Almanya'da federal hükümet, enerji şirketi Uniper'i kamulaştırdı
Ülkenin doğal gaz ihtiyacının yüzde 40'ını sağlayan Uniper şirketi, federal hükümet tarafından kamulaştırıldı. Kamulaştırma maliyetinin ilk aşamada 30 milyar euroyu bulacağı tahmin ediliyor.
Yunus Ülger
DUVAR - Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan enerji krizi, Almanya'nın en büyük doğal gaz ithalatçısı Uniper şirketinin kamulaştırılmasına yol açtı. Rusya'nın doğal gaz sevkini önce azaltması, ardından tümüyle kesmesi sebebiyle iflasın eşiğine gelen Uniper, federal hükümet tarafından kamulaştırıldı. Kamulaştırmanın ilk aşamada 30 milyar euroyu bulaşacağı tahmin ediliyor.
Rusya'dan doğal gaz alamadığı için başka yerlerden çok pahalıya doğal gaz satın alan Uniper, şimdiye kadar 8,5 milyar euro zarar ettiğini, günde 100 milyon euro dolayında zararın devam ettiğini açıklamıştı.
DOĞAL İHTİYACININ YÜZDE 40'INI KARŞILIYOR
Merkezi Düsseldorf'ta bulunan Uniper, Almanya'nın doğal gaz ihtiyacının yüzde 40'ını karşılıyor. 100'ün üzerinde belediye ile çok sayıda büyük sanayi işletmesi, doğal gazı Uniper'den satın alıyor. Şirketin yüzde 78'i Finlandiya şirketi Fortum'a aitti, Fortum'un da yüzde 51'i Finlandiya devletine ait. Federal Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Fortum'un yüzde 78 hissesinin yaklaşık 480 milyon euro karşılığında satın alındığını bildirdi. Kamulaştırmanın kaçınılmaz olduğunu bildiren Habeck, tersi durumunda Uniper'in iflas edeceğini, bunun da Almanya'da büyük bir enerji krizine yol açacağını hatırlattı.
Federal hükümet, daha önce 13 milyar euro kredi ile Uniper'e destek vermişti, ne var ki bu tutar şirketi kurtarmaya yetmedi. Habeck, gerektiğinde Alman ekonomisi için önemli şirketlerin zor durumda kalmaları halinde kurtarılacağını da söyledi. Federal hükümet, 2008 finansal krizinde Commerzbank'ı, Korono salgınında da havayolu şirketi Luftanhansa ile seyahat şirketi Tui'yi batmaktan kurtarmıştı.
'DOĞRU, ANCAK GECİKMİŞ BİR ADIM'
Uniper'in kamulaştırılması, Alman medyasında doğru, ancak gecikmiş bir adım olarak nitelendi. Federal hükümetin Uniper'in iflasını kredi desteğiyle önlemeye çalıştığı hatırlatılarak, bunun yetmeyeceği baştan bilindiği halde hükümetin kamulaştırmayı geciktirdiği yorumları yapıldı.
Deutschlandfunk radyosunda yapılan yorumda, kamulaştırmanın doğru olduğu belirtilerek, şimdi hükümetin, Uniper ve diğer zor durumda olan enerji şirketlerine destek olarak planladığı kilovat başına 2,4 cent ek vergiyi geri çekmesi gerektiği vurgulandı. Devlet şirketinin, katma değer vergisinin yanı sıra ek vergi almasının anayasa ve diğer yasalara aykırı olduğu savunuldu. Deutschlandfunk, Uniper'in yıllarca Rusya'dan ucuz doğal gaz alıp iyi para kazandığını hatırlatarak, şimdi devletin bu şirketi kurtarmasının kafalarda, “Bu hak mı?” sorusuna yol açtığını yazdı.
Berlin'de yayımlanan sol eğilimli Taz gazetesi de Uniper'in kamulaştırılmasını doğru, ancak gecikmiş bir adım olarak niteledi. Bununla birlikte ekim başında yürürlüğe girecek kilovat başına 2,4 cent ek verginin geri çekilmesini istedi. Verginin, Uniper resmi olarak devlete geçinceye kadar alınacağını tahmin eden Taz da bunun anayasaya aykırı olduğunu savundu.
Sosyal Demokrat eğilimli Die Zeit gazetesi, Uniper'in kamulaştırılmasının kaçınılmaz bir adım olduğunu belirtti, bunu başka şirketlerin izleyeceğini ileri sürdü. Enerji krizinin maliyetinin ne olacağı ve savaşın ne zaman biteceğinin belli olmadığını, bu yüzden de ülkede başka önemli şirketlerin devletin desteğine ihtiyaç duyacaklarını yazdı. Kiel'de bulunan Dünya Ekonomi Enstitüsü'nün hesaplamasına göre Almanya'nın bu yıl enerji ithalat gideri 126 milyar euroyu bulacak. Enstitü, bunun gelecek yıl 136 milyar euroya yükseleceğini tahmin ediyor.