Üniversitelerin açılmasına günler kala: Antalya'da kutu gibi daire kirası bile 10 bin lira
Öğrencilerin temel sorunu haline gelen barınma krizi yine gündemde. Antalya’da 35 metrekarelik bir dairenin kirası 10 bin lirayı bulurken, öğrenciler çare arıyor.
ANTALYA - Eylül ayı sonunda Antalya’daki tüm üniversiteler ders başı yapmış olacak. Ancak şehirde giderek büyüyen barınma krizi yüzünden farklı şehirlerden üniversite eğitimi için gelen birçok öğrenci için durum hala belirsizliğini koruyor.
Üniversitelerin yeni eğitim öğretim sezonu yaklaşırken Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) ait devlet yurtları, konaklayacak öğrencilerin kayıtlarını yapıyor. Geçen sene depremzedelere tahsis edilen yurtlar, yeni sezon öncesi yeniden öğrenciler için hazırlandı. Bölgedeki KYK yurtlarında öğrencilerden geçen yıl aylık alınan 450 lira konaklama bedeli bu yıl 570 lira oldu. Yüksek kiralardan kurtulmak için öğrencilerin yoğun olarak başvuru yaptığı bu yurtlarda şu sıralar ciddi bir yoğunluk yaşanıyor. KYK yurdu başvurusu olumlu sonuçlanan öğrenciler, devletin sağladığı bu imkandan faydalanıp yurtlardaki odalarına yerleşecek. Yurt çıkmayan öğrencilerse okul başlayana kadar başlarının çaresine bakacak. Özel yurtlar için istenen aylık fiyatlar ise ev kiralarıyla yarışır durumda.
STÜDYO TİPİ DAİRELER BİLE ATEŞ PAHASI
Yurda yerleşemediğinden ev tutma seçeneğine yönelen öğrenciler içinse şartlar gün geçtikçe zorlaşıyor. Pandemi, ekonomik kriz ve kuzeydeki savaş derken ortaya çıkan yoğun göç ortamında öğrenciler için başlarını sokacak bir yer bulmak neredeyse imkansız. Çünkü günübirlik kiralamalar çoğaldıkça kiralık ev ilanları yok denecek kadar azaldı, nadir rastlanan kiralık ev ilanlarında ise 1 oda 1 salon stüdyo tipi dairelere bile öğrenci bütçelerini aşan kiralar isteniyor. Kampüse yakın yerlerde yüksek kira bedellerine, çift kira tutarında depozito, emlakçı komisyonu gibi masraflar da ekleniyor. Astronomik seviyelere tırmanan emlak piyasasında bütçelerine uygun bir alternatif bulmak için aylardır ev peşinde koşturan birçok öğrenci, eğitim dönemine sayılı günler kala çıkmazda.
BU MİNYATÜR DAİRENİN KİRASI 10 BİN TL
Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Eda Aslan’ın sınıf arkadaşıyla yaşadığı evin büyüklüğü sadece 35 metrekare. İki küçük oda, bir kişinin zor sığabildiği bir banyo ve bir köşeye iliştirilmiş mutfak tezgâhından ibaret bu minyatür evin kirası şu an 10 bin lira. İki öğrenci, 2021’de 1800 lira, geçen eğitim sezonunda ise 4 bin lira ödedikleri ev kirasını 10 bin liraya çıkarmak isteyen ev sahibine karşı gelseler de çok uzun süre direnememişler. Yaşadıkları evi eğitim sezonunda boşaltmalarını isteyen mülk sahibi yeni kiracıların yabancılar arasından seçileceğini söyleyince ve tahliye ısrarına tehditler de eklenince taşınmaya karar vermişler.
‘RESMEN ORMAN KANUNLARI İŞLİYOR’
Ailelerinin okumaları için ayırdığı bütçeyi aşsa da bu evi, daha ucuzunu bulamadıkları için tutmak zorunda kaldıklarını anlatan Eda Aslan, üniversiteyle birlikte hayatına giren bu sorunu öğrenciliğin en zor yanı olarak tarif ediyor: “Kiraladığımız ev, oldukça küçük ama ödeyebileceğimiz düzeyde burayı bulmuştuk. Kültür Mahallesi’nde şu anda bırakın ucuzu, kiralık ev bulmak bile mümkün değil. Pandemiden önce okulun ilk yılında bir odada 4 kişi kaldığımız özel yurdun aylık ücreti bile fahiş kiralarla yarışır olmuş. Duyduğumuz her fiyata şaşırır olduk. Devlet yurdu çıkmayan öğrenci için özel yurt da uygun bütçeli bir seçenek değil artık. Ama kiraları dudak uçuklatan evler de özel yurtlar da şu anda alıcı buluyor. Çünkü bu alanda resmen orman kanunları işliyor. Senelik kira artışı yüzde 25 civarında olması gerekirken ev sahipleri, okulların açılacağı dönemde istedikleri kiralara yüzde 100’ü aşan düzeyde zam yapıyor. Halihazırda kirada yaşayan birçok arkadaşımız ev sahipleriyle sorun yaşıyor. Farklı bir alternatifi olmayan öğrenciler, bu fiyatları mecburen kabul ediyor.”
