İstanbul’dan Mersin’e göç edenler: Hayat kalitem arttı

İsmail Sarp Aykurt

MERSİN - İstanbul’da son bir yılda her alanda fiyatlar arttı. İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 1 Ağustos'ta yayımladığı verilere göre İstanbul enflasyonu, temmuzda yıllık yüzde 99,11 oldu. Böylece Türkiye'nin genel enflasyonu ile İstanbul enflasyonu arasındaki fark yüzde 19,51'e yükseldi.  

Hali hazırda yaşam maliyeti yüksek bir şehir olan İstanbul’da gündelik hayatı idame ettirmeye çalışmak her zamankinden daha zor bir hale geldi. İstanbul’un maliyetlerinden, kalabalığından, trafik sorunlarından uzaklaşmak isteyenler son yıllarda ya memleketlerine ya da Ege, Akdeniz gibi sahil şehirlerine yerleşmeye başladı.

Mersin de İstanbul’dan ‘kaçanların’ tercih ettiği şehirler arasında yer alıyor. Şehir, iki milyona yaklaşan nüfusu ile Türkiye sıralamasında 11. sırada yer alıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından bölgesel gelişme alanında referans çalışmalarından biri olacağı öngörülen İlçe Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırmaları (SEGE) 2022 çalışmasında, Mersin’in 13 ilçesinden 6’sı gelişmişlik düzeyi olarak ilk iki kademede yer aldı. Buna göre, Mersin, ‘yaşanabilir' şehirlerden biri oldu.

31 yaşındaki Gamze Bal ve 35 yaşındaki Hasan Mahmatlıoğlu da İstanbul’u terk ederek Mersin’e yerleşenler arasında yer alıyor. Gamze Bal, İstanbul’da borsa aracı kurumda çalışıyordu. Aslen Mersinli olan Bal, artık çoğunlukla uzaktan çalıştığını ve Mersin’de yaşamanın daha avantajlı olacağı düşüncesiyle 2021 yılında Mersin’e döndüğünü anlatıyor.

Mersin Üniversitesi’nden mezun olan Hasan Mahmatlıoğlu ise atanamayan öğretmenlerden... Bu nedenle İstanbul’da bilgisayar işleriyle uğraşan Mahmatlıoğlu, geçim zorluğu yaşadığı için Mersin’e yerleşme kararı almış. Şehirde yeni bir hayat kuran Mahmatlıoğlu şu an işsiz ancak İstanbul’da işsiz kalmak yerine Mersin’de işsiz olmayı tercih ettiğini belirtiyor.

‘EKONOMİK KAYGILARIMDAN DOLAYI TAŞINDIM’

Neden Mersin’e taşındınız?

Gamze Bal: Yurt içi borsa aracı kurum çalışanıyım. Müşteri temsilcisi olarak çalışıyorum. İstanbul’da altı sene kadar yaşadım. Yaklaşık bir senedir buradayım. Belki de bu, burada doğduğum içindir. Taşınma sebebim, maddi sıkıntılar oldu. İstanbul’da buraya oranla çok yüksek kiralar ödüyordum ve yeme içme harcamam da buraya oranla çok yüksekti. Mersin bir tarım şehri aslında, bu yüzden gıda harcamalarım yarı yarıya azaldı diyebilirim. Ulaşım da aynı şekilde, çok daha kolay ve ucuz. Tüm bunlara bakarak, kendi adıma bilinçli bir göç oldu diyebilirim.

