Bir Kürt Common Law'ı için

İsmet Yüce*

Kürtler için Hukuk Londra İnisiyatifi olarak bugüne kadar yürüttüğümüz çalışmaları kurumsal bir evreye taşımak suretiyle Kürt halkının hukukunu geliştirme ve yükseltme amacımızı kalıcı bir sosyal sorumluluğa dönüştürmek için adım atmış bulunuyoruz. Gönüllü birlikten kurumsal girişimlere doğru attığımız bu adıma tüm Kürt halkını, aydınlarını ve dostlarını, adalet, hak ve nefasete değer veren tüm halkları omuz vermeye çağırıyoruz. Son yüz yıl içinde hayatları darmadağın edilen, ortak hukuku çökertilmeye çalışılan, beraber yaşama ve geleceği beraber kurma talebi sürekli saldırı altında tutulan Kürt halkının siyasal ve hukuksal iddiasını ve varolan potansiyelini kendi yerelinden uluslararası alana doğru artık profesyonel biçimde taşıması ve bu görevin daha da olgunlaştırılması kaçınılmazdır. Kürt halkı üzerine uluslararası alandaki bilgi ve iletişim ihtiyacı her geçen gün daha da artmaktadır. Diğer yandan Kürtler içi çekişmeler içinde tüketilen siyasal dinamizm ve heyecanın dışarıya yönlendirilerek kurucu faaliyetlere sevk edilmesi de tarihsel bir ihtiyaçtır. Bu çerçevede Bir 'Kürt Common Law' alanı inşa etmek, bunun hazırlıklarını yürütmek esaslı bir sorumluluk olduğu gibi, Kürtlük hukukunun evrensel gündemlere taşınması da her geçen gün daha da belirginleşen bir görev olmaktadır. Bizim açımızdan önümüzdeki en önemli görev “Kürt Common Law”ının bütün veçheleriyle ortaya çıkarılması: Kürt milletinin kendi birliği ve hukukunu fiilen güçlendirerek entelektüel ve popüler hazırlıklarıyla uluslararası etki ve gücünü geliştirmektir.

Kürtler İçin Hukuk Londra Cemiyeti olarak belirlediğimiz bu temel amaç çerçevesinde birkaç önemli tespit yapmak gerektiğini düşünüyoruz.

KÜRTLERİN KURUCU HUKUKUNA DOĞRU 

Öncelikle geldiğimiz aşamada Kürtlerin hak, adalet ve hukuk ile ilişkilerinin sadece bir “direniş” bağlamından kurtarılıp daha ötelere “kurucu” evreye taşınması bir zarurettir. Şeyh Mahmut Berzenci'nin yargılandığı mahkemedeki savunması bu yönden de atalardan ilham verici bir miras olarak ortadadır. Berzenci sadece mahkemeye karşı koymamıştı. Aynı zamanda adil bir mahkemenin şartlarını da belirlemişti. Bu çerçevede Kürtler, Ortadoğu'daki geleneksel legal düzenlerin adaletsizlik ve haksızlıklarına karşı direnişle yetinmenin ötesine geçmeli ve hukuki ve adil olan konusunda kurucu girişimlerde bulunmalıdır. Tüm dünya bugün modernitenin getirdiği bir hukuk krizi içinde yaşamakta, bu hukuk krizi büyük oranda etnik-kültürel eşitsizlikler tarafından beslenmektedir. Kürtler bu krize karşı kendi eylemleri, düşünceleri ve ortak yaşam önerileri ile cevaplar geliştirecek biçimde ve evrensel ölçekte düşünmelidirler. Böylece Ortadoğu'da Kürt milli hareketi ve onun Common Law modelinin bütün dünyada ortak hukuk ve bir arada yaşama modeli oluşturacak kapasiteler barındırdığını, modern hukukun krizine de cevaplar geliştirdiğini göstermek mümkün olacaktır. Kürt yerelinin geldiği güç ve potansiyeli ile tecrübelerinin evrensel dünyanın gündemine taşınması ve uluslararası entelektüellerin ilgi alanına dönüştürülmesi ve bütün bunların da sayısız güç ve gruplar tarafından her yönden bulandırılmaya çalışılan bir ortamda hakkıyla yapılması gerekecektir.

KÜRT MEDYASI VE ENDÜSTRİLEŞME

Kürt milleti için ikinci önemli nokta da burada ortaya çıkmaktadır. Bugün Kürt milli varoluşu uluslararası medya ve popüler alan açısından endüstriyel bir hale gelmiş, birbiri ile yarışan topluluklar dünyası rekabetin de getirdiği geniş bir kirlenme ve kötüye kullanma tehlikesi altında bulunmaktadır. Bütün bu bilgi üretimi ve dağıtımı alanını Kürt halkının varoluş haklarını evrensel çıkarlarla uyumlu hale getirmek ve Kürt milli tecrübesini doğru bilgiler ve ilişkiler ile kurmak ve Kürtler dışında üretilen bilgilerin de doğru bir denetimden geçirilmesi de zarurettir.

