Van’da üç mitingin anatomisi
Van, geçtiğimiz hafta üç gün üst üste, üç siyasi partinin, üç liderini ağırladı. Düzenlenen mitingler, seçimin sonucun nasıl olacağı konusunda önemli bir tablo ortaya koyuyor.
VAN - Van’da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan cuma günü, Yeniden Refah Partisi (YRP) Genel Başkanı Fatih Erbakan cumartesi günü, DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları ise pazar günü düzenlenen Newroz kutlamalarında sahneye çıktı.
Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük şehri olan Van, yerel seçimlerde kritik bir öneme sahip. Bu nedenle, en son 2004’teki yerel seçimlerde 20 belediyeden 11’ini kazanan AK Parti, kentte aynı tabloyu yeniden yakalamak istiyor. Ancak hem anket sonuçları hem de sokağın nabzı bunun pek de mümkün olmayacağını gösteriyor.
Erdoğan’ın Van mitingi, her zaman olduğu gibi Beşyol Meydanı’nda düzenlendi. Miting alanındaki kitlede, önceki mitinglere göre düşüş yaşandığı göze çarpabiliyordu. Erdoğan, mitinge 55 bin kişinin katıldığını söyledi. Ancak bu rakam, beraberinde tartışmaları da getirdi. Mitingi izlemeye gelenlerin kapladığı alan göz önünde bulundurularak, mitinge en fazla 15-18 bin kişinin katılmış olabileceği yorumları yapıldı. 14 Mayıs 2023 genel seçimleri öncesinde de yine aynı meydanda miting düzenleyen Erdoğan, o mitingde ise 50 bin kişinin katıldığını açıklamış ve bu rakam da yine aynı tartışmaları doğurmuştu. Oysa Erdoğan’ın, bundan yalnız 10 yıl öncesine kadar Van’da düzenlemiş olduğu mitingler, oldukça yoğun katılımlarla gerçekleştiriliyordu. Mitinglerin düzenlendiği günlerde, yalnızca miting alanında değil kentin farklı noktalarında da AK Parti bayrakları taşıyan seçmenler hemen göze çarpıyordu.
Erdoğan’ın mitingi öncesinde ve sonrasında, AK Partili seçmene tercihinin nedenini sorduk. Seçmenlerin büyük bir çoğunluğu, adaydan daha çok Erdoğan’a güvendiklerini açıkça beyan ediyor ve “Yaparsa Erdoğan yapar” diyor. Belediyelere atanan kayyımlarla ilgili AK Parti seçmeni görüş beyan etmekten çekiniyor ancak belediyeyi mevcut iktidarın yönetmesinin, kente yarar sağlayacağını düşünüyor.
AK Parti’nin Van Büyükşehir Belediye Başkan adayı Abdulahat Arvas’a birçok AK Partili seçmenin sıcak bakmadığı da görülüyor. Önceki dönem Van milletvekili olan Arvas, 14 Mayıs seçimlerinde AK Parti listesinin üçüncü sırasında yer aldı. Ancak partisinin Van’dan iki milletvekili çıkarmasıyla Meclis’e giremedi.
Partinin aday belirleme sürecinde ismi en çok konuşulan ve tahmin edilen adaylardan biri olarak Arvas ön plana çıkıyordu. Ancak gerek partililer gerekse seçmen daha farklı ve daha güçlü bir adayın olmasının seçimde avantaj sağlayacağını düşünüyordu. Her ne kadar kulislerde eski bakan Hüseyin Çelik’in isminin anıldığı iddia edilse de bu durum bir iddiadan öteye gidemedi.
Kürt siyasal hareketi ise, 1995 yılından bu yana yapılan 5’i yerel 9’u genel olmak üzere yapılan 14 seçimin 12’sinden galip çıktı. DEM Parti, bu özgüvenle 31 Mart’a hazırlanıyor ve seçimin mutlak galibi olacağına garanti gözüyle bakıyor.
DEM Parti, yerel seçimler için final mitingini Van’da yapacak. Ancak pazar günü düzenlenen Newroz kutlamaları da bir seçim mitingini aratmadı. Kutlamalara DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları ve DBP Eş Genel Başkanı Keskin Bayındır da katıldı. Oldukça kalabalık olan Newroz alanında kaç kişinin bulunduğu henüz açıklanmadı. Ancak kutlamaya gelenlerin kapladığı alan göz önünde bulundurularak en az 100 bin kişinin katılmış olduğu yorumları yapıldı. Burada konuşan Hatimoğulları, alanda bulunan kalabalığı ‘seçim zaferinin müjdesi’ olarak değerlendirildi ve “Erdoğan gelsin bu meydanı görsün” dedi.
Newroz kutlamaları öncesinde ve sonrasında, sokaktaki DEM Partili seçmenlere de tercihlerinin nedenlerini sorduk. Seçmenler sorumuza genellikle, “Oyumu kendime vereceğim” diyerek cevap verdi. Ön seçim ile belirlenen belediye eş başkan adaylarından memnun olup olmadıklarını sorduğumuzda ise genellikle “Adayın kim olduğuna bakmıyoruz” cevabı karşımıza çıktı.
Her seçim öncesinde sokaklarında seçim heyecanı olan Van’da, bu seçim süreci gayet sakin geçiyor. DEM Partili seçmenler, partilerinin kazanacağından kuşku duymuyor. Fakat, seçimin sonucunun ne olacağından daha çok yeniden kayyım atanması ihtimali konuşuluyor.
Van’da yerel seçim sürecinin en dikkat çeken ise hiç kuşkusuz Yeniden Refah Partisi’nin (YRP) mitingi oldu. Nitekim, Van’da uzun yıllar sonra ilk kez üçüncü bir siyasi parti seçim mitingi düzenledi ve ilk olmasına rağmen katılım partililer açısından tatmin ediciydi.
Geçmişte de Milli Görüş’ün ‘kale’ olarak nitelendirdiği kentte YRP, AK Parti’den kopanlarla kadrosunu genişletiyor. Nitekim Van, YRP’nin son dönemde en fazla üye kazandığı şehirler arasında yer alıyor. AK Parti’nin aday listesinde yer bulamayan ve uzun yıllardır parti çatısı altında önemli görevlerde bulunan birçok kişi YRP listelerinde yer aldı. 2002-2011 yılları arasında AK Parti İl Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Abdullah Sadıksoy da YRP'nin Van Büyükşehir Belediye Başkan adayı oldu.
YRP, 14 Mayıs genel seçimlerinin sonucunda Van genelinde yüzde 3,2 oy aldı. Süreç içinde Van’daki potansiyelini gözle görülür bir şekilde artıran YRP’nin, özellikle Bahçesaray, Çatak, Gevaş ve Gürpınar ilçelerinde seçimin sonucuna etki etmesi bekleniyor.
AK Parti’ye olan küskünlüklerin YRP’ye yarayacağı düşünülüyor. Nitekim, tercihlerinin sebebini sorduğumuz YRP’li seçmenler de bu düşünceyi doğrulayarak, ülkedeki ekonomiden ve AK Parti’nin Van’da göstermiş olduğu adaylardan memnun olmadıklarını söylüyor.