Denizi görmeden midye dolduran kadınlar

Uğur Yıldız

İZMİR – Sokak lezzetlerinin favorilerinden midye dolmanın en fazla tüketildiği yerlerin başında gelen İzmir’de, mutfak sürecinde çoğunlukla kadınlar çalışıyor. Kadifekale Mahallesi’ne her sabah iki tır işlenmemiş midye geliyor. Buradan da kamyonetlerle imalathanelere dağıtılan midyeler, temizlenip, içleri doldurulup İzmir'in dört yanına, çevre illere ve otellere dağıtılıyor.

Çimentepe'deki imalathanede çalışan kadınlar sabahın erken saatlerinde midye dolma hazırlamak için güne başlıyor, midyeleri tek tek temizliyor ardından içini dolduruyor. Tencere başı 20 TL kazanan kadınlar, kokudan rahatsız olsalar da “ekmek parası” diyerek çalışmaya devam ediyor. Burada çalışan kadınların birçoğu sosyal yardıma muhtaç oldukları için "sigortalı bir işte" çalışmak istemediklerini söylüyor.

‘DEVAMLI SUYUN İÇİNDEYİZ’

8 senedir midye dolma işinde çalıştığını belirten Ayşe Çetin, sağlık problemlerine rağmen bu işi yapmak zorunda olduğunu ifade ediyor. Günde 5 kova midye hazırladığını anlatan Çetin, günlük 100 TL kazandığını belirterek hayatını şöyle anlatıyor: “Denizden gelen midyeler, 'çamaşır makinesi'nde yıkandıktan sonra, üstündeki taşları spatulayla temizliyorum. Sabah midyenin gelişine bağlı olarak işe başlıyoruz. Saat 7’de geldiği de oluyor. Temizlediğim 1 kova başına 20 TL alıyorum. Bir kovanın doldurulması da 1 saat sürüyor. Üç çocuğum var, çocuklarımı babasız büyüttüm. Zar zor geçiniyoruz, kızım biyoloji bölümünden yeni mezun oldu ama iş bulamıyor. Bel fıtığım var, ameliyat oldum ama mecburen çalışıyorum. Çalışma koşullarımız çok kötü., devamlı suyun içindeyiz. Ekonomik krizle beraber durumumuz daha da kötüleşti.”

‘KADINLAR İÇİN 2 İŞ VAR: TEKSTİL VE MİDYE'

Atölyedeki kadınlar arasında yaşı en büyük olan Rukiye Yılmaz, hayat pahalılığından kaynaklı alım güçlerinin düştüğünü, bu yüzden eve destek olma amacıyla çalıştığını ifade ediyor: "4 Sene önce Mardin'den geldik, orada hayvancılık yapıyordum. Hayat çok pahalı, kimse bu halde olmak istemez, mecburen midye temizlemeye geliyorum. Bu bölgede kadınlar için midye ve tekstil dışında pek bir iş imkânı yok. Tekstil atölyesinde ayakçılık yapmak bana daha zor geliyor. Bir oğlumu çalışıp eve destek olması için okuldan aldım. Günde 5-6 saat çalışıyorum ama aldığım ücret eve gidene kadar bitiyor..."

‘TENCERE BAŞINA 20 TL’

17 yaşındaki Sibel Köse ise Mardin’de iş olmadığı için İzmir’e yeni yerleştiklerini, iki aydır midye işinde çalıştığını belirtiyor. Sibel, okulu bıraktığını, bir tanıdık aracılığıyla bu işe başladığını anlatıyor: "Aileme destek olmak için çalışıyorum. Günlüğümüz bazen 100 TL bazen 300 TL oluyor. Ben iç doldurma işini yapıyorum, tencere başına 20 TL ücret alıyorum. Sabah 7 ya da 8’de işe başlayıp, siparişe göre çıkıyoruz, sipariş çoksa 6’ya kadar çalışıyoruz.”