerin varlığı soru işaretli hale geldiği için Yezidi özerk bölgesinin gündeme girdiğini belirten Keleş’e göre ilk etapta özel statüye kavuşan Laleş mevkii dünya Yezidilerinin idari merkezi olabilir.

Sözünü bitirirken Keleş Yezidi halkını “ancak Rusya’nın kurtarabileceğini” söyledi.

Nezavisimaya gazetesine konuşan Rusya Bilim Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji Bölümü uzmanlarından Kirill Vertyayev Irak Kürdistanı’nın bağımsızlık referandumunu yorumlarken referandumdan “Evet” çıkacağını, fakat bu kararın bağımsızlığa yol açmayacağını tahmin etti.

Kendisine göre referandum sonucu ne olursa olsun Bağdat, Erbil’in bağımsızlığını tanımayacak. Bununla beraber olumlu sonuç Kürtlerin eline üç koz verecek. Birincisi, ileride yapılacak Bağdat ile görüşmelerde Erbil’in konumu daha güçlü olacak. İkincisi, Kerkük gibi tartışmalı bölgeler de bağımsızlığı desteklerse sınır konusunda Erbil’in talepleri esas kazanacak. Üçüncüsü, olumlu cevap, KDP ve Barzani’ye güvenoyu olacak.

Olası bağımsızlık kararının, komşu ülkelerdeki Kürtler arasında bölücülük havasını artırmadığını öne süren Vertyayev, Türkiye Kürtleri farklı şartlarda yaşıyor, ülke elitleriyle ilişkileri de farklı. Irak Kürtleri ile arası gergin olan Suriye Kürtleri de Erbil’i örnek almazlar, dedi.

EADaily ajansı Musul cephesindeki gelişmeleri değerlendirdi. IŞİD’in Musul’dan tahliye edilmesinin “zaman meselesi” olduğunu tahmin eden ajans, bugünlerde 1500-2000 militanı barındıran Havice şehrini almadan teröristlerin bölgede hâlâ aktif olacağını iddia etti.

Geçen Şubat ayında peşmerge, İran yanlısı Haşd el Şaabi ve Bağdat ordusu Havice operasyonu konusunda mutabık kalmayınca terör karşıtı koalisyon Musul’a yönelmiş. Ekseriyetle Sünni nüfuslu Havice’ye sıra gelince operasyonun ne şekilde tertip edileceği gündeme gelecek. Musul operasyonunda takviye gücü rolünü kabul etmekle belirli tavizde bulunan Kürtler Havice taarruzuna aktif bir şekilde katılmakta kararlı. Sebebi, Havice’ye talip olmaları.

Öte yandan Kürtlerin gösterdiği hareketliliğe yan bakan Bağdat, Ankara ve Tahran’ı sakinleştirecek tek güç var, o da Amerika. Erbil Washington ile iyi geçinmek zorunda.

Bu arada Kürt kaynaklarından gelen bilgiler, Havice’de IŞİD’in El Kaide ile koordinasyon kurma çabaları yönünde. Ne kadar doğru bilemiyoruz, ama ajansa göre bir ihtimal Kürtler bölgeden gelen tehlikeyi abartıp Havice operasyonunda daha büyük rol üstlenmekle bölgeye talebini pekiştirmeye çalışıyor olabilir.

Gazeta.ru’nun röportaj yaptığı siyaset bilimci Igor Ryabov, Donald Trump’ın Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaretin neticesinde ABD’nin Ortadoğu’ya yeni yaklaşımının ortaya çıktığını iddia etti. Ryabov, Washington’un, başta Suudi Arabistan olmak üzere “bol kaynaklı” ülkelere ağırlık verirken Katar rejimi gibi “yük”lerden kurtulmaya çalıştığını söyledi.

İran’ı yeniden hedef alan ABD'nin, eskiden İngiltere’nin yaptığı gibi, Ortadoğu’da oynadığı oyuna kendi kurallarını dayatmaya alıştığını söyleyen uzman, "bu oyunun püf noktalarından biri BAE’den Türkiye üzerinden Avrupa’ya gidecek petrol boru hattını çektirme çabasıdır" dedi.

“Russia-1” TV kanalında konuşan Rusya Bilim Akademisi Ortadoğu ve İsrail Enstitüsü Müdürü Yevgeniy Satanovskiy, Katar krizinin arkasında Suudi Arabistan ve BAE’nin Katar’ı destekleyen Türkiye ile arasında bir çekişme bulunduğunu öne sürdü. Bir ay kadar önce Katar’ın, Mısır ve BAE’nin önüne geçerek Uganda’da bir askeri üs kurma yarışını kazandığını hatırlatan Satanovskiy, Riyad, Kahire ve Abu-Dabi’yi iyice kızdırdığını ve krizin nereye kadar gelebileceğini tahmin edemediğini söyledi.

Uzmana göre hem Türkiye, hem ABD’nin askeri üslerini barındıran Katar, komşulardan olası askeri müdahaleden çekinmiyor.

Aynı programa katılan Rus-İsrailli yazar Avigdor Eskin, Katar’ı İhvan, HAMAS ve Hizbullah gibi örgütleri desteklemek ile suçlayan Suudi Arabistan’ın IŞİD ve El-Kaide’ye verdiği destek “herkesçe bilinen bir şey” dedi.

Kinopoisk.ru bu sene Cannes Film Festivali'nde “Sevgisizlik” (Nelyubov) filmi ile Jüri Ödülü'nü alan Andrey Zvyagintsev’e mikrofon uzattı. Zamanında Jüri Ödülü'nü Antonioni, Bergman, Godard gibi simaların aldığını hatırlatan yönetmen en çok seyircilerin gösterdiği tepkiden memnun kaldığını belirterek “Her film seyircinin kalbini hedef alıyor” dedi. Film çekerken kendisini seyircinin yerine koyduğunu anlatan Zvyagintsev, filmin samimi olduğunu ve yönetmenin ahlaki ayarına uyduğunu ifade etti.

Seyircilerden bahsederken “entelektüel içerikli” ve eğlenceli filim seyircilerinin birbirinden ayrı durduğuna inanmadığını belirten yönetmen, Kimi meslektaşlarımın “hedef kitle” peşinde koşması, seyircilerle iletişim taklidinden başka bir şey değildir, dedi.

“Sevgisizlik” filminin seyircilerinden birinin “Sinemadan eve gelince çocuklarıma sarılmak istedim” mesajına atıfta bulunan Zvyagintsev, filmlerin aslında bunun için çekildiğini söyledi.