'Sağlık çalışanları salgın durdurma, düğüncüler takı peşinde'
Doktor ve halk sağlığı uzmanı Nuriye Ortaylı, Yetkin Report'ta kaleme aldığı yazıda korona virüsünün büyük bir hızla yayıldığını belirterek sağlık çalışanlarının 'tahammüllerinin sınırına' geldiğini söyledi. Ortaylı, "Olağanüstü bir gayretle ve fedakârlıkla ilk salgın dalgasının önünde set oldular, ama yoruldular, üstelik virüsün ilk hedefleri arasındalar" dedi.
DUVAR - Korona virüsü salgınında vaka sayıları yeniden yükselişe geçerken sağlık çalışanlarının iş yükü de artıyor. Doktor ve halk sağlığı uzmanı Nuriye Ortaylı, Yetkin Report'ta sağlık çalışanlarının durumunu anlatan bir yazı kale aldı. Ortaylı, "Sağlık çalışanları salgın durdurma, düğüncüler takı peşinde" başlıklı yazısında "Değişik illerde sahadaki sağlık çalışanları kendi bölgelerinde, yeni tanı konulan hasta sayılarının nisan ayında bile görülenin çok üstünde, öyle yüzde yirmi-otuz falan değil, defalarca üstünde olduğunu söylüyor" ifadelerini kullandı. Sağlık çalışanlarının 'tahammüllerinin sınırına' geldiğini geldiğini belirten Ortaylı, "Olağanüstü bir gayretle ve fedakârlıkla ilk salgın dalgasının önünde set oldular, ama yoruldular, üstelik virüsün ilk hedefleri arasındalar" dedi.
Nuriye Ortaylı şunları yazdı:
"Dün Ankara’da bir doktor arkadaşım, Covid tanısı konup ilaç verilerek evine gönderilen, ama evde durumu ağırlaşan bir yakınına yoğun bakım yatağı bulmak için nasıl endişe içinde hastane hastane boş yer araştırdıklarını anlattı. Sonunda neyse ki küçük bir hastanede, tanıdığı bir başhemşirenin de yardımıyla bir yer bulunabilmiş. Telefonda bunları dinlerken, şehrin merkezi yerlerinden birinde sokaktaydım. Duyduklarımla büyük bir zıtlık içinde etraftaki kafeler her yaştan insanla doluydu. Acaba diye düşündüm, benim telefonda duyduklarımı duysalar, içlerinden kaç tanesi kalkar gider, kaç tanesi kafelerde oturup, böyle neşeli, bağıra bağıra sohbetlere devam eder?
Değişik illerde sahadaki sağlık çalışanları kendi bölgelerinde, yeni tanı konulan hasta sayılarının nisan ayında bile görülenin çok üstünde, öyle yüzde yirmi-otuz falan değil, defalarca üstünde olduğunu söylüyor. Üzücü ama virüsün davranışı konusunda bildiklerimiz ışığında şaşırtıcı da değil. Çünkü mart-nisan ayında başlayan bulaşma hızının gidişine göre kurulan bir matematik modelleme, kısıtlamaları haziran ayı başında kaldırırsak mart ayından daha yüksek enfeksiyon sayılarıyla karşılaşacağımızı ve sayılar artmaya başlayınca bir hafta içinde yeniden tedbirler almazsak bu sayıların mart-nisan ayında başlayan dalgadan daha büyük olacağını söylüyordu. Bir haziran itibariyle bütün tedbirleri aynı anda kaldırdık, iki buçuk aydır da rehavet içinde devam ettik.
YENİ TEDBİRLER, AZICIK ONDAN, BİRAZ BUNDAN
Bugün görünen o ki virüs yaz aylarında da hız kesmedi. Zaten yoğun bakımlara yatışlardaki hızlanma haziranın ikinci haftasından başlayarak, bu sayıların ilan edilmesinin durdurulduğu temmuz sonuna kadar devam etti. Bu verinin verilmesi durduruldu ama hastanelerde çalışan sağlık çalışanları yatışların hız kazandığını, bazı illerde kapasitenin sınırına dayanıldığını söylüyorlardı. En azından bazı illerde bulaşmanın kaynaklarına yönelik kitlesel tedbirler alınması gerekiyordu. Nihayet 26 Ağustos’da 14 ilde ek tedbirler ilan edildi. Yine aynı gün kamu çalışanlarının esnek çalışmaya geçebileceği duyuruldu.
Yeni tedbirler esas olarak iki gruba ayrılıyor. Birincisi 65 yaş üstüne (yine onlar, evet) çarşı, pazar, toplu taşımayı yasaklamak. Oysa bu talihsiz insanların çoğu bir türlü kontrol altına alınamayan salgın nedeniyle, aylardır evinden çıkamıyor ve bir kısmı sokakta yürümeyi bile unuttu. Bu herhalde inatçı azınlık için geçerli olacak.
ALLA TURCA ÇÖZÜM: TAKI MERASİMİ 1 SAAT
İkincisi düğünleri bir saatlik süreyle ve takı merasimiyle sınırlamak. Bir saatlik sürenin nasıl seçildiği ve takı merasiminin nasıl güvenli aktivite olarak belirlendiği benim için bir muamma. Bulaşmayla ilgili yapılan çalışmalar, on beş dakikalık yakın temasın bulaşma için yeterli olduğunu söylüyor. O zaman bu bir saat bununla alâkalı değil? Yemek ikramı yasak, doğru. Gıdanın kendisi değil ama çatal, bıçak, tabak, masa yüzeyleri virüsün alınabileceği noktalar. Üstelik yemek ikramı bir arada bulunmayı uzatır. Ama takı merasimi serbest. Benim bildiğim takı merasimi, damadın, gelinin giysisine altın, para takmak, ya da gelinin eline bilezik geçirmek vb. eylemler gerektiriyor. O niye serbest? Anlaşılan o ki düğün, nikah merasimleri, takı takmak, mesela okulları açmaktan daha hayati bir mesele toplumumuz için ve yöneticilerimizin gözünde. Birçok ülkenin yaptığı gibi bu törenlere katılan insan sayısını on-on beş kişi ile sınırlamak ve sosyal mesafeye uyulmasını önermek bizim kültürümüze uygun bulunmamış. Onun yerine Alla Turca yeni bir çözüm bulunmuş.
Mesele şu ki, bu çözümün gerçekten çözüm olacağı, bulaşmayı önleyeceği konusunda hiçbir kanıt yok. Tıpkı “65 yaş üstü saat yirmiden sonra evinde kalsın” türü, işe yarayacağı çok şüpheli bir tedbir."