Hasan Mahmatlıoğlu: Yaklaşık sekiz aydır işsizim, daha doğrusu atanamayan bir öğretmenim. O zamandan bu yana bulduğum kimi gündelik işlerle geçimimi sağlamaya çalışıyorum. İstanbul'dan buraya gelmem bir şekilde bilinçli bir göç oldu diyebiliriz. Dediğim gibi atanamayan bir öğretmen olduğum için İstanbul'da da işsiz kaldığım çok dönem geçirdim. Ben üniversiteyi Mersin’de okudum ve o yıllar burada pek çok arkadaşlık ilişkisi kurdum. Bu nedenle de İstanbul'da işsiz kaldığım zamanlar buradaki arkadaşlarım bana Mersin'e taşınmam konusunda ısrar etti. Israrcı olmalarının en başlıca nedenlerinden birisi ise burada yaşamanın İstanbul gibi bir metropole göre çok daha kolay olmasıydı. Bu fikir bana da çok cazip gelmişti. Bu nedenle, ekonomik kaygılarımdan dolayı buraya temelli taşınma kararı aldım.

‘DAHA KALİTELİ BESLENİYORUM’

İstanbul’dan sonraki uğrak Anadolu’daki bir şehir değil de neden Mersin oldu? Sizi göç etmeye zorlayan sebepler oldu?

Gamze Bal: Az önce de bahsettiğim gibi burayı tercih etmemin ana sebebi, Mersinli olmam. Maddi sıkıntılar göç etmeme sebep oldu. İstanbul’da ciddi paralar kazanamıyorsanız sadece çalışıp karnınızı doyurabilirsiniz. Orada hayat sıradan bir vatandaş için günü kurtarma kaygısıyla geçiyor. ‘Bu ay da ay sonunu getirdim’ diyorsunuz ve borçlanarak hayatınıza devam ediyorsunuz. Şu an Mersin’deyim ve görece daha konforlu yaşıyorum. Daha kaliteli beslenebiliyorum ve daha iyi koşulları olan bir evde yaşayabiliyorum.

Hasan Mahmatlıoğlu: Burada daha öncesinde bir geçmişim vardı. Bir çevre edinmiştim. Burada arkadaşlarımın olması bana kendimi yalnız hissettirmeyecekti. Ama elbette ki, tek neden bu değildi. Mersin, İstanbul başta olmak üzere birçok kente ve yurt dışına tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir şehir. O nedenle burada birçok temel ihtiyaç daha ucuza karşılanabiliyordu. Aynı zamanda sanayi anlamında da gelişmiş bir yer, uluslararası ticaretin yapıldığı bir limana sahip olması da önemli nedenler arasındaydı. Tüm bu nedenlerden dolayı burası bana birçok açıdan cazip geldi.

‘BURADA YENİ VE FERAH BİR EVDE YAŞAMA İMKANINIZ OLUYOR’

Aslında Mersin’de de ciddi kira artışlarının olduğu konuşuldu. İstanbul ile kıyas yaptınız mı? Deneyimlediğiniz kadarıyla ne tür farklar var?

Gamze Bal: Mersin’de de ciddi kira artışı olduğunu gözlemledim. Eskiden bu seviyede değildi. Burada da neredeyse iki katına çıkmış kiralar. Ama şunu söyleyebilirim ki, İstanbul’da 4 bin TL verip 1+1 evde otururken burada 3+1, yeni ve ferah bir evde yaşama imkânınız oluyor. Ancak eşitlenmeye doğru bir olumsuz gidişat olduğunu da ilave etmek gerekli.

Hasan Mahmatlıoğlu: Bugün için çok fazla bir fark olduğunu söyleyemem. Buraya geldiğimde İstanbul'a kıyasla çok uyguna bir ev kiraladım ve hala aynı evde oturuyorum. Eğer bu evde olmasaydım barınma sorunu benim için de çok ciddi bir sorun olacaktı. Artık İstanbul veya başka bir metropolle burası arasında kira fiyatları açısından çok fazla bir fark olduğunu düşünmüyorum.

‘MERSİN'DE YAŞIYORUZ VE LİMON ALIRKEN TASARRUFLU DAVRANMAYA GAYRET GÖSTERİYORUZ’

Burada yaşamanın avantajları neler?

