Süt üreticileri: Hayvancılığı bırakma noktasına geldik

Deniz Çil

EDİRNE - Edirne’nin Keşan ilçesindeki süt üreticileri, gelirleri giderlerini karşılamadığı için hayvanlarını ya kesime gönderiyor ya da satıp, üretimi bırakma yolunu tercih ediyor. Üreticinin en büyük maliyetlerinin başında ise yem ve elektrik geliyor. Bu nedenle Keşan ve köylerinde 2 bin 500 olan süt üreticisi sayısı günümüzde 500’e kadar düştü.

‘ÜRETİCİYİ DÜŞÜNEN YOK’

Keşan Süt Üreticileri Birliği Başkanı 63 yaşındaki Nevzat Meriç, artan maliyetler nedeniyle kendisinin de hayvan sayısını azalttığını belirterek 100 koyun ve yaklaşık 20 tane büyükbaş hayvanının kaldığını söyledi. Meriç, süt hayvancılığı işinin dededen babaya, babadan da kendisine geçtiğini anlatarak “Ancak çocuklarımın bu işi sürdüreceğini düşünmüyorum” dedi.

Meriç, “Bir çuval yemin maliyeti 400 TL olmuş. Samanı, kendi tarlamdan çıkartıyorum. Masrafları en aza indirmek için tüm işçiliği ben yapıyorum. Ama emeğimin karşılığını alamıyorum ve para kazanamıyorum. Para kazanamadığımız için birçok üretici, süt hayvanını kesime göndermek zorunda kalıyor. Bizi yani üreticileri düşünen yok. Üretici sahipsiz” diye konuştu.

‘ZARAR ETMEMEK İÇİN HAYVANLAR KESİME GÖNDERİLİYOR’

Meriç, Keşan ve köylerinde yaklaşık 10 yıl öncesine kadar 2 bin 500 süt üreticisinin bulunduğunu ancak, bu rakamın bugün itibariyle 500’e kadar düştüğüne dikkat çekti. Meriç, “Birlik olarak, geçmiş yıllarda süt hayvancılığının yoğun olduğu bazı köylerden günlük 4 ton süt alımı yapıyorduk. Ancak üreticilerin hayvancılığı bırakmasıyla birlikte bu rakam, 700 kilograma kadar düştü. Süt üretimi, ilerleyen süreçte daha da düşecektir. Çünkü üreticiler, daha fazla zarar etmemek adına elindeki hayvanları kesime göndermek zorunda kalıyor. Üreticiler para kazansa neden hayvancılığı bıraksın?” ifadelerini kullandı.

‘HER YIL BİR ÖNCEKİ YILI ARAR HALE GELDİK’

62 yaşında olan süt üreticisi Ali Bostancı, 45 yıldır ailesiyle birlikte süt üreticiliği yapıyor. Bostancı, gelir ve giderlerin birbirini karşılamadığını söyledi. Bostancı, yem ve diğer girdi maliyetlerinin artmasıyla birlikte hayvan sayısını azalttığını belirterek “80 büyükbaş hayvanım kaldı. Süt üreticisi olarak, her yıl bir önceki yılı arar hale geldik” dedi.

Bostancı, “Süt para etmediği için çevremdeki üreticilerin yaklaşık yüzde 60’ı, hayvanlarını kesime göndermek zorunda kaldı. Üretici kollanmadığı sürece, süt üretimi geriye gider. Böyle giderse, süt ithalatı gündeme gelir. İthalat, devletin ve ülkenin zararınadır. Süt üretiminde dışarıya bağımlı olunmaması adına, maliyetler geri çekilmeli ve süt üreticilerine destek verilmeli” diye konuştu.

Bostancı, “Süt fiyatları yüksek, üretici para kazanıyor” şeklindeki söylemlere tepki göstererek şunları söyledi: “Firmalar, sütü bizden 11 TL’ye alıyorlar. Ama elde ettiğimiz kazançlar, maliyetleri dahi karşılamıyor.”

‘KÜÇÜK ÜRETİCİLER İÇİN AYRI DESTEKLEME MODELİ OLUŞTURULMALI’

Türkiye Tarımsal Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin, pandemi süreciyle birlikte hayvancılıkta sıkıntılar yaşanmaya başladığını söyledi. Keskin, 2022 yılının temmuz ayında, süt üretiminde kullanılan yem ve enerji maliyetlerinin artmasıyla birlikte ciddi bir hayvan kesimi yapıldığını belirtti.

Keskin, “Hayvan kesimi ve artan maliyetlerle birlikte hayvanların yeterli beslenememesi nedeniyle belli bir süt açığı oluştu. Bu da fiyatların yukarıya çıkmasına neden oldu. Ama ülkemizde şu anda süt sıkıntısı yok. Sektör kendini yavaş yavaş toparlamaya başladı” dedi.

Köylerde üretim yapan küçük üreticilere sahip çıkılması gerektiğine dikkat çeken Keskin, şunlara yer verdi: “Küçük üreticiler için ayrı bir destekleme modeli oluşturulmalı. Köyde kalan üreticilere ve süt birliklerine daha fazla destek verilmeli. Birlikler sayesinde, üreticilerin köyde kalması ve üretim yapmasına yardımcı olunmuş olur.”