Atina'ya ve Rum tarafına '2016' baskısı
Türk tarafının Kıbrıs ile ilgili son mesajlarına Kıbrıs Rum tarafının ve Atina’nın yaklaşımı temkinli. 2016 çözüm yılı olabilecek mi hâlâ muamma.
Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Ankara ziyareti Kıbrıs’ta ve Atina’nın diplomasi kulvarlarında yankı buluyor. Çarşamba akşamı Beştepe’de Kıbrıs Türk liderliği ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından verilen mesajlar Kıbrıs Rum tarafı ve Atina tarafından mercek altına alındı.
Ankara’da ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan Lefkoşa’nın güneyine ve Atina’ya Kıbrıs meselesinde ‘esneklik’ ve ‘2016 yılı adada çözüm yılı olmalı’ mesajları gönderdi. Bu mesajları destekleyen Akıncı 2016 yılının sonlarına dek Kıbrıs Sorununun çözümü sağlanmazsa büyük bir fırsat kapısının kapanabileceği uyarısında bulunda. Akıncı aynı mesajı çeşitli vesilelerle Ankara ziyareti öncesinde ve esnasında Türkiyeli basın mensuplarıyla paylaştı.
Türk tarafının 'Yeşil Hat'tın güneyine yollamış olduğu ‘2016 çözüm yılı’ mesajı Kıbrıs Müzakerelerinde an itibariyle gelinen yeni safha açısından oldukça büyük önem arz ediyor. Ağustos’un son günlerinde Kıbrıs Müzakerelerinde iki taraf belli başlı konuları masaya yatıracak. Oldukça çetrefilli konular olan mülkiyet, toprak ve garantiler meselesinde iki tarafın bu toplantılarda görüş alışverişinde bulunması bekleniyor. Kıbrıs Türk tarafı bu toplantılardan alınacak olan sonuçlara göre hemen New York’ta yeni bir görüşme süreci ve garantiler için beşli uluslararası zirve sürecini başlatmayı hedefliyor. Kıbrıs Rum tarafıysa şimdilik bu açılımlara mesafeli yaklaşıyor.
KIBRISLI RUMLAR VE ATİNA
Akıncı’nın ve Erdoğan’ın son mesajlarına Kıbrıs Rum tarafı ve ona destek sunan Atina nasıl yaklaşıyor? Duvar’a ulaşan ilk bilgiler Rum tarafının ‘temkinli’ bir duruşu yeğlediğini gösteriyor. Duvar’a konuşan ve şimdilik kaydıyla isimlerinin yayınlanmasını arzu etmeyen Rum kaynaklar an itibariyle Kıbrıs’ta çözümün de çözümsüzlüğün de birer şık olarak iki tarafın önünde bulunduğunu belirtiyor.
Rum tarafında ilerleyen günlerin ve yeni müzakere sürecinin Erdoğan’ın Kıbrıs ile ilgili pozisyonunun netleşmesine neden olacağı görüşü öne çıkıyor. ‘Ankara’da Amerika’nın yeniden keşfini beklemiyorduk. Kıbrıs Sorunu açısından belirleyici olan Ankara’nın nihai tavrı ilerleyen günlerde müzakere masasında belli olacak’. Bu yorum müzakere sürecini yakından takip eden bir kaynağa ait.
Lefkoşa’nın güney kesimine göre şimdiden 2016 yılını ‘çözüm yılı’ ilan etmek için vakit oldukça erken. Toprak ve garanti konusunda Türkiye’nin üstlenmesi gereken bazı ‘ev ödevleri’ var. Güzelyurt’un Rum tarafına iadesi, kapalı Maraş’ın açılması, garanti sisteminin feshi ve yerine Kıbrıslı Türklerin güvenlik ihtiyacını karşılayacak olan yeni bir sistemin kurulması çözüm kapısını aralayacak gelişmeler arasında.
GARANTİLER DÜĞÜMÜ
Rum tarafının perspektifinden büyük önem arz eden konuların arasında garantiler meselesinin ayrı bir önemi var. 1960 kurucu anlaşmaları sonrasında adada konuşlanan Türk Silahlı Kuvvetleri 1974 senesinde Kıbrıs Rum tarafını ağır bir yenilgiye uğrattı ve adanın %36’sına el koydu. Rum tarafı bu gerçeği göz ardı etmeksizin garanti sisteminin bir an evvel feshinden yana tavır koyuyor. Aynı düşünceyi Atina da paylaşıyor.
Duvar’a ulaşan son bilgiler ilerleyen tarihlerde Rum tarafının bu önemli konuda Türk tarafının kapısını farklı formasyonlarla çalacağı yönünde. Kıbrıs Ordusu’nun kurulması, adada yeni bir Türk-Yunan askeri işbirliğini tesisi, belirli bir süreç için Türk tarafına adada bazı askeri ayrıcalıkların tanınması bu formüller arasında yer alıyor. Beri yandan, Türk tarafının geçmiş dönemde görmezlikten gelmiş olduğu NATO ve AB seçenekleri de Rum tarafı açısından gündemden düşmüş değil.