WSJ esirleri yazdı: Gözden uzak bir pist, bir Türk ajan ve sıfır silah

DUVAR - ABD merkezli Wall Street Journal gazetesi, Türkiye'nin uluslararası arenada üstlendiği 'arabuluculuk' rolünü değerlendirdi. 2022'de ABD'yle Rusya'nın Ankara'da gerçekleştirdiği tutuklu takasının detaylarının anlatıldığı yazıda, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'a da ayrıca yer verildi. 

'RUSYA VE ABD, TÜRKİYE KONUSUNDA HEMFİKİRDİ'

"Gözden uzak bir pist, bir Türk ajan ve sıfır silah: Esir takasının yeni dünyası" başlığı ile yayınlanan makalede, "Geçtiğimiz yıl Rusya ve ABD'li istihbarat yetkilileri, birçok ülkenin Rus yetkililere yönelik seyahat kısıtlamaları göz önüne alındığında hangi ülkenin tutuklu takasına ev sahipliği yapabileceğini tartışırken, her iki taraf da Türkiye'ye güvenebilecekleri konusunda hemfikirdi" ifadeleri yer aldı. Gazeteye konuşan üst düzey bir Türk yetkili, "Bu tamamen güvenle alakalı bir istihbarat diplomasisi" dedi. 

Geçtiğimiz dönemlerde İsviçreli diplomatların çatışmalarda arabuluculuk rolü üstlendiğini aktaran gazete, bu görevin doğuya, Türkiye'ye geçtiğini yazdı: "Rusya'ya askeri mallar sağlayan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın damadının Ukrayna'ya savaş uçağı sattığı NAYO üyesi Türkiye, tutuklu takaslarına, barış görüşmelerine ve perde arkası müzakerelerine ev sahipliği yaparak Orda Doğu'da güç kazanıyor."

'ABD'NİN DIŞ POLİTİKASINI DA ETKİLİYOR'

Türkiye'nin konumunun ABD'nin dış politikasını da etkilediğini yazan WSJ'de şöyle devam edildi: "Bu diplomatik değişim aynı zamanda ABD'yi otoriter hükümetlere karşı demokrasiler arasında bir yarışta gören Biden yönetiminin dış politika planının sınırlarını da keskin bir şekilde ortaya koyuyor. Gerçekte, Amerika'nın rehine krizleri ve diğer anlaşmazlıkların çözümünde Türkiye, Suudi Arabistan ya da BAE'ye olan bağımlılığı, bu ülkelerin insan hakları sicillerini ya da Rusya ile gelişen ticaretlerini ikinci plana itti."

Makalede, Joe Biden yönetiminin Türkiye'yi 2021'de Demokrasi Zirvesi'nin dışında bırakmasına, Ankara'nın arabuluculuk faaliyetlerine başlamasının ardından ise Biden'ın Erdoğan'ı "Bence, harika bir iş çıkarıyorsun" sözleriyle övmesine işaret edildi. Biden, Türkiye'yi övdüğü NATO zirvesinde şöyle demişti: "Bir ülke bize yardım ettiğinde her zaman minnettar oluruz ve bazen kötü aktörlerle konuşan bir ülke gerekir."

'TÜRKİYE'NİN REHİNE DİPLOMASİSİNDEKİ GİZLİ ELİ, HAKAN FİDAN'

Dışişleri Bakanı Fidan'ın, "Türkiye'nin rehine diplomasisindeki gizli eli" sözleriyle nitelendiği yazıda, şu ifadeler kullanıldı:

"Orta Doğu dışında çok az tanınan Fidan, Türkiye'nin Milli İstihbarat Teşkilatı'nın başkanlığına yükselerek ün kazandı. Burada Türkiye'nin Beşar Esad rejimine karşı Suriyeli isyancıları desteklediği bölgesel stratejisini şekillendirdi. Sonrasında Erdoğan'a 2016'daki darbe girişimini bastırması için yardım etti. Haziranda Erdoğan onu dışişleri bakanlığına terfi ettirdi ve başdanışmanı İbrahim Kalın'ı