CHP kıyılara, HDP bölgeye, MHP ittifaka zorlanıyor
Uyum yasalarıyla birlikte Seçim Kanunu’nda değişiklik bekleniyor. İktidarın gündemindeki daraltılmış bölge sistemine muhalefetin itirazı var. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay'a göre, “Güç kaybetmeye başlayan iktidar partisi Meclis çoğunluğunu sürdürmek için sistemle oynamak istiyor...” HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen ise daraltılmış bölgenin CHP ve HDP’yi cezalandırmaya dönük bir tutum olduğunu, MHP’yi de ittifika mecbur bırakacağını söyledi.
ANKARA - Meclis’in 12 günlük kesintisiz bütçe mesaisi bittikten sonra 18 gün dinlenecek olan milletvekilleri bu kez uyum yasaları mesaisine başlayacak. Ocak ayı sonunda Meclis’e sunulması beklenen uyum yasalarının içinde seçim kanununda da değişiklik yapacak düzenlemelerin olması bekleniyor.
Edinilen bilgiye göre uyum yasaları için Cumhurbaşkanlığı, Meclis ve Adalet Bakanlığı'nda 3 koldan çalışma yürütüldü. Teknik düzenlemelerin yanı sıra başta seçim kanunu olmak üzere farklı düzenlemeler de gündeme geldi. Seçenekler masaya yatırıldı. Kulislere yansıyan bilgiye göre Seçim Kanunu’nda yapılacak düzenleme ile MHP’nin ifadesiyle siyasi partilerin kendi kimliklerini de kullanarak birlikte seçime girmesini sağlayacak “cumhur ittifakı” ve “daraltılmış bölge” gelecek.
Daraltılmış seçim sisteminde Türkiye 5-6-7 gibi belli sayıda milletvekili üzerinden 100’ün üzerinde bölgeye bölünüyor. Seçmen hem partisi hem de milletvekiline oy verebiliyor. Ancak bu sistemde genel barajın yanı sıra il barajları söz konusu oluyor. Sistemin iktidar partisine avantaj sağlarken diğer partilerin mevcut milletvekili sayısını düşürebileceği ifade ediliyor.
MECLİS ÇOĞUNLUĞU İÇİN SİSTEMLE OYNAMAK İSTİYORLAR
İktidar partisinin sıcak baktığı söylenen bu sisteme muhalefet partileri ise mesafeli. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, geçmişte bu sistemin uygulandığına, daha sonra vazgeçildiğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“İktidardaki partiler güç kaybetmeye başlayınca seçim sistemi ile oynayarak iktidarı korumak arzusu içine düşmüşlerdir. Bu daraltılmış bölge geçmişte geldi. İstanbul 9-10 bölgeye bölündü ama güç kaybeden iktidar partileri yine iktidarda kalamadı. AK Parti meclis çoğunluğunu sürdürmek için sistemle oynamak istiyor. Ancak sistemle oynayarak iktidardaki ömrü uzatmak mümkün değil. Geçmişteki uygulama uzun sürmedi, normale dönüldü. Şimdi AK Parti’yi kurtarmak için daraltılmış bölgeyi getirmek fayda getirmez. Belki İstanbul ile özel olarak bölge sayısı 4-5’e çıkarılabilir ama 6-7 milletvekili çıkaran bir ili bölmenin anlamı yok. Ben daraltılmış bölge ile de iktidarlarını uzatabileceklerini sanmıyorum.”
MHP MİLLETVEKİLLERİNİN YARISINI ALAMAZ
Altay, daraltılmış bölge sisteminin kendi içinde barajı olabileceğine dikkat çekerek “Bu MHP’ye de yaramaz. Bugünün oyları daraltılmış bölgeye uyarlansa İstanbul, Ankara’da aldığı milletvekilinin yarısını bile alamaz” dedi.
Altay ittifak tartışmaları içinse oyu düşük olan partilerin ittifak arayışının oyunun daha da düşmesine sebep olacağını belirterek, “Seçimlere ittifak ile girecek bir yasal düzenlemenin dünyada örnekleri var. Bunu küçük partileri parlamentoya taşımak için planlıyorlarsa bunun daha pratik yolu barajı düşürmektir” dedi.
CHP VE HDP’Yİ CEZALANDIRMA PLANI
HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen, seçim sistemlerinin her ülkenin kendi demokratik gerçekliği dikkate alınarak, katılımcılığı öngören bir şekilde belirlenmesi gerektiğini söyledi. Toplumsal kamplaşmanın derinleştiği, kutuplaşmanın bilinçli biçimde körüklendiği bir ortamda dar veya daraltılmış bölge sisteminin risklerine dikkat çeken Bilgen, son seçim sonuçlarında Karadeniz, İç Anadolu Bölgesi’nin aynı renk, Doğu Güneydoğu’nun bir renk, sahillerin başka bir renkle şekillendiğine dikkat çekti.
Bu durumun daraltılmış seçim sisteminde daha büyük riskler içereceğini söyleyen Bilgen şöyle devam etti: “Şu anki tabloda daraltılmış sistemle ilgili arayışlar ne yazık ki özellikle muhalefet partilerinin farklı yerlerde çalışma yapma ve netice elde etmesini zorlaştıracaktır. Bizim açımızdan Çukurova, Ege ve İstanbul’da çok ciddi HDP potansiyeli olmasına rağmen bunun parlamentoda karşılık bulmasını engelleyecektir. Bu HDP’yi bir bölge partisi olmaya mahkum etme arayışına hizmet eder. Sanırım daraltılmış bölge planı CHP ve HDP’yi cezalandırmaya dönük bir tutum. MHP açısından da baraj aşağı indirilmedikçe ittifakla AKP listelerinden girmeye mecbur bırakılma olacaktır.”
MHP, NEGATİF ETKİDEN İTTİFAKLA KURTULUR
MHP’nin gündeme getirdiği “Cumhur ittifakı” önerisini de değerlendiren Bilgen, “Nasıl olsa tek başına seçime girmeyeceği için daraltılmış bölgenin negatif etkisinden kurtulmuş olur” dedi.
Daraltılmış bölgede amacın temsilde adalet olmadığını söyleyen Bilgen, “Öyle olsa mevcut seçim sisteminde barajı kaldırmayı tartışmaları gerekirdi. Barajı tartışmayıp seçim modelini tartışma derdin temsilde adalet değil, iktidarın ömrünü uzatmak olduğunu gösteriyor” dedi.