KÜRT ALEVİLİĞİ

Bir başka sorunun da altını çizmek istiyoruz ki Kürt halkının bütünlüğü açısından ihmal edilmemesi gereken bir noktayı oluşturmaktadır. Bugün Kürt Comman Law'ı açısından çok önemli noktalardan birisi tüm Kürt topluluklarının ilişki ve iletişim alanlarını çoğaltmaktır. Bu anlamda Kürdistan'ın güneyi ve kuzeyi, doğusu ve batısını birleştirecek ortak etkinlik alanlarını güçlendirmek çabasına da öncelik verilecektir. Bu konuda Hewler ve Amed kendi tecrübeleri ile merkezi niteliğini ve gücünü korurken Kürtler içindeki merkezkaç güçlere karşı ilgilerini de artık artırmalıdırlar. Bu noktada Kürt Aleviliği çalışmaları maalesef zayıf bırakılmış, hatta başka kesimlere terk edilmiştir. Kürt Alevilerinin kaygı ve korkuları nedeniyle faaliyetlerini Kürtlük alanının dışına taşımaya çalışmaları geleceğin de ciddi sorunlarından birisi olacaktır. Bütünleşme eğilimleri ile derinleşme amaçlarının bir araya getirilmesi kaçınılmazdır.

Bu alanın Kürt Common Law'ı içinde inşası bir başka görevimiz olacaktır.

Yine Kürt Common Law'ı açısından bir başka sorun da şudur: Kürtlerde cemiyet kültürünün geliştirilmesi ciddi bir ihtiyaçtır ki bu durum modern millet olma vasfının da bir tezahürüdür. Kürtler İçin Hukuk Londra Cemiyeti olarak, bu anlamda, Kürtlük hukukunun sosyal ve entelektüel gücünü de geliştirmek sorumluluğunu üstleneceğiz.

KÜRTLER İÇİN ORTADOĞU ARAŞTIRMALARI

Bu temel tespitlerden hareketle Kürtler İçin Hukuk Londra Cemiyeti'miz birkaç farklı alanda birbiriyle bütünlüklü olarak çalışmak durumunda kalacaktır. Bunlardan birincisi Kürtlerin merkezi odaklarını yitirmeden hareket etmelerini sağlarken hem entelektüel faaliyet hem de uluslararası alana kadar uzanacak bir lobi faaliyeti de yaratacaktır. Böylece üniversite ve akademi alanlarının gündemlerine dahil olunacak toplantı, paneller yapacak, yeni dönemin en önemli akademik ve popüler araçlarından olan podcast'lar yapacak, Kürt entelektüellerini bir araya getirerek Kürt Common Law'ını eylemli bir hale dönüştürecek, bu yolla entelektüel ve düşünsel katkılar oluşturmaya çalışacaktır. Bugün Avrupa'daki üniversitelerin “Ortadoğu araştırmaları” bölümlerinin pek çoğunda Kürt çalışmaları oldukça az ve sınırlı sayıdadır. Kürt çalışmalarına ilginin artırılması da önem verdiğimiz hedeflerimizdendir. Bütün bunlarla beraber ve aynı anda cemiyetimiz Kürt topluluklarının gücünü Westminister'a uzanan bir lobi faaliyeti içine de taşıyacaktır. Kürt milli varoluşunun her geçen gün akademik bilgi ihtiyacı yükselirken bu konudaki ansiklopedik bilgilerden ve popüler tüketimden doğru ve güvenilir bir kaynak alanı yaratılacak, İngiliz kamuoyu başta olmak üzere dünya kamuoyuna ulaşacak yeni sosyal bağlamlar ve araçlar oluşturma arayışı içinde olacaktır. Kürt milli varlığı konusundaki uluslararası bilgi arayışı birden çok ve hatta karşıt kesimin bulandırıcı müdahalelerine karşı korumak da amaçlar arasında sayılmalıdır.

Geldiğimiz aşamada Kürt milletinin önüne konulması gereken birden çok görevin kamusal önemini kavramak gerekiyor. Kürt milleti sadece vatan, kimlik ve tanınma mücadelesinin ötesine geçerek bilgi ve insan akışı ve iletişime dair uluslararası rekabete hazırlanmak zorundadır. Bizler Kürt milletinin uluslararası rekabet ve itibar hakkını geliştirmek için bütün gücümüzü seferber edecek ve Amed ve Hewler'in merkezi tecrübelerini yaygınlaştırmak için elimizden geleni yapacağız. Kurumsal çalışma ile gönüllü eylemin bu buluşmasına Amed ve Hewler yönetimlerinin katılım ve desteklerini gönülden diliyoruz.

*Kürtler İçin Hukuk Londra Cemiyeti Sözcüsü