Uzmanlar yorumladı: Kamuoyu Kılıçdaroğlu’nun nasıl kriz yönettiğini gördü

Ogün Akkaya

ANKARA - Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu oldu. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Kılıçdaroğlu’nun adaylığı yerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’a çağrı yaptığı, masadan ayrılma noktasına geldiği süreçte iki belediye başkanının "Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması" formülüyle yeniden masaya döndü.

Peki Millet İttifakı’nda sonu Meral Akşener’in Altılı Masa’ya dönmesiyle ve getirilen önerilerle sonlanan kriz, Millet İttifakı’nı zayıflattı mı yoksa güçlendirdi mi? Kamuoyu araştırmacıları Aksoy Araştırma Kurucusu Ertan Aksoy, GENAR Araştırma Şirketi'nin Genel Müdürü İhsan Aktaş, Yöneylem Araştırma Genel Koordinatörü Derya Kömürcü ve Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Girasun değerlendirdi.

‘ÖLÇÜMLERDE KILIÇDAROĞLU’NA VE MUHALEFETE BUGÜNE KADAR GÖRMEDİĞİMİZ DESTEK ORANLARINI GÖRMÜŞ OLACAĞIZ’

Araştırmacı Ertan Aksoy’a göre Millet İttifakı’nda yaşanan kriz, ittifakı zayıflatmanın aksine, güçlendirdi. Masada kriz yaşanmasının siyasetin olağan akışına uygun olduğunu söyleyen Aksoy, “Katılımcı yönetim iddiasında bulunan bir siyasi yapının krizsiz ilerlemesi gerçekçi değil. Krizler o kadar da kötü bir şey değil” diye konuştu.

"Millet İttifakı’nın krizden güçlenerek çıktıklarını düşünmemin sebebi, bu tür büyük krizleri de yönetebildiklerini ve yeniden bir araya gelebileceklerini göstermiş olmaları" değerlendirmesinde bulunan Aksoy’a göre Millet İttifakı uzlaşı ile ilerlemiş oldu. Millet İttifakı’nda yaşanan gelişmelerin iktidar öncesi küçük bir prova gibi olduğunu, birçok konunun bir araya gelinerek ve müzakere edilerek yönetileceğini söyleyen Aksoy şunları kaydetti:

“Özellikle seçmende ciddi oy desteği olan üç adayın, üçünün de adaylığı ile sonuçlanmış olması bir şekilde kurulacak hükümette görev alacak olmasının şimdiden ilan edilmiş olması, muhalefeti hiç olmadığı kadar güçlü hale getirdi. Muhtemel ki önümüzdeki ölçümlerde hem Kemal Kılıçdaroğlu’na hem de muhalefete bugüne kadar görmediğimiz destek oranlarını görmüş olacağız. Orman yangınlarının görüldüğü 2021 yılından bu yana Kılıçdaroğlu zaten Recep Tayyip Erdoğan’ın önündeydi. Bir tek 2022 yılının son çeyreğinde iki ay kadar geriye gitme hali oldu. Ocak ve şubat ölçümleri de bize az farkla da olsa önde olduğunu gösteriyor. Masanın desteği ve potansiyel iki aday Ekrem İmamoğlu ile Mansur Yavaş’ın tam desteği açıklanmış oldu. Dolayısıyla ilk ölçümlerde öncekilere göre daha yukarıda bir desteğin olacağını bekliyorum.”

‘GELDİĞİMİZ YERDE MUHALEFET OLMADIĞI KADAR GÜÇLÜ’

Aksoy, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun partisi CHP önünde yaptığı konuşma esnasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı da sahneye çağırmasını ve kol kola fotoğraf vermesini de değerlendirdi. Aksoy’a göre bu fotoğraf, yeni kuşak siyasetin temsilcilerini gösteriyor:

“Üçünün de en güçlü olduğu alanlar yönetme becerileri. Özellikle bir ideolojik bağlılıktan öte yönetme yeteneğini anlayarak karar veren seçmende güçlü bir etki yaratacaktır. Geldiğimiz yerde muhalefet olmadığı kadar güçlü.”

‘MİLLET İTTİFAKI TEMEL SORUNLARI ÇÖZMEDEN MASAYA OTURDU’

GENAR Araştırma Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Aktaş’a göre ise Millet İttifakı temel sorunları çözmeden masaya oturdu. “İki yıldır aynı masada oturan insanların kavga kıyamet ve krizle karşı karşıya gelmeleri bir zafiyettir” değerlendirmesinde bulunan Aktaş, “Bu tür krizlerin toparlanma süreçlerinde geçici bir motivasyon oluşur. Millet İttifakı temel sorunları çözmeden masaya oturdu. Ağır sorunları geriye bırakarak bir çerçeve oluşturdular. Kriz anında masaya oturmadan büyük bir çerçevenin tamamlanma ihtimali yoktur” diye konuştu.

