Yaya Derneği'nden İçişleri Bakanlığı'nın mesajına tepki: Araç odaklı yaklaşımın ürünü

İZMİR - Yaya Derneği, İçişleri Bakanlığı’nın ülkede bir hafta içinde milyonlarca kişiye ilettiği “Trafikte dikkat dikkat” başlıklı mesaja ilişkin yazılı açıklama yaptı.

İçişleri Bakanlığı'nın 30 Nisan günü trafik haftası nedeniyle gönderdiği “Sürücü de Yaya da kurala uymalı. 2021 yılında trafik kazalarında ölenlerin %22’si yaya. Yayaların karıştığı trafik kazalarının %58’i ise yaya kaynaklı. Sağlığa Yürüyelim!” mesajı hatırlatılan açıklamada, mesajın aksine kentlerde yaya ve aracın fiziksel olarak eşit imkanlara sahip olmadığı ifade edildi.

Açıklamada, şöyle denildi:

“Öncelikle; kentlerde tüm canlılar için sokakta, parkta, kaldırımda, meydanda özgürce hareket edebildikleri, yürüyebildikleri, dolaşabildikleri, ulaşabildikleri bir ortamın sağlanması temel bir ihtiyaç ve haktır. Yaşanabilir ve sağlıklı bir kent olma iddiasından ancak bu olanaklar sağlandığında bahsedilebilir. Mesajda ise, yaya ile aracın trafikteki yaya ölümlerinden eşit olarak sorumlu olduğu ve kentlerde yaya ve aracın fiziksel olarak eşit imkanlara sahip olduğu ön kabulü vardır. Oysa biliyoruz ki yaşadığımız kentlerde fiziksel koşullar biz yayaları kafelerin masalarıyla, işletmelerin tezgahlarıyla, çöp kutularıyla, tabelalarıyla, reklam panolarıyla, doğalgaz, telefon gibi altyapıya ilişkin tesisatla ve park halindeki araçlarla işgal altında olan, halihazırda mevzuatta tanımlı tasarım gereklerini dahi yerine getirmeyen ve her an sakatlanma riskinizin olduğu kaldırımlara mahkum etmiş durumda.”

'TRAFİKTE YAYALARA FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLANMALI'

Karşıdan karşıya geçmek için, motorlu taşıtların öncelikli olduğu sinyalizasyon sistemleriyle yayayı dakikalarca bekleten “yaya geçitleri”ne hapsolunduğu belirtilen açıklamada, trafikte yaya ve aracın rolünün adil bir şekilde değerlendirilmediği vurgulandı.

İçişleri Bakanlığı'nın yaklaşımının araç odaklı olduğu eleştirisi yapılan açıklamada, kentlerde herkes için erişilebilir, güvenli sokaklar için gerekli fiziki koşulların sağlanması gerektiği kaydedildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

“Trafikte yayalara fırsat eşitliği sağlanmalıdır. Devletin vatandaşlara sağlaması gereken yaşama huzuru ve güvenliği görevini göz ardı ederek trafik ‘kaza’larını bir kader olarak algılatması, yaya ölümlerinin önüne geçmek için bir çaba değil, toplumdaki algıyı manüple etmektir. Trafikte yaşanan yaya ölümleri kader değildir. Kent hakkından, yaşanabilir bir kentten söz edebilmemiz için güvenli ve erişilebilir fiziki koşulların sağlanmış olması gerekir. Ancak kentlerimizdeki neredeyse şans eseri hayatta kalabilme imkanımız üzerinden biz yayaların ölümleri bizlere mal edilemez. Bu anlayış sonrasında araç kullananlara kent içinde sonsuz önceliğin kapısını açmaya adaydır. Trafikte yaşanan ölümlerle mücadelenin yolu, toplumsal farkındalığı artırarak, yayayı önceliğe alan, yaşlı, çocuk veya engelli bireylerin özgürce yürüyebildikleri bir politik yaklaşımdan geçer. İçişleri Bakanlığı’nın mesajı araç odaklı bir yaklaşımın ürünüdür ve kabul edilemez.” (DUVAR)