Gamze Bal: Mersin’de yasamak gerçekten avantajlı oldu benim için. Bahsettiğim gibi yaşam standartlarımın arttığını düşünüyorum. Ulaşım, gıda, barınma ihtiyaçlarıma daha az para ayırıyorum ve daha kaliteli yaşıyorum. Şunu da eklemeden geçemeyeceğim. Mersin her mevsim sıcak bir yer ve ısınma benim için önemli bir gider kalemiydi. Ama burada güneş enerjisini çok aktif olarak kullanıyoruz. İstanbul’da doğal gaz ciddi maliyetli. Burada görece sert olmayan kış yaşandığı için yüklü faturalar ödemiyorum.

Hasan Mahmatlıoğlu: Birkaç yıl öncesine kadar bi çok yönüyle avantajı vardı diyebilirim. Bunlardan bazıları; barınma, iş, ekonomik olarak daha rahat geçinebilmek… Artık bunlar çok geçerli değil. Mesela, İstanbul'da bulunan ailemle buradaki ürünlerin fiyatlarını karşılaştırıyoruz ve inanın oradaki fiyatlarla buradaki fiyatlar hemen hemen aynı. Düşünebiliyor musunuz, Mersin'de yaşıyoruz ve limon alırken tasarruflu davranmaya gayret gösteriyoruz. O yüzden artık burada olmanın çok büyük avantajlarının olduğunu düşünmüyorum. İlla ki burası için bir avantaj söyleyecek olursam trafik derim.

‘İSTANBUL’DA GÜNDE ÜÇ SAATİM YOLDA GEÇİYORDU’

Barınma haricinde, sosyal yaşam, ulaşım gibi başlıklar açısından metropollere göre daha rahat olduğunuzu söyleyebilir miyiz?

Gamze Bal: Evet, İstanbul ulaşım ağı olarak çok gelişmiş durumda. Buradaki ile karşılaştıramayız bile. Ancak benim İstanbul’da gün içerisinde en az üç saatim yolda geçiyordu. Burada uzak algınız değişiyor. Bana Mersin’de hiçbir yer uzak gibi gelmiyor. Sosyal yaşam konusunda İstanbul’u, Mersin ile bir yarışa sokmak İstanbul’a haksızlık olur. Orada çok fazla imkân var. Konser, tiyatro, müze gibi seçenekler saymakla bitmez. Ama bana sorarsanız, “hangilerini yapabildin” diye, size yalnızca birkaç tane etkinlik sayabilirim. Çünkü bunları yapmaya vaktiniz ve de paranız olmuyor. Zaten bir noktada sosyalleşme de maddi imkanlarla orantılı değil midir?

Hasan Mahmatlıoğlu: Ben Mersin'in Tarsus ilçesinde yaşamayı tercih ediyorum. Yaşadığım yerden değerlendirecek olursam sosyal hayatın hiç olmadığını söyleyebilirim. Akşam saat 20.00'den sonra evimin bulunduğu yere araç yok. Tek sorun bu da değil. Burada gidilecek bir sosyal mekân oldukça az. İlk gelişimde, yani üniversite okuduğum yıllarda burada bulunan "Eski Evler Sokağı" hatta gençlerin tabiri ile "barlar sokağı" diye adlandırılan bir yer vardı. Eskiden oralarda bulunan mekânlara gider, sosyalleşmeye çalışırdık. Şimdi tüm mekanlar kapandı, yerlerini yozlaşmış bir eğlence anlayışının var olduğu bir kaç mekân aldı. Eskiden bir kültür merkezi vardı konserlerin ve tiyatro gösterilerinin olduğu ama sonrasında orası da kapatıldı. Şu an için ev toplantıları hariç sosyalleşebileceğimiz hiçbir yer kalmadı diyebilirim. Küçük bir şehir olduğundan ve dediğim gibi trafik yoğunluğu olmadığından evet ulaşım çok rahat. Fakat artan enflasyonla birlikte ulaşım ücretleri İstanbul'u aratmıyor. Bu nedenle, evim şehir merkezine uzak olmasına rağmen ben çoğu zaman yürümeyi tercih ediyorum.