Nazilerin Titanik'ini Goebbels yasaklamış: Cap Arcona

DUVAR - Titanic gemisinin batması, Leonardo Di Caprio ve Kate Winslet'in başrolünü paylaştığı Oscar ödüllü "Titanik" filminin yanı sıra bir Nazi propaganda filmine ilham kaynağı oldu. 1942'nin başlarında, takma adı "Güney Atlantik'in Kraliçesi" olan bir zamanların lüks okyanus gemisi SS Cap Arcona, tasarımı RMS Titanic ile benzediği için Nazi yapımında başrol oynadı. 

BBC Türkçe'nin aktardığına göre, Hitler'in propaganda bakanı Joseph Goebbels, Titanik'in Kuzey Atlantik sularına batmasını çok farklı bir şekilde ele alan, kazayı İngiliz-Amerikan açgözlülüğünün bir sonucu olarak tasvir eden bir senaryoyla karşılaştı. 'The Nazi Titanic' isimli kitabın yazarı Profesör Robert Watson, BBC'ye "Goebbels ve Naziler o zamana kadar yüzlerce propaganda filmi çekmişti ancak bu sefer farklı bir şey istediler. 1942 yılında Almanya savaşta ciddi başarısızlıklarla karşı karşıyaydı. Goebbels propaganda cephesinde başarılı olmanın önemli olduğunu düşünüyordu" dedi. 

'GOEBBELS, KASABLANKA'YA YANIT VERMEK İÇİN HİÇBİR MASRAFTAN KAÇINMAK İSTEMEDİ'

Goebbels, "Kasablanka" filminin başarısı karşısında 'şaşkın' kaldı. Aynı yıl vizyona giren bu "Titanic" de güçlü bir anti-faşist anlatıyı popüler hale getirdi. Bu nedenle Goebbels, Titanic trajedisinin "Nazileştirilmiş" versiyonuyla müttefiklere cevap vermek istedi. Prof. Watson, "Goebbles, 'Kasablanka'ya 'yanıt' vermek için hiçbir masraftan kaçınmak istemedi ve buna kendi Titanic'leri olan Cap Arcona'yı kullanmak da dahildi. Gemiler temelde aynıydı, Cap Arcona'nın bacaları Titanic'ten bir eksikti. Ama çekimler için sahte bir baca eklendi" dedi. 

Goebbels, savaş döneminde yapım için büyük bütçeler ayırdı. Prof. Watson, kitabında filmin dört milyon reichsmark (1924-1948 arasında kullanılan Almanya para birimi) bütçesi olduğunu belirtti. Bu da onu şimdiye kadar yapılmış en pahalı filmlerden biri yapıyor. Yüzlerce asker cepheden alınarak figüran olarak kullanıldı ve Sybila Schmidt gibi Almanya'nın ünlü film yıldızlarından bazıları oynadı.

Projeye atanan yönetmen Herbert Selpin, Nazi yetkililerinin çekim programına müdahalelerini eleştirdi, bu nedenle tutuklandı ve bizzat Goebbels tarafından sorguya çekildi. Selpin, daha sonra hapishane hücresinde asılmış halde bulundu.

'İNGİLTERE'NİN BİTMEYEN KÂR ARAYIŞININ KINANMASI'

Merkezinde 'sert' bir propaganda olan filmde kaza, Titanik'in tek bir Alman mürettebat üyesinin gemiyi buzla dolu Kuzey Atlantik sularında yavaşlatma çabalarına rağmen İngiliz sahiplerinin açgözlülüğünden kaynaklanmış şekilde anlatılıyordu. Almanca sonsözde, bin 500'den fazla yolcunun ölümünün "İngiltere'nin bitmeyen kâr arayışının ebedi bir kınanması" olduğu yazıyor. 

Alman tarihçi Alex Von Lunen, "Bu Titanik filmi, bazı Nazilerin, propagandanın neler yapabileceğine dair yanılgılarını gösteriyor. Gerçekten 'insanları bir araya getirirsek bu savaşı hala kazanabiliriz' gibi bir şey hissettiler. Filmle ilgi daha sonra olanlar onu daha da ilginç kılıyor" dedi. Von Lunen, Goebbels'in filmi izledikten sonra, sahnelerin fazla gerçekçi olduğunu ve sivillerin hava saldırılarından korkup paniğe yol açacağını düşünerek Alman sinemalarında gösterilmesini nasıl yasakladığını da, "Filmde Titanik'teki kurgusal Alman subayının, ahlaki açıdan hatalı olduğuna inandığı için üstlerine itaatsizlik etmesi de bir sorun haline geldi. Bu, Nazilerin gerçek hayattaki Alman subaylarda göndermek istediği bir mesaj değildi" diyerek anlattı. 

Prof. Watson kitabında, filmin başlangıçta yalnızca Alman işgali altındaki bölgelerde gösterime girdiğini ve Nazi arşivlerinde yeniden keşfedildiği 1949 yılına kadar Almanya'da gösterilmediğini belirtti. Watson, "Ancak siyasi mesajına rağmen, film teknolojik açıdan etkileyici. Buna bir örnek de Titanik hakkındaki 1958 yapımı İngiliz filmi 'A Night to Remember'da, kalitesi ve gerçekçiliği nedeniyle Nazi yapımından sahneler kullanmasıdır" dedi.

FİLM BAŞARISIZ OLUNCA GEMİ, NAZİ HAPİSHANESİ OLDU

Nazi Titanik filminin başarısız olmasının ardından Cap Arcona, 1945'te, Nazi suçlarının kanıtlarını gizlemek için toplama kamplarından taşınan mahkumlar için bir hapishane gemisi haline geldi. Prof. Watson, 3 Mayıs'ta gemi İngiliz Hava Kuvvetleri'nin bombaları tarafından vurulduğunda, içinde en az 5 bin kişinin bulunduğunu tahmin ettiğini söyledi. İngilizler içinde yakalanmaktan kaçmaya çalışan SS subaylarının olabileceğini düşünüyordu. 300'den az kişinin hayatta kalmış olabileceğini belirtiyor.

Aynı amaçla kullanılan iki başka gemi daha vurulmuştu. Bunun da sayıyı 7 bine çıkardığı tahmin ediliyor.