Nur Kaplan

ANKARA - Maraş merkezli depremlerde 43 binden fazla insan hayatını kaybetti, on binlerce konut ve kamu binası yerle bir oldu. Deprem bölgesinde çok sayıda hastane ciddi hasar aldı, kimi özel ve kamu hastaneleri yıkıldı.

Ankara Tabip Odası’nda bir araya gelen Hastanemi Açın Platformu üyeleri “Depremler hastanelerin önemini tekrar gösterdi” diyerek açıklama yaptı. Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Asuman Doğan, deprem sonrası sağlık hizmetine ilişkin yapılması gerekenleri anlattı.

‘SAĞLIK KURUMLARI DAYANIKLI DEĞİL’

Deprem bölgelerinde sağlık kurumlarının sağlam yapılmadığını, yenilenmediğini, son dönemde yapılan hastanelerin dahi dayanıklı olmadığını söyleyen Doğan, kamu hastanelerinin, özel hastanelerin, aile sağlığı merkezlerinin ve diyaliz merkezlerinin kullanılamaz hale geldiğini belirtti. Doğan, şunları söyledi:

“Örneğin Hatay'da İl Sağlık Müdürlüğü binası dahi yıkıldı. TTB'nin (Türk Tabipleri Birliği) raporuna göre Hatay'daki aile sağlığı merkezlerinin neredeyse tamamı, Antakya Toplum Sağlığı Merkezi kullanılamaz hale geldi. Hatay'daki son depremlerle birlikte şehrimizde kullanılabilir kamu hastanesi kalmadı. Günlerce kent merkezi ve ilçelerde sağlık hizmetleri yetersiz kaldı, sadece ilk müdahale ve sevk işlemleri yapıldı, yaralılara aşılar yapılamadı. Çok sayıda hasta Adana'ya Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne sevk edildi. 20 Şubat Hatay depreminde orası da hasar aldı, hastane boşaltıldı.”

 ‘YARALILAR NAKİL EDİLİYOR’

Ankara, İstanbul, Adana, Mersin, Antalya gibi illere yaralı nakillerin yapıldığını söyleyen Doğan, “Bu illerimizdeki şehir hastaneleri dahil büyük hastanelerde elektif ameliyatlar ertelendi, servisler depremzedelerin tedavisine ayrıldı, diğer hastaların sağlık hizmetleri ötelenmek zorunda kaldı. Benzerini pandeminin yoğun dönemlerinde de yaşamıştık” dedi.

 Hastanemi Açın Platformu’nun deprem sonrası sağlık hizmetine dair 10 önerisi şu şekilde:

1. Sağlık hizmetlerinin planlanmasında, sağlık kurumlarının yapımında ve yenilenmesinde bilimin gereklerinden ayrılmamak gerekir.

2. Bunları yaparken kent rantı yaratma hevesinden vazgeçilmeli, hizmet satın alma-hasta garantili şehir hastanelerinin değil, kentlerin hatta Türkiye'nin ihtiyaçlarına göre planlama yapılmalıdır.

3. Yaralıların tedavi için 1100 kilometre uzaklıktaki hastanelere sevk edilmek zorunda kalması sağlık hizmetlerinde planlamanın merkezi dev hastaneler üzerinden yapılmasının sakıncalarını tekrar göstermiştir.

4. Önce pandemi şimdi deprem göstermiştir ki Türkiye olağan dışı durumların, afetlerin sık yaşandığı bir ülkedir. Mevcut hastanelerimize ihtiyacımız olduğu açıktır. Hastane kapatmalar tümüyle gündemden çıkmalıdır.

5. Kentlerin kolay ulaşılabilir yerlerindeki mevcut hastanelerimize, özellikle "nasıl olsa kapatılacak" denerek yıllardır yatırım yapılmayan, çivi dahi çakılmayan hastanelerimize gerekli yatırımlar yapılmalı, bu hastanelerimiz tarihi kimlikleri korunarak yerlerinde güçlendirilmeli ve yenilenmelidir.

6. Örneğin, kapatılacağı söylenen, çok yakın zamanda yaptığımız basın açıklaması ile önemini anlatmaya çalıştığımız Dışkapı ve Sami Ulus Hastaneleri'nin, arazilerine ve değişik tarihte yapılmış birden fazla yapıları olmasına bakıldığında kapatılmadan mevcut yerlerinde hekimleri, sağlık çalışanları, hastaları mağdur edilmeden yenilenmeleri ve güçlendirilmeleri pekâlâ mümkündür.

7. Aynı durum kapatılmış ve çürümeye terk edilmiş Türkiye Yüksek İhtisas, Ankara Numune, Ankara Fizik Tedavi, Ankara Atatürk, Bursa Memleket gibi hastanelerimiz için de geçerlidir. Bu hastanelerimiz de doğru planlamayla, gerekli yatırımlar yapılarak sağlık hizmetlerine kazandırılmalıdır.

8. Bunların içinde bu dönemde Ankara Fizik Tedavi Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne özel vurgu yapılması gerekir. Depremde 100 binin üzerinde yaralımız oldu. Uzun dönemde ne yazık ki bu yaralılarımız arasında felçler (parapleji, hemipleji), kafa travması, amputasyon, kırık, kırık sonrası geç komplikasyonlar gibi nedenlerle yeti yitimi olan yurttaşlarımız olacak. Bunun anlamı zaten çok uzun tarihlere randevu verilerek zor alınan rehabilitasyon hizmetlerine ihtiyacın daha da artmasıdır. Kapatılmadan önce 297 yataklı olan bu hastanemiz gerekli hazırlıklar yapılarak öncelikle açılmalıdır. Bu hastanemiz rehabilitasyon hastalarının refakatçıları ile kalarak tedavi almalarına, psikososyal destek çalışmalarına uygundur.

9. Bu planlamalar ve yenilemeler yapılırken mutlaka alanın uzman kuruluşları olan Tabip Odaları, Dişhekimleri Odaları, Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası ve Şehir Plancıları Odası ile çalışanların sendikaları, muhtarlıklar ve yerel halkın temsilcileri sürece dahil edilmelidir.