2019'da atmosferik CO2'de artış bekleniyor
Doğal karbon yutakları insan faaliyetlerinin ürettiği CO2’i emer. Bu yıl ise CO2 artacak.
DUVAR - Her yıl, Dünya'nın ormanlar gibi doğal karbon yutakları, insan faaliyetlerinin ürettiği büyük miktarlarda CO2’i (karbondioksit) emer. Ancak tropikal Pasifik bölgesinin bu yılki gibi daha ılık olduğu yıllarda, ağaçlar ve bitkiler daha az büyüyerek, daha az miktarda gazı emer. Bilim insanları 2019'un 2018'den çok daha büyük bir CO2 artışı göstereceğini söylüyor. Met Office araştırmacıları, 2019 yılında atmosferik CO2 konsantrasyonlarındaki en büyük artışlardan birini kaydetmeyi bekliyor.
1958'den beri, Hawaii'deki Mauna Loa'da bulunan araştırma gözlemevi, atmosferin kimyasal bileşimi ile ilgili verileri sürekli izliyor. Mauna Loa'da ilk kayda başlandığından beri, gözlemevi atmosferdeki CO2 konsantrasyonunda fosil yakıt emisyonları ve ormansızlaşma nedeniyle yüzde 30 artış olduğunu gördü.
Bilim insanları, bu artışın, ormanlar, karalar ve denizlerin, insan aktivitelerinden kaynaklanan CO2’nin yarısı civarında bir miktarı emme yeteneği olmasa, daha da yüksek olacağını savunuyorlar.
BİTKİLER YAZ AYLARINDA DAHA FAZLA KARBON EMİYOR
Bununla birlikte, bu yetenek mevsimlere göre değişir; örneğin yaz aylarında, ağaçlar ve bitkiler büyüdükçe karbonu daha fazla emdiğinden atmosferdeki CO2 seviyeleri düşer. Kışın yapraklarını döktüklerinde ise daha az karbondioksiti emerler ve atmosferik seviyeler yükselir.
Ancak sıcaklıklar normalden daha sıcak olduğunda, dönem daha kurak geçtiğinde, ağaçlar ve bitkiler daha az büyüyerek, daha az karbondioksit absorbe ederler. Bu doğal varyasyon, yıllar içinde El Niño etkinliğiyle birleştiğinde, Pasifik’ten atmosfere doğru yükselen bir sıcaklık görülüyor.
Mauna Loa'da 2019'dan fazla turuncu CO₂ konsantrasyonları (turuncu), 2016 (mavi), 2017 (yeşil), 2018 (pembe) ve Scripps Institute ölçümleri için önceki öngörülen konsantrasyonlarla birlikte (siyah). / Grafik: Met Office
Met Office'ten Doktor Chris Jones “Sıcak deniz yüzeyi koşulları şimdi önümüzdeki birkaç ay boyunca devam edecek ve bu vejetasyon tepkisine yol açacak. Dünyada bu ısının farklı etkileri vardır. Bazı yerler, daha sıcak ve daha kuru olduğundan daha fazla orman yangını görüyorsunuz. Ama aynı ısı Tropikal Yağmur Ormanları'nda, bitki örtüsünün doğal büyümesini azaltır ” diyor.
Met Office'e göre, bu yıl CO2 absorbe etme konsantrasyonlarında, 2018 seviyesinden daha yüksek olan 'milyonda 2.75 parçalık' bir artış görülecek. Karbondioksit konsantrasyonu 2013 yılında ilk kez 400 ppm'yi aşmıştı.
Bu yılki öngörülen artış, 2015-16 ve 1997-98 arasındaki El Niño yıllarındaki kadar büyük olmayacak. Ancak, kayıtların başlamasından bu yana yukarıda sözü geçen yıllara benzer yarım düzine kadar artış kaydedilmiştir.
KARBONDİOKSİT 20'NCİ YÜZYIL'DAKİ GİBİ GİDEREK ARTIYOR
Doktor Jones, “CO2’nin yıllık bazda artışı, 20. Yüzyıl’ın tamamında olduğu gibi giderek artıyor. Gelecek yıl için gördüklerimiz, rekordaki en büyüklerden biri olacak ve kesinlikle en yüksek CO2 konsantrasyonuna yol açacak ”dedi. Diğer araştırmacılar 'Met Office'in bulgularının endişe verici olduğunu' söylüyorlar.
İngiliz Antarktika Araştırmaları'ndan (BAS) Doktor Anna Jones “CO2'deki artışlar fosil yakıtlara olan güvenimizin devam etmesinin bir sonucudur. Artış oranındaki bir miktar azalma, Dünya'nın atmosferdeki CO2'yi absorbe etme kabiliyetinden kaynaklanmaktadır; ancak bu Met Office'in öngördüğü gibi her yıl değişebilir.”
Met Office bilim insanları, 'her zaman CO2 konsantrasyonunda rekor bir artış son rakamı etkileyebilecek birçok doğal faktör olduğu için, bu durumun, 2019’da rekor bir küresel sıcaklığa yol açmasının beklenemeyeceğini' söylüyor.
Araştırmacılar son dört yıldaki gözlemlerin modellerinin doğru olduğunu göstermesinden memnunlar. Gelecekte, ülkelerin emisyonlardaki artışları kendi eylemlerine veya doğal faktörlere doğru bir şekilde bağlamalarına yardımcı olmak için kullanılabileceğine inanıyorlar.
*Bu yazı buradaki kaynaktan, Dilaver Demirağ tarafından haberleştirilmiştir.