Emeklilerin feryadı meydanlarda
Tüm Emeklilerin Sendikası, sefalet maaşına karşı 25 Mayıs’ta 8 kentte miting düzenliyor. CHP de 26 Mayıs’ta Ankara’da “Büyük Emekli Mitingi” yapacak. Temmuzda, kök aylıklarına seyyanen değil yüzde 25’lik bir enflasyon oranı kadar zam yapılacağı için 9 milyon emeklinin maaşı artmayacak yine 10 bin lira olarak kalacak, yani sıfır zam alacaklar…
Emekliler bu hafta sonu meydanlara çıkıyor. Tüm Emeklilerin Sendikası, “Açlığa ve Sefalete Hayır” sloganı ile sekiz kentte 25 Mayıs 2024 cumartesi günü miting düzenliyor. Bu mitingler, İstanbul, İzmir, Bursa, Antalya, Tarsus, Eskişehir, Fatsa ve Burhaniye’de gerçekleştirilecek.
Öte yandan CHP de, 26 Mayıs 2024 Pazar günü Ankara’da “Büyük Emekli Mitingi” yapacak. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “Yılbaşında en düşük emekli aylığı 10 bin lira idi. Gerek asgari ücretin gerekse emekli aylıklarının hayat pahalılığı karşısında satın alma gücü düştü. Bugünkü 10 bin lira, o günün 8 bin 200 lirası oldu. Bu yüzden tüm emeklileri seslerini duyurmak için mitingimize davet ediyoruz” diye konuştu.
CHP lideri Özel, yılbaşında 17 bin lira olan asgari ücretin de resmi TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre aynı satın alma gücünü koruması açısından bugün için 21 bin 800 liraya yükseltilmesi gerektiğini söyledi.
Tüm Emeklilerin Sendikası Genel Başkanı Zeynel Abidin Ergen ise, en düşük emekli aylığının asgari ücrete değil en düşük memur aylığına eşitlenmesi gereği üzerinde durdu. Ergen, “CHP, en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine çıkarılmasını istiyor. Oysa ki 30-40 yıl çalışan bir emekçinin emekli aylığı, bu çalışma süreleri dikkate alınarak en az en düşük memur aylığına denk getirilmelidir” dedi.
EMEKLİLERİN TALEPLERİ
Başkan Zeynel Abidin Ergen, Tüm Emeklilerin Sendikası’nın taleplerini de şöyle sıraladı:
1. Memurlara verilen 12 000 liralık seyyanen artışın bütün emeklilere verilerek en düşük emekli maaşının en düşük memur maaşına (bu gün için 33.000 – 35.000 lira) eşitlenmesini istiyoruz.
2. Bayram ikramiyesinin yılda 4 defa verilmesini ve miktarının asgari ücret düzeyine yükseltilmesini istiyoruz..
3. Sağlığın kolay erişilebilir olmasını ve katkı paylarının kaldırılmasını istiyoruz.
4. Sendikal hakkımızın tanınması ve sendikalaşmamızın engellenmemesini istiyoruz.
5. 2008'de uygulamaya sokulan yasa iptal edilerek, emekliler ve çalışanların görüşü alınarak yeni bir düzenleme yapılmalıdır.
KÖK MAAŞ SORUNU
16 milyon emeklinin yaklaşık 9 milyonu, en düşük emekli aylığı olan 10 bin liralık bir emekli aylığı alıyor. En düşük emekli aylığı alanların önemli bir bölümünün kök aylığı ise, 8 bin liranın altında bulunuyor.
Şimdiki hesaplamalara göre, Ocak-Haziran dönemini kapsayan resmi enflasyon oranı yüzde 25 dolayında olacaktır. Yasaya göre, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine bu altı aylık enflasyon farkı oranında bir artış yapılacaktır.
Bu yüzdeli artış, emeklilerin kök aylıklarına yapıldığından 8 bin liranın altında kök aylığı olan emeklilerin zamlı aylığı 10 bin liraya dahi yetişmediğinden Hazine tarafından yapılan katkıyla bu aylıklar da 10 bin lira olarak devam edecektir. Kök aylığı 8 bin lira olan emeklinin aylığı ise yüzde 25’lik zamla ancak 10 bin liraya yükselecektir.
Bu durumda temmuz ayında yaklaşık 9 milyon emeklinin aylığı yine 10 bin lira olarak devam edeceğinden bu emekli grubuna sıfır zam yapılmış olacaktır. O nedenle kök aylıklarına seyyanen maktu bir zam yapılmadığı için bu emekli grubu yine sefalet ücretine mahkum edilmiş olacaktır.
MEMUR EMEKLİLERİNİN DURUMU
Memur emekli aylıklarına ise, temmuz ayında yüzde 19-19.5 oranında bir zam yapılacaktır. Bu emekliler, memurlara yapılan toplu sözleşme zammı oranında aylık aldıkları için işçi ve Bağ-Kur emeklilerine yapılan zamdan yüzde 5-5.5 oranında daha düşük zam alacaklardır.
Yılbaşında memurlara yapılan 12 bin liralık seyyanen zam, memur emeklilerine de yansıtılmadığı için zaman içerisinde memurlar ile emeklileri arasındaki maaş uçurumu da giderek açılacaktır.
Aslında emeklilerin düşük maaş almasındaki en önemli faktör, AKP iktidarının 2008 yılında yürürlüğe koyduğu 5510 sayılı yasadan kaynaklanmaktadır. Bu yasayla aylık bağlama oranları ve aylıkların alt sınırı yüzde 35-40 oranına düşürüldü, ayrıca büyümeden emekliye verilen refah payı da yüzde 100’den yüzde 30’a indirildi.
AKP iktidara geldiğinde en düşük emekli aylığı asgari ücretin yüzde 40 üstünde iken bugün için yüzde 60’ına indi. 10 bin liralık en düşük emekli aylığı, 17 bin liralık asgari ücretin yüzde 59’una denk geliyor. 22 yıl önce asgari ücretin nerdeyse 1.5 katıydı.
EN AZ 26 BİN LİRA OLMALI
Öte yandan EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) Federasyonu eski genel başkanı Gönül Boran Özüpak’ın koordinatörlüğünde yeni bir emekli derneği daha kuruldu. Emekli ve Emekçiler Derneği Federasyonu (EMED-FED) adıyla kurulan bu dernek, 22 ilde örgütlenmesini tamamlamaya çalışıyor.
Gönül Boran Özüpak, “2008’deki yasayla aylık bağlama oranlarının düşürülmesi ve refah payının eksiltilmesi sonucu bugünkü koşullarda 2008 önceki sisteme göre en düşük emekli aylığının 26 bin lira olması gerekiyor” dedi.
Özüpak, en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine çıkarılmasını kabul etmediklerini söyledi. Memurlara verilen 12 bin liralık seyyanen zammın kök maaşlarına yansıtılması gerektiğini belirten Özüpak, intibak yasasının da mutlaka çıkarılması üzerinde durdu.