AYLIK GİDERLER CEP YAKIYOR
Öğrencilerin yaşadığı dairelerde elektrik ve su masrafı, genelde 700 - 1500 lira aralığında. Okullar açılıp eğitim başlayınca aylık giderlerine cep yakan mutfak harcamaları da eklenecek. Yaşamaya henüz başladıkları eve gelen faturaları görünce bir sonraki ay karşılaşacakları giderlerden korkar hale geldiklerini söyleyen iletişim öğrencisi Ceren Kaya da eğitime başlama hazırlıklarını şöyle anlattı: “Daha tam anlamıyla bir market alışverişi bile yapamadık ama şimdiden yaptığımız harcamalar 5 bin lirayı buldu. Daha alınması gereken çok şey var. Ama elimizdeki kısıtlı bütçeyi bütün bu masraflara nasıl yettireceğimizi hiç bilmiyoruz. Ev arkadaşım da ben de bu masrafların üstesinden gelebilmek için iş bulup çalışmayı düşünüyoruz. Şansımız iyi giderse okulla birlikte sürdürebileceğimiz bir iş buluruz. Bir yandan çalışır bir yandan okuruz.”
‘NEREDEYSE EV BULAMAYIP DÖNECEKTİK’
Uzun uğraşlardan sonra kiralık ev bulabilen Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Habibe Macit de 2+0 diye adlandırılan küçük bir daire bulabilmek için Antalya’yı sokak sokak gezenlerden: “Okul başlarken kuzenimle birlikte ev bakmaya başladık. Karşılaştığımız fiyatlarla şaşkına döndük. Öğrenciler ev ararken, ailelerden çok daha yüksek rakamlarla karşılaşıyor. Antalya’ya erken geldiğimiz halde uzun süre uygun bütçeli bir ev bulamayınca ‘Herhalde geri döneceğiz’ dedik. Uçuk ev fiyatlarını görünce ben İstanbul’a o da Ankara’ya dönüş planları yapmaya başlamıştık. Son anda idare eder durumda bir ev bulabildik.”
YÜKSEK KİRA, DEPOZİTO VE KOMİSYON
Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi’nden Tuğçe Akyıldız ise durumu şöyle özetledi: “Manavgat’ta Emek Mahallesi dışında öğrenciye ev verilmiyor. Bu mahallede de bir öğrencinin bütçesine göre ev bulması neredeyse imkansız. Ev sahipleri öğrencilerin kente gelişi nedeniyle fırsatçılık yapıyor, zorunlu olduğumuzu bildikleri için indirim yapmıyorlar. Diğer mahallelerde uygun fiyatlı ev bulunabiliyor ama onlar da öğrenciye ev vermiyor. Kısıtlı alternatifler içinde sahibinden olan evler hemen kiralanıyor, emlakçıdan olanlara ise daha yüksek kira, depozito ve komisyon isteniyor. Birçok öğrencinin bu talepleri karşılaması mümkün değil.”
YÜZDE 100’Ü AŞAN ZAMLAR VAR, ÖĞRENCİLER NE YAPACAK?
Üniversite öğrencilerinin bu belirsiz ekonomik ortamda bütçelerine göre ev bulmaya ve kente yerleşmeye çalıştıklarını belirten Akdeniz Üniversitesi (AÜ) İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Suat Erdöl, yüksek kiralar yüzünden yaşanan mağduriyeti anlattı: “Yüz yüze eğitim kararının hemen ardından bölgedeki kira bedelleri bir anda yükseldi. Özellikle üniversite çevresinde kiralık ev arayışında olan öğrenciler, çok yüksek rakamlarla karşılaşıyor. Hatta bazı ev sahipleri, evlerini yabancıya yüksek fiyattan kiraya vermek ve yıllık toplu ödeme almak için kirada kalan öğrencileri evlerinden çıkarmaya çalışıyor. Antalya’da bu konuda ciddi bir kaos yaşanıyor. Görünen tabloda öğrenciler için daha iyi koşullarda yaşamak imkansız hale geldi.”
GEÇEN SEZON YÜZ YÜZE KATILIM DÜŞÜKTÜ
Şehirdeki üniversitelerde geçtiğimiz sezonda hibrit eğitim sisteminin uygulamaya girdiği günden beri fakültelerde yüz yüze tercihli katılım oldukça düşüktü. Çoğu derslikte, yüz yüze eğitime birkaç kişi katılırken, birçok bölümde öğrencilerin çoğu derslere uzaktan bağlantıyla dahil oldu. Yüz yüze eğitime katılım birkaç sebeple düşük seyretti. Uzaktan eğitime geçildiğinde kiralık evlerini bırakıp gidenler, yüz yüze eğitim için geri dönmek istediklerinde bu kez bütçelerine uzun ev bulamadılar. Yurtlarda kalan öğrenciler ise odalarına depremzedeler yerleştirilince ev tutmak yerine ailelerinin yanına gittiler. Şehirde kalan öğrenciler, esnek çalışma imkanı sunan kafe ve benzeri iş yerlerinde iş bulup çalışmaya başladı. Bu yıl da eğitimin seyrini, öğrencilerin yüz yüze eğitime katılım oranı belirleyecek.