Tarihi filmler buzdan çıkarıldı

DUVAR - Bill Morrison'ın 1978'de Yukon'da yapılan kazıda ortaya çıkan 553 adet sessiz filmden derlediği 'Dawson City: Donmuş Zaman', Altına hücumu dönemine ışık tutuyor.

The Guardian'da yer alan habere göre, buldozerler, Kanada’daki bir şantiyede uzun süredir gömülü sessiz filmlerin makaralarını ortaya çıkardıktan sonra özenle hazırlanan restorasyon Dawson City’ye tarihten kesitler sundu. Hızlı kazanç ve rant için yükselen, hiçbir şeyin sürdürülmek için inşa edilmediği bir şehirde paha biçilmez değere sahip olan bir zaman kapsülü farkında olmadan buzun altına gömülmüş. 1978’de Kanada’nın kuzeybatısında Yukon bölgesinde yeni bir rekreasyon merkezi inşaatı Dawson City denilen küçük bir kırsal yerleşimde devam ediyordu. Buldozerler eskiden spor salonu bulunan yeri kazarlarken dikkat çekici bir keşif ortaya çıktı: Yüzlerce makaralı eski nitrat filmi. 1910’lardan 20’lere tarihlenen haberler ve her türlü özellik de dahil olmak üzere 553 sessiz film kurtarıldı. Filmlerin çoğunun varlığı film uzmanları tarafından bilinmiyordu veya tamamen kaybolduğu düşünülüyordu. Ancak 49 yıldır Yukon tabiatının konuksever olmayan soğuğu eski bir yüzme havuzunun altında bulunan filmleri güvenle koruyordu. Film yapımcısı Bill Morrison, bu uzun süredir unutulmuş sinematik kalıntıların bir kısmını bir araya getirerek 'Dawson City: Donmuş Zaman' adlı unutulmuş uzun bir geçmişe dayanan hipnotik bir ruminasyon oluşturdu.Önceki çalışmaları arasında, bir arşiv-çekim denemesi olan Decasia bulunan Morrison çekimlerin inşaat alanından Ottawa’daki Kanada ulusal arşivlerine kadar uzanan yolculuğunu anlattı. Sivil kurye firmaları tarafından tehlikeli yanıcı malzeme olması sebebiyle makaralar Herkül askeri uçağı tarafından taşındı.

YUKON'UN KARIŞIK YILLARINDAN SAĞ ÇIKAN FİLMLER

Morrison, buzun altından kurtarılmış çekimleri ilk duyduğunda 1980’lerde sanat öğrencisi olduğunu söyledi. “Bu kayıtlar arşivcilerin anlattığı bir halk hikayesi haline dönüşmüştü. 80’li yılların ortalarında bu konuda sadece tek bir makale yazılmıştı. Şimdi yaşıtlarım ya da benden gençler bunu hiç duymamıştır. Kültürel belleğin sekiz ila on yıl arasında bir raf ömrü olduğunu ve daha sonra insanların unuttuğunu düşünüyorum” dedi. 'Dawson City: Donmuş Zaman' filmi, anıları yeniden canlandırmak için büyük bir gayret sarf ediyor; bize, 1897’deki Klondike altına hücumunu canlı bir şekilde anlatıyor ve en renkli yıllarında Dawson City’nin değişen coğrafyasını izliyor. Bunu, büyük ölçüde, kaybolan nitrat makaralarından elde edilen görüntülerle başarıyor; ancak dönemi daha iyi açıklamak için fotoğraf ve diğer arşiv malzemelerini de kullanıyor. Morrison’ın filmi, kaybolan ve bulunan başka bir hikayeyi de içeriyor: 19'uncu yüzyılın sonlarında Eric Hegg tarafından çekilen fotoğraf koleksiyonunu. Hegg 200 cam levha negatif bıraktı. Negatifler de 1950’lerde yeniden keşfedildi.Yüzyılın başında, Dawson City, vahşi kapitalist bir şehirdi. Tüm ani yükseliş ve düşüşler altın söylentilerine dayanıyordu. Binalar, mağazalar ve sinema salonları yanıp kül oldu ve şiddetli bir oranda yeniden inşa edildi. Bütün işletmeler ayaklandı ve bir sonraki fırsatını kovalayarak uzaklaştı. Ve her nasılsa, kentin kırılgan cam levha fotoğraf negatifleri ve nitrat filmi, büyük miktarda su hasarına rağmen Yukon’un karışıklık yıllarından sağ çıktı. (Çeviri: Evrensel/Elif Turgut)

Yazının Evrensel'de yayınlanan tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.