‘CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN SEÇİMLERDE KAZANMAYA DAHA YAKIN DURUYOR’

Millet İttifakı'na dahil partilerin seçim kazanıldığı durumda genel başkanlarının ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın cumhurbaşkanı yardımcısı olacak olmasının kafa karışıklığı oluşturacağını belirten Aktaş, seçmenin Millet İttifakı’na bir yıl önce prim verdiğini ve oylarını artırdığı söyledi ve şunları kaydetti:

“Yaşanan çatışmalar seçmenin yüzünü tekrar hükümet tarafına dönmesine neden oldu. Seçmen, seçime doğru Millet İttifakı ve Cumhur İttifakı’nın bu ülkeyi yönetme kabiliyetine bakacak. Birliktelik motivasyon mu artırır yoksa düşürür mü bekleyip göreceğiz. Son altı aydır Cumhur İttifakı daha avantajlı duruyor. Millet İttifakı, yönetmeye dönük bir politika geliştirdi, AK Parti ise kazanmaya dönük bir politika geliştirdi. İki tarafın yol ayrımı bu. Bugünkü iktidar Meral Akşener’in ‘kazanamayacak aday’ ifadesini kullanabilir. Bütün kazanacak ya da kazanamayacak adaylar Recep Tayyip Erdoğan’a göre yarışacak. Dışarıdan bakıldığında başa baş gibi görünüyor ama Kılıçdaroğlu’nun adaylığında ya da başka bir adaylıkta da Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimlerde kazanmaya daha yakın duruyor. Cumhur İttifakı bugüne kadar çok dikkatli bir dil kullandı. ‘Garanti kazandık’ diye bir dil kullanmadı. Seçimin ciddiyetini bilerek hareket ediyorlar.”

‘KEMAL KILIÇDAROĞLU’NUN KRİZİ NASIL YÖNETTİĞİNİ KAMUOYUNUN GÖRDÜĞÜNÜ DÜŞÜNÜYORUM’

Yöneylem Araştırma Genel Koordinatörü Derya Kömürcü’ye göre Millet İttifakı’nda yaşananların ittifakı güçlendirip, güçlendirmediği yapılan kamuoyu araştırmaları ile ortaya çıkacak. “Bu sürecin cumhurbaşkanlığı seçimi üzerine etkisi üzerine ben Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı adaylığının bu süreçten güçlenerek çıktığını düşünüyorum” değerlendirmesinde bulunan Kömürcü şunları kaydetti:

“Üç günlük süreçte Kemal Kılıçdaroğlu’nun krizi nasıl yönettiğini kamuoyunun gördüğünü düşünüyorum. İleride Türkiye’nin ihtiyacı olan geçiş sürecini yönetebilecek bir cumhurbaşkanı gibi yönettiğini düşünüyorum. En pozitif etki bulunan formül ile ilgili. Kemal Kılıçdaroğlu’nun bir yanında Ekrem İmamoğlu bir yanında Mansur Yavaş’ın olduğu bir cumhurbaşkanlığı ekibi tablosunun, normalde bu adaylardan herhangi birisinin tek başına aday olsaydı sahip olacağı güçten daha güçlü işaret ettiğini düşünüyorum.”

'KEMAL KILIÇDAROĞLU’NUN İSMİ HDP SEÇMENİ TARAFINDAN DA OLUMLU ALGILANAN BİR İSİM’

Maraş merkezli depremler sonrasında kamuoyunda iktidarın yapamadıkları ve yanlış yaptıklarıyla ilgili kişilerde görüş oluştuğunu ve bu durumun iktidarın oy oranında düşüşe dair beklentileri beraberinde getirdiğini söyleyen Kömürcü, ”Şu an itibariyle bizim gördüğümüz kadarıyla depremin AK Parti ve MHP’nin oy oranında çok kayda değer bir etkisi olmuş görünmüyor” dedi.

Millet İttifakı’nın arkasında bir rüzgar estiğini ve bundan sonraki süreçte CHP’nin diğer partilere oranla pozitif olarak ayrışacağının öngörülebilir olduğunu söyleyen Kömürcü şöyle sözlerini sürdürdü:

“Kriz içinde İYİ Parti’ye yönelik muhalif seçmende bir tepki olacağını görebiliriz. Tepki kalıcı mı olur yoksa geçici mi olur onu bilmiyorum ama en yakında tarihteki ölçümlerimizde bir tepki olmasını bekleyebiliriz. Uzunca bir süredir isimden bağımsız bir şekilde altılı muhalefetin tamamının bölünmeden arkasında duracağı HDP seçmeninin de destekleyeceği bir adayın, başka bir aday da çıkmaması durumunda ilk turda cumhurbaşkanlığı seçimini kazanma ihtimalinin çok yüksek olduğunu söylüyordum. Şimdi de bunun daha da kuvvetlendiğini düşünüyorum. Çünkü Kemal Kılıçdaroğlu’nun ismi HDP seçmeni tarafından da olumlu algılanan bir isim.”