Jeoloji Mühendisleri Odası: Fay yasası çıksa belki bugün bir şey olmayacaktı

Ogün Akkaya

ANKARA - Maraş merkezli 10 kentte büyük yıkıma neden olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki depremin ardından bir yandan arama kurtarma faaliyetleri diğer yardan depremzedelerin başta barınma olmak üzere temel ihtiyaçlarıyla ilgili çalışmalar sürüyor. Binlerce kişinin yaşamını yitirdiği, on binlerce kişinin yaralandığı deprem bölgesinde bilim insanları ve mühendisler de incelemelere başladı.

Depremin ardından bir heyet ile Antep’in Nurdağı ilçesine bağlı Bademli köyündeki fay hattında incelemelerde bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan, “Fay zonu üzerinde yer alan binaların nasıl yıkıldığını gözlemledik. Yıllardır bu fay zonları üzerinde bina yapılmaması gerektiğini içeren düşüncelerimizi paylaştık” dedi, bu konuda yürüttükleri yasa çalışmalarının karşılık bulmadığını hatırlattı.

‘YILLARDIR FAY ZONLARI ÜZERİNDE BİNA YAPILMAMASI GEREKTİĞİNİ İÇEREN DÜŞÜNCELERİMİZİ PAYLAŞTIK’

Antep’in Nurdağı ilçesine bağlı Yeni Bademli ve Eski Bademli köyleri yaptıkları incelemeleri anlatan Alan, “Fay izini takip ederek incelemelerde bulunduk. İki üç gündür burada çalışmalar yürütüyoruz. Yaklaşık 3.28 santime varan bir atım söz konusu. Köyler üzerindeki deformasyonları inceliyoruz. Tamamen fayın üzerine oturan Şekeroba Mahallesi’nde incelemeler yaptık. Fay zonu üzerinde yer alan binaların nasıl yıkıldığını gözlemledik. Yıllardır bu fay zonları üzerinde bina yapılmaması gerektiğini içeren düşüncelerimizi paylaştık” diye konuştu.

‘MECLİS, HALKIN AFETLERE KARŞI GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN HİÇBİR İŞLEM YAPMADI’

Jeoloji Mühendisleri Odası’nın bünyesinde deprem danışma kurulu oluşturduğunu, çalışmalar yürüterek Türkiye’de fay zonu üzerinde bulunan kentleri, ilçeleri, yerleşim birimlerini tek tek tespit ettiklerini anlatan Alan, “Bu fay zonları üzerinde insanların yaşayacağı yapılara sınırlama getirerek en azından o alanda yaşayan insanların can güvenliğinin sağlanması konusunda çalışma yürüttük” dedi.

Hazırladıkları raporları kamuoyu ile paylaştıklarını, raporları da içeren bir yasa teklifini Meclis’e gönderdiklerini anlatan Alan şunları kaydetti:

“Yasa teklifi önerisi hazırladık. Cumhurbaşkanı dahil olmak üzere Meclis’te grubu bulunan bütün parti liderlerine yolladık. Bazı siyasi partiler çalışmamızı yasa teklifi olarak sundu. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu iki üç kez basın önünde ‘Fay yasasını çıkarıyoruz’ diye demeçler verdi. Ama geçen iki buçuk yıl içerisinde unutuldu. Eski tas eski hamam. Hiçbir şey yapılmadı. Meclis, halkın afetlere karşı güvenliğini sağlamak için hiçbir işlem yapmadı. Meclis üzerine düşen görevi üstlenmedi. CHP ve HDP yasa teklifini Meclis’e sundu. Bazı AK Parti ve MHP milletvekilleri bir bölümünü çıkararak yayınladı. Gündeme geldi ama aradan zaman geçti, bakanı da unuttu vekili de.”

‘YASA ÇIKMADIĞI İÇİN BUGÜN İTİBARİYLE BİNLERCE İNSANIN YAŞAMINI YİTİRDİĞİ BİR DEPREMLE KARŞI KARŞIYAYIZ’

Depremin vereceği zararların bilinmesine rağmen tedbir alınmadığını söyleyen Alan, “Fay yasası bizim bulduğumuz bir şey değil. Amerika Birleşik Devletleri’nde 1973 yılında çıkmış. Tayvan’da, Yeni Zelanda’da, Avrupa’da deprem yönetmelikleri içerisinde var” dedi. Fay hattı yasasının içeriğine dair de bilgi veren Alan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yasa, fayın geçtiği hattın belirlenmesini, yaratacağı deformasyonun belirlenmesini ve imar planlarını çevre düzeni planlarına işlenmesini içeriyor. Deprem bölgelerinde yapı sınırlamasını içeriyor. İnsanlara ‘Buraya ev yapamazsın’ diyor. Bu yasa çıkmadığı için fay zonlarının üzerinde milyonlarca insan zarar görüyor. Bu fay zonunun geçtiği Nurdağı’nda da incelemelerde bulunduk. Çok sayıda can kaybı var. Binalar yerle bir olmuş. Üzülmemek elde değil. Aradan iki buçuk, üç yıl geçti, bir tane tedbir alınmadı. Ne yasa çıktı ne mevzuatı çıktı. Yasa çıkmadığı için bugün itibariyle binlerce insanın yaşamını yitirdiği bir depremle karşı karşıyayız. Yasa çıksaydı belki bugün bir şey olmayacaktı. Bir başlangıç olacaktı. Yaşadığımız sorunlara yüzde yüz çözüm getirmeyecekti ama bir yerden başlamış olacaktık.”