'Birliğe ihtiyaç var' demişti: Brezilya'da 11 yıl sonra yeniden devlet başkanı seçilen Lula kimdir?

DUVAR - Brezilya’da dün yapılan başkanlık seçiminin ikinci turu, solcu lider Luiz Inaciao Lula da Silva’nın zaferiyle sonuçlandı. 77 yaşındaki Lula, faşist rakibi Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’yu yenerek üçüncü kez başkan seçildi. Seçimlerin 2 Ekim’de yapılan ilk turunda oyların, eski metal işçisi ve sendika lideri Lula yüzde 48,43’ünü, Bolsonaro ise yüzde 43,20’sini almıştı. İlk turdan sonraki haftalarda iki aday arasındaki fark kapandı, ikinci turda başa baş bir mücadele yaşandı.

 Luiz Inacio Lula da Silva, 27 Ekim 1945’te kuzeydoğudaki Pernambuco eyaletine bağlı Garanhuns’ta doğdu. Halihazırda Sao Paulo’da yaşayan Lula’nın biri üvey beş çocuğu var. Yakın bir zaman önce Janja adıyla bilinen üçüncü eşi Rosangela da Silva ile evlendi. Lula 1960’lar ve 1970’lerde bir metal işçisi ve aktif bir sendikacıydı. Öncesinde bir kuru temizleme şirketinde çalıştı ve ayakkabı boyacılığı yaptı.

1980’de İşçi Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı. 1987 ve 1991’de Sao Paulo’dan federal meclise seçildi. 1989’da İşçi Partisi’nden ülkenin ilk işçi sınıfı adayı olarak başkanlık seçimine girdi. Dört başarısız denemeden sonra ilk kez 2002’de devlet başkanı seçildi. Latin Amerika solunun en önemli isimlerinden biri olan Lula, 2003-2011 yılları arasında iki dönem devlet başkanlığı yaptı. 2003’te yoksulluğu azaltmaya yönelik sosyal programını uygulamaya başladı. 2006’da oyların yüzde 60’ından fazlasını alarak yeniden seçildi. 2010’da İsrail’i ziyaret eden ilk devlet başkanı oldu. Aynı yıl Time Dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisinden biri seçildi. 2011’de gırtlak kanseri nedeniyle kemoterapi gördü.

SORUŞTURMA VE HAPİS SÜRECİ

2018’de üst düzey siyasetçilerin, hükümet yetkililerinin ve iş insanlarının suçlandığı yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklandı ve hapse girdi. O yıl seçimlere katılması yasaklandı. Bu seçimleri Bolsonaro kazandı. Lula, Kasım 2019’da 580 gün sonra hapisten çıktı. Mart 2021’de bir Federal Yüksek Mahkeme Yargıcı Lula hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu. Siyasi haklarını geri kazanan Lula, Temmuz 2022’de İşçi Partisi’nden yeniden başkanlığa aday oldu.

'SÜPER ZENGİNLERE' DAHA FAZLA VERGİ

Lula, ülkenin en yoksul bölgesi olan kuzeydoğuda büyük bir halk desteğine sahip. Ancak gelir dağılımı adaletine yönelik sosyal programları, Covid-19 pandemisi ve Ukrayna savaşı nedeniyle geçim sıkıntısının arttığı bir dönemde Lula’ya desteği artırdı. Lula seçim kampanyasında Amazon yağmur ormanlarındaki tahribatı geri çevirme ve iklim değişikliğine odaklanma taahhüdünde bulundu. 1 Ocak 2023’te görevi devralacak olan Lula, yeni bir mali rejim uygulayacağını söylüyor. Bu çerçevede “süper zenginlerin” ödediği vergilerin artırılması öngörülüyor. Ancak Lula, piyasaların endişelerini gidermek için ekonomik pragmatizm uygulayacağını söylüyor. Eski devlet başkanı, büyük şirketlerin ya da kamu bankalarının özelleştirilmeyeceğini de belirtiyor.

Luiz Inacio Lula da Silva, 24 Ekim’deki Twitter mesajında “Bolsonaro zenginler için çalışıyor. Lula ise halkın yanında ve en fazla ihtiyaç duydukları dönemde onların yaşamlarını iyileştirecek çözümler üzerinde çalışıyoruz” dedi. 16 Ekim’de Bolsonaro ile televizyonda tartışan Bolsonaro ise “Ben ifade özgürlüğüne, özel mülkiyete saygı gösterilen, evinize, işinize ve okulunuza güven içinde gidebileceğiniz özgür bir ülke istiyorum. Lula’nınkini değil” demişti. (BBC Türkçe)