Seyyar esnaflar: Zaten eziliyorduk, bu kez yok olduk

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR – Pandemi süreci ve kurdaki artış ile birlikte bir çok esnafın durumu gün geçtikçe kötüye giderken, yeni yılda gelen zamlardan yerleşik esnafın yanı sıra en çok etkilenen kesimlerden biri de seyyar esnaflar oldu. 6 milyonun üzerinde seyyar esnafın bulunduğu Türkiye'de zarar eden ve yeni mal alamayan bir çok seyyar esnaf tezgah açmayı bıraktı, bir çoğu ise ayakta kalmaya çalışıyor. Seyyar esnaflar üzerindeki bir diğer baskı ise belediyelerin tutumu.

KENDİNİ YAKTI: ÖLÜRSEM SORUMLUSU MARMARİS BELEDİYESİ'DİR

Erzincan'da bir mesire alanının girişindeki mısır tezgahı belediye görevlilerince kaldırılmak istenilen 47 yaşındaki Yavuz Polat, kendini yakarak intihar etmişti. Geçen hafta da benzer bir haber Muğla Marmaris'ten geldi. Seyyar kömürcülük yapan 63 yaşındaki Süleyman Ekici'nin boş bir araziye koyduğu kömür çuvallarına zabıta el koymak istedi. Zabıtaya engel olamayan Ekici, üzerine benzin dökerek bedenini ateşe verdi. Vücudunda oluşan ikinci ve üçüncü derece yanıklar nedeniyle ağır yaralanan Ekici, kaldırıldığı hastanede vefat etti. Ekici'nin son sözleri "Ölürsem sorumlusu Marmaris Belediyesi'dir. Belediyenin görevi vatandaşa yardımcı olmak, intihara sürüklemek değil" oldu.

'AÇLIĞA MAHKUM EDİLDİK'

Yüzlerce seyyar esnafın bulunduğu İzmir’de de zabıta ve esnaf arasındaki gerginlikler yer yer gündeme geldi. Kentte üç yıl önce Seyyar Satıcılar Derneği önderliğinde 30’a yakın seyyar esnaf ve sanatkar dernek ve kooperatifini bünyesinde toplayan İzmir Seyyar Esnaf ve Sanatkarlar Meclisi kuruldu. Türkiye'de bir ilk olan bu meclis daha sonra faaliyetlerini tüm ülkeye yayarak Türkiye Seyyar Esnaf Sanatkarlar Meclisi'nin kurulmasına da öncülük etti. Türkiye Seyyar Esnaf Sanatkarlar Meclisi 11 ilde örgütlenme çalışmalarını sürdürüyor.

İzmir Seyyar Esnaf ve Sanatkarlar Meclisi Başkanı Evren Laçin, seyyar esnafın durumunu ve son dönemde yaşananları  Gazete Duvar'a değerlendirdi. Pandemi ile kurdaki artışla birlikte derinleşen ekonomik krizin seyyar esnafı bitirdiğini söyleyen Laçin, “Bunlar üst üste gelince seyyar esnafın durumu daha da kötüleşti. Seyyar esnafın ne herhangi bir geliri var ne de ek gelir elde ettiği bir işi var. Bir çoğu günübirlik yaşayan arkadaşlarımız. Bu süreçte seyyar esnafın tamamı yok sayıldı. Açlığa mahkum edildi. En son kur bazında yükselişlerin bir anda fiyatlara yansıması seyyar esnafımızı bitirdi. Bugün sattığımızı, elimize geçen parayla yarın alamıyoruz. Bu ekonominin altında zaten eziliyorduk, bu kez ezilmedik yok olduk” diye konuştu.

'İZMİR'DE TÜM TÜRKİYE'YE ÖRNEK ADIMLAR ATILACAĞINA İNANIYORUZ'

Marmaris'te yaşanan olaya değinen Laçin, “En son zabıta baskısıyla bir esnaf kendini yaktı. Bu insanlık ayıbıdır. Bir insanın hayata tutunduğu işinin, ekmeğinin elinden alınması ayıptır. Bu olayın yaşanmasına dernek olarak gerçek anlamda üzüldük” dedi. İzmir'deki zabıta baskısına değinen Laçin,  Tunç Soyer'in belediye başkanlığı ile birlikte baskıların biraz daha azaldığını söyledi. Belediye ile görüşme içinde olduklarını ifade eden Laçin, “İzmir'de şu an Tunç Soyer'in bizlere yaklaşımı biraz daha iyi olduğu için bu tarz olaylar yaşanmıyor. Şu an belediye ile sürekli istişare halindeyiz. Önümüzdeki günlerde güzel adımların atılmasını bekliyoruz. İzmir'de tüm Türkiye'ye örnek olacak adımların atılacağına inanıyoruz” diye konuştu.

'ESNAF BAKANLIĞI VE ESNAF DAİRE BAŞKANLIĞI KURULMALI'

Türkiye'de seyyar esnafı kayıt altına alacak bir sistem olmadığına değinen Laçin şöyle devam etti “Şu anda 6.5 milyon seyyar esnafın olduğu bir alanda bunu kayıt altına alacak bir sistem yok. Dernek olarak bunu Türkiye'de ilk defa başaran biz olduk. Yerel yönetimlerin ve devletin yapmadığını biz kendi kendimize yapmaya başladık. Hem kayıt altına aldık hem de sokakta kimler var onların bilgisine ulaştık.

Sorunların tek çözümü her alanda nasıl bakanlık varsa bir esnaf bakanlığı da kurulmasıdır. Yerel yönetimlerde de esnaf daire başkanlıkları kurulmalı. Böyle olursa Türkiye'deki seyyar esnafımız rahata kavuşur. Bu tarz intihar vakaları da yaşanmaz. Bugün 21. Yüzyıl'da dünya değişirken halen bizim zabıtalar seyyarın peşinde koşuyor. Gerçek anlamda ekonomiyi de desteklediğimiz ortadadır. Pandemi sürecinde AVM'lerin veremediği mücadeleyi biz sokakta seyyar esnaflar verdik. Ülke ekonomisine de katkı sağlıyoruz. Yılda 374 milyon TL ülke ekonomisine katkı sağlayan biziz ama bu süreçte en çok ezilen de biziz. Bu baskılara maruz kalanlar da bizleriz.”