Erdoğan'ın ziyareti öncesi Yunanistan'da 'temkinli iyimserlik'

LEFKOŞA - Atina, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın komşu ülkeye yarın yapacağı tarihi ziyarete odaklandı. Türkiye'deki Maraş depremleri ve Yunanistan'daki tren kazası, 2010'lu yılların ortalarından itibaren önemli sorunların gölgelediği ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı. Şubat ve mart aylarında yaşanan bu felaketler sonrasında iki komşu ülke ilişkilerini tekrardan rayına oturtmak için düğmeye bastı. 

Yunanistan'da iktidar bulunan muhafazakâr Yeni Demokrasi (YD) partisi çevreleri, yeni Türkiye-Yunanistan diyaloğuna temkinli iyimserlikle yaklaşırken, muhalefet, son yaşanan gelişmeler ve Erdoğan'ın ziyareti ile ilgili olarak bir dizi önemli 'şerh' düştü.

ATİNA'DA OLAĞANÜSTÜ GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

7 Aralık Perşembe günü Yunanistan-Türkiye Yüksek İşbirliği Konseyi toplantısı münasebetiyle Erdoğan ve beraberindeki heyeti ağırlamaya hazırlanan Atina, ziyaret için geniş güvenlik önlemleri alıyor. Yunanistan basınına yansıyan bilgilere göre, Erdoğan'ın ziyareti nedeniyle yarın Atina'da geniş trafik ve güvenlik düzenlemelerine gidilmesi bekleniyor. Başkent genelinde trafik düzenlemeleri ve kesintileri, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konvoyunun hareket ve güzergahına bağlı olarak gerçekleştirilecek. Erdoğan'ın ziyareti için 3 bin polis memuru da alarm durumuna geçirilecek. 

Ziyaret için Atina'da Megaro Maksimou Başbakanlık Konutu ile Atina Eleftherios Venizelos Havalimanı'nda geniş güvenlik önlemleri devrede olacak. Yunanistan Polisi (ELAS), ziyaret çerçevesinde özel güvenlik planlamaları ile çevik kuvvet birimlerini devreye sokacak. 

ERDOĞAN, KATHİMERİNİ'YE KONUŞTU: YENİ BİR SAYFA BEKLİYORUM

Erdoğan, Atina ziyaretinden bir gün önce YD'ye yakın çizgideki Kathimerini gazetesine röportaj verdi. Erdoğan, mülâkatında, Türk-Yunan ilişkilerini ilgilendiren tüm konulara temas etti ve 'kazan-kazan' ilkesi temelinde ilişkilerde 'yeni bir sayfa' beklediğini vurguladı. Yunanistan Başbakanı'na "Kiryakos, dostum, sen bizi tehdit etmezsen biz seni tehdit etmeyiz" mesajını ileteceğini belirten Erdoğan, "Diyalog yoluyla, karşılıklı iyi niyet temelinde çözemeyeceğimiz hiçbir sorun yoktur" vurgusunda bulundu.

ERDOĞAN'DAN 'ULUSLARARASI ADALET DİVANI' MESAJI

Kıta sahanlığı meselesinin Uluslararası Adalet Divanı'na havale edilmesi konusunda anlaşmaya varılmasının mümkün olup olmadığı sorusuna Erdoğan, olası bir başvuruda daha fazla konunun yer alması gerektiği görüşünü dile getirerek, bu soruya, "Kıta sahanlığının yanı sıra çözülmesi gereken birbiriyle ilişkili birçok sorun var. Uluslararası adalete başvurduğumuzda, hiçbir sorunu geride bırakmamalıyız" yanıtını verdi.

Erdoğan ayrıca, geçmişte kullandığı "Bir gece ansızın gelebiliriz" ifadesine açıklık getirerek bu ifade ile 'ülkemizin güvenliğini tehdit eden terör unsurlarına' atıfta bulunduğunu savundu. Cumhurbaşkanı ayrıca, 'Ayasofya'nın yapısal bütünlüğünün hem maddi hem de manevi olarak zarar görmeyeceğinin, ikonografilerin korunduğunun' altını çizdi.

TÜRKİYE VATANDAŞLARINA OLASI VİZE KOLAYLIĞI DA MASADA OLACAK

Erdoğan'ı ağırlamaya hazırlanan Yunanistan hükümeti, Türk-Yunan ilişkilerindeki yeni sayfaya temkinli bir iyimserlikle yaklaşıyor. Başta Kathimerini gazetesi olmak üzere muhafazakâr iktidara yakın duran medya kuruluşları, yarın Başbakan Kiryakos Miçotakis ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşmeye ek olarak Dışişleri Bakanları George Gerapetritis ve Hakan Fidan, diplomatik danışmanlar Anna-Maria Bura ve Çağatay Kılıç'ın arasında önemli toplantıların gerçekleştirileceğine dikkat çekti. 

Dışişleri Bakan Yardımcıları Alexandra Papadopoulou ve Burak Aksapar arasında yapılacak görüşmedeyse ikili ilişkilerde '2024'te gerçekleşecek hamlelerin haritalandırılmasına' ilişkin görüş ve öneriler masaya yatırılacak. 

Yarınki temaslarda Türkiye vatandaşlarının Doğu Ege adalarına eğlence ve turizm amaçlı ziyaretleri artırmak için Türkiye pasaportlarına kısa süreli vize (72 saat) sağlanması konusunun masaya gelmesi bekleniyor. Ayrıca, iki ülke arasındaki kültürel ve eğitim ilişkilerinin tekrardan canlandırılması da ele alınacak. Bu bağlamda iki ülke arasında ortak arkeolojik kazılar ile öğrenci değişimlerinin gerçekleştirilmesi planlanıyor. 

Atina, söz konusu adımları, Türk-Yunan ilişkilerinin odağındaki sorunların çözümsüz kalmaya devam etmesine rağmen, diyaloğu destekleyen adımlar olarak görüyor ve bu bağlamda Erdoğan'ın ziyaretine temkinli bir iyimserlik içinde yaklaşıyor. 

KATHİMERİNİ: EGE'DE TANSİYON DÜŞTÜ

Öte yandan, Kathimerini, Erdoğan'ın ziyareti öncesinde Ege'de tansiyonun düştüğüne dikkat çekti. Gazete bugün, şubat ayından başlayarak 30 Kasım 2023'e kadar olan 10 aylık süreyi 2022'nin aynı dönemiyle karşılaştırdı. Gazeteye göre, "2022 yılının 10 ayında Türk savaş uçakları Ulusal Hava Sahasını 2 bin 296 kez ihlal etti." Şubat ayındaki depremlerden 30 Kasım 2023'e kadar olan sürede ise çoğu Türkiye'nin güneydoğusundaki afetlerden sonraki ilk günlerde olmak üzere sadece 47 ihlal kayda geçti.

Yaz aylarında artan göç ve mülteci akınlarından kaynaklanan baskılar da aynı süreçte azalmaya başladı. Göç ve İltica Bakanlığı'nın elindeki verilerin analizi, ekim ve kasım ayları arasında mülteci akışlarında yüzde 37'lik bir düşüş olduğunu gösterdi.

ABD DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI DA 'MEMNUNİYETLE KARŞILADI'

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Atina ziyareti öncesinde ABD Dışişleri Bakanlığı da Yunanistan-Türkiye Yüksek İşbirliği Konseyi toplantısını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Hellas Journal haber sitesinin konuya ilişkin sorusuna yanıt veren bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ABD'nin Ege ve Doğu Akdeniz'de sükûneti sağlamak amacıyla Atina ile Ankara arasındaki görüşmeleri her düzeyde desteklediğini belirtti.

Haber sitesinin aktardığına göre, ABD Dışişleri Bakanlığı konu ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: "ABD, NATO müttefikleri Türkiye ile Yunanistan arasındaki yapıcı temasları memnuniyetle karşılamaktadır. Bu hafta Atina'da yapılacak olan Yunanistan-Türkiye Yüksek İşbirliği Konseyi toplantısı bizi cesaretlendirdi. Amerika Birleşik Devletleri, Yunanistan ve Türkiye'nin bölgede barış, güvenlik ve refahı teşvik etmek için birlikte çalışması için her düzeyde ikili görüşmeleri desteklemektedir. ABD, NATO müttefiklerimiz arasında Ege ve Doğu Akdeniz'de sükuneti teşvik etmeye devam ediyor."

ANA MUHALEFETİN ÇEKİNCELERİ VAR

ABD'nin aksine Atina'da ana muhalefet partisi SYRIZA başta olmak üzere muhalif partiler Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki son gelişmelere mesafeli yaklaşıyor. 

SYRIZA'nın yayın organı Avgi gazetesinde yayımlanan baş yazıda, "Yunanistan ve Türkiye liderleri arasındaki bir zirve, bir el sıkışma veya olası bir tebessüme sığdırılamaz. Hükümetin Türk liderin gelişinden günler önce Recep Tayyip Erdoğan'ın Atina ziyaretine ilişkin beklentileri düşürmeye özen göstermesi dikkat çekici" denildi.

Aynı yazıda, "Kaynaklar, Miçotakis ile Erdoğan arasındaki zirvede düşük politika konularının ve ünlü Güven Artırıcı Önlemlerle ilgili konuların ele alınacağı konusunda ısrarcı. Yunan-Türk anlaşmazlığının nihaî çözümü ancak iyi bir hazırlık süreci ile kıta sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge sorunun Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'nda ele alınmasına yol açacak ciddi bir müzakere süreci ile mümkün olabilir" vurgusu dikkat çekti. 

KKE, NATO'YA DİKKAT ÇEKTİ

Yunanistan Komünist Partisi (KKE) ise Erdoğan'ın ziyaretini ve Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki yeni süreci NATO'nun 'emperyalist planlamaları' çerçevesinde ele alıyor. 

Partinin yayın organı Rizospastis gazetesinde önceki günlerde yayımlanan baş yazıda, "Burjuva kurmayların Ukrayna'daki durumu neredeyse 'çıkmaza girmiş' olarak sunduğu ve Gazze'deki geçici ateşkesin İsrail saldırganlığını hafifletmesine yol açacağı konusunda gönül rahatlığı içinde olduğu bir dönemde, NATO'nun aldığı kararlar, emperyalist çekişmenin alevlendiğini ve halkın rehavete kapılmaması gerektiği görüşünü doğrulamaktadır" denildi.

Gazeteye göre, "Miçotakis ile Erdoğan arasında Atina'da yapılacak görüşme ülkemizin egemenlik hakları pahasına Türkiye'nin iddialarını tatmin edecek ve onu NATO ve AB'ye daha sıkı bir şekilde bağlayacak". Rizospastis gazetesinin değerlendirmesine göre, bu şekilde NATO'nun yeni planlarına da destek çıkılmış olacak. 

KKE'ye göre, emekçi halkların menfaatleri yerine NATO'yu merkezine alan Türkiye-Yunanistan yakınlaşmasını Atina'da 'İsrail ile stratejik ilişkiyi destekleyen, İsrail'in meşru müdafaa hakkını tanıyan, Filistin halkının katledilmesinde insani bir önlem gören ve ülkemizin Balkanlar ve Doğu Avrupa'daki sözde öncü rolünün lehinde' olan tüm siyasi partiler destekliyor.