Kıbrıs'ta yeniden 'yol' gerginliği

LEFKOŞA - Kıbrıs'ın iki toplumlu Pile (Pyla) köyü yeni bir gerilimle adanın ve uluslararası kamuoyunun gündemine geldi. 9 Ekim'de köyü kuzeye bağlayacak yeni sınır kapısı (barikat) konusunda taraflar arasında mutabakata varıldığı açıklansa da mutabakat şartlarının hayata geçirilmesi safhasında önemli sorunlar yaşanıyor.

Rum tarafının yeni mutabakat çerçevesinde Pile'nin kuzey yamaçlarında 'parselleme' çalışmalarına başlaması Türk tarafının tepkisini çekti. 

GÜNEY KIBRIS: ÇALIŞMALAR GEÇİCİ OLARAK DURDURULDU

Kuzey Kıbrıs, Rum tarafının Türk tarafına ait topraklarda çalışmalar yürüttüğü iddiası temelinde yaşanan son gelişmelere tepki gösterdi. İlk olarak diplomatik kanallardan Birleşmiş Milletler (BM) ile muhataplara iletilen tepki, 6 Kasım Pazartesi günü sabah saatlerinde KKTC ile Pile sınırında konuşlu askeri birimler tarafından da dile getirildi.

Kıbrıs Türk ve Rum basınına göre, dün sabah saatlerinde Pile'de tansiyonun yükselmesi sonrasında, askeri yetkililer ile BM arasında istişareler yürütüldü. Yapılan temaslar sonrasında Rum tarafı bölgedeki çalışmalarını 'geçici' olarak durdurduğunu açıkladı. 

GAZETECİLERİN KUZEY'DEN KÖYE GEÇMESİNE İZİN VERİLMEDİ

Bu arada Pile'de gergin bir atmosfer hakimken Kıbrıslı Türk basın mensuplarının kuzeyden köye geçişlerine müsaade edilmedi. Beyarmudu (Pergama) kapısında bir süre bekletilen gazetecilere 'yüksek mevkilerden gelen emir' nedeniyle geçiş izni verilmedi.

TATAR, BM GENEL SEKRETERİ GUTERRES'LE GÖRÜŞTÜ

Pile'de pazartesi sabahı yaşanan gerginlik sonrasında KKTC Cumhurbaşkanlığı saat 18.30'da Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'le bir telefon görüşmesi yapacağını açıkladı. 

KKTC Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Tatar ile Guterres, görüşmede, Yiğitler-Pile Yolu Projesi, Kıbrıs'a özel temsilci atanması ve Gazze'deki son gelişmeleri ele aldı. Buna göre, Tatar, görüşmede, Yiğitler-Pile Yolu Projesi güzergahında 'Rum ihlallerini' Guterres'e aktardı ve söz konusu ihlallerin bir an önce son bulmasını istedi. Guterres'e Rum yönetiminin Yiğitler-Pile yolu ile ilgili çalışmaları sekteye uğratmaya çalıştığını söyleyen Cumhurbaşkanı Tatar, 'KKTC'nin gerginlik istemediğini' kaydetti.

HRİSTODULİDİS: KONUYU İZLİYORUZ, BM İLE TEMAS HALİNDEYİZ

Bu esnada Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis de 'BM'nin Pile bölgesindeki inşaat çalışmalarına kısa bir ara verilmesini talep ettiğini' açıkladı.

Cyprus Mail gazetesinin haberine göre, Hristodulidis, "Gerçekten de sorunlar ve Türk tarafından bir tepki gündeme geldi. BM tarafından kısa bir duraklama olması ve her şeyin karşılıklı anlayış temelinde gerçekleştirilmesi istendi. Konuyu izliyoruz, BM ile temas halindeyiz" diye ekledi. Türk tarafının tampon bölgenin bir kısmını talep etmekte ısrarlı olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Hristodulidis, '(tampon bölgenin) statüsüne meydan okumak için Türk güçlerinin bilinçli bir çabası' olduğunu sözlerine ekledi. 

BM: DURUM SAKİN

KKTC'den ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nden Pile ile ilgili açıklamaların yapıldığı süreçte BM de iki toplumlu köy ile ilgili kısa bir açıklamada bulundu. Kıbrıs'taki BM Barış Gücü (UNFICYP) Sözcüsü Aleem Siddique Cyprus Mail'e yaptığı açıklamada köydeki durumun 'sakin olduğunu' kaydetti. BM yetkilisi ayrıca, bölgedeki çalışmaların devam ettiğini kaydetti. 

MUTABAKAT NEYİ ÖNGÖRÜYOR?

Pile'de gündeme gelen yeni sorunun odağında Kuzey Kıbrıs tarafının yaz aylarından bu yana adanın kuzeyini Pile'ye bağlayacak yeni bir sınır kapısı açma girişimi yer alıyor. Ağustos ortalarında Türk tarafının tek yanlı girişimi Kuzey Kıbrıs yetkililerini BM ile karşı karşıya getirmişti. Pile'de yaşanan gerginlik sonrasında Türk tarafı, BM ve Rum tarafı arasında konu ile ilgili müzakereler yürütülmeye başlandı. Ekim ayının başlarına kadar yürütülen istişareler neticesinde Pile konusunda bir mutabakata varıldığı BM tarafından kamuoyuna açıklandı. 

Rum basınındaki bilgilere göre, kuzeyden Pile'ye açılacak yeni kapı ile Pile'yi Troulloi köyüne bağlayacak yeni bir yolun yapımı, Pile'nin kuzey yamaçlarında her iki toplumun da yararına olacak şekilde yeni bir yerleşim noktasının kurulması, iki toplumlu köyde AB'nin de desteği ile güneş enerjisi parkı kurulması konularında mutabakata varıldı. 

Rum tarafına göre, KKTC'yi Pile'ye bağlayacak olan yeni sınır kapısının güney noktasında araç ve vatandaşlar 'üçüncü bir ülke' unsurları ya da BM tarafından denetlenecek. 

KKTC Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz günlerde bu hususlar konusunda, yeni sınır kapısı haricinde, nihaî mutabakata varılmadığı ve durumun netleşmediği mesajını verdi. KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu düzenlediği basın toplantısında Rum tarafının Pile'de Türklerin kontrolündeki topraklarda çalışmalar yürüttüğünü iddia etmişti.