İlk kez yayınlanan fotoğraflarla 6/7 Eylül

DUVAR - Patriklik Fotoğrafçısı Dimitrios Kalumenos’un arşivindeki fotoğraflarla oluşturulan “Patriklik Fotoğrafçısı Dimitrios Kalumenos’un Objektifinden 6/7 Eylül 1955” kitabının ikinci cildi yayımlandı.

Kalumenos’un pogrom fotoğraflarının ilk cildi geçtiğimiz yıl yayımlanmıştı. Gazeteci Serdar Korucu, bu sene de, fotoğrafçının pogroma ilişkin arşivlerini ikinci ciltle yayımladı. Kitaba Azınlık Vakıfları’nın ilk temsilcisi Laki Vingas’ın danışmanlık yaptı. İkinci cilt “Patrik Fotoğrafçısı Dimitrios Kalumenos’un Objektifinden 6/7 Eylül 1955 II. Cilt ‘Hem Canınızı Hem Malınızı’” başlığını taşıyor.

1500 FOTOĞRAFLIK ARŞİV

Kitaptaki fotoğraflar patriklik fotoğrafçısı Dimitrios Kalumenos’un yaklaşık 1500 fotoğraflık arşivinden oluşuyor. Kitapta 6-7 Eylül'le ilgili Türkiye'de bugüne kadar yayımlanmamış 61 fotoğraf yer alıyor.

Rum vatandaşlarımızın evleri, bir tanesi bile atlanmadan basılmış, içindeki eşyalar caddeye atılmıştı. Evlerinde oturanlar eşya enkazı içinden işe yarar olanları toplama çalışıyordu. Ufak bir kız çocuğunun bulduğu kolu bacağı kopmuş oyuncak bebeği annesine ‘Mama, Mama, buldum, buldum!’ diye seslenmesi ve gördüklerimiz utanılacak ve unutulmayacak bir manzaraydı. Tuğgeneral Yılmaz Tezkan

Kitap, fotoğrafçının kızı Marina Kalumenos’un izni ve Ekümenik Patrik Bartholomeos’un yakınında bulunan isimlerden gazeteci-fotoğrafçı Nikolaos Manginas’ın katkılarıyla, pogromun 61. yıldönümüne özel olarak seçilen 61 özel fotoğraf ile hazırlandı.

Çöp kamyonu üzerine çıkmış kişilerin akşam saatlerinde evimize doğru gelirken ‘Papazı isteriz, papazı isteriz’ diye bağırdıklarını duyduk. Arabanın tepesinde koydukları projektörlerle evlerin içine ışık tutuyorlardı, biz hepimiz evde yere yattık, ışıkları kapatmıştık ama çok korkuyorduk. Araba bizim kapıya doğru gelip durdu. Sonra birden bizim karşımızdaki evi taşlamaya başladılar, kapılarını pencerelerini kırıp döküyorlardı. … Demek ki dışarıdan gelenler tam bir tarif alamamışlar.
İsabella Öztaşçıyan

KAPILARDAKİ İZLER

İkinci kitapta yer alan fotoğraflar fotoğraflar tecavüz, evlere saldırılar ve papazlara yönelik şiddet anlatılarıyla bir arada veriliyor. Kitapta bir başka ilk ise haneye tecavüzlere ait fotoğraflar.

Kırılan, bıçak izlerini üzerinde taşıyan kapılar... İçi boşaltılan dolaplar... Etrafa saçılan özel eşyalar... 6/7 Eylül gecesinin en az konuşulan konularından biri de bu fotoğraflara eşlik ediyor: Tecavüzler. Çocuklar ve kadınların hedef alındığı bu cinsel saldırı dalgası anlatılar üzerinden yansıtılıyor.

Her zamanki gibi o gün de kahveye gittim. Kahvenin sahibi yanıma geldi ve dedi ki: ‘Antoncuğum sen bugün eve gitsen daha iyi olur.’ ‘Niye ne oldu?’ dedim. O sadece acele etmemi ve doğru eve gitmemi söyledi. Birkaç cadde ilerledikten sonra ne olduğunu anladım. Baltalarla dükkanların kepenklerini ve evlerin kapılarını kırıyorlardı. Piyanolar, dolaplar camlardan aşağı atılıyordu ve bağırıyorlardı: ‘Bugün malınız mülkünüz yarın hayatınız!’ Anastasis Yordanoğlu

Dönemin tanıklarının anlatılarının da fotoğraflara eşlik ettiği albüm, ayrıca Kalumenos’un Türkçe’de ve Türkiye’de yayımlanmış ikinci eseri.

İstanbul Rum topluluğunun parçası kurucularının kişisel inisiyatifiyle 2011 yılında kurulan istos yayın tarafından yayımlanan kitap, okuyucuyu çok da uzak olmayan bir güne, çok da uzak olmayan bir coğrafyaya birlikte bakmaya davet ediyor.

Kaynak: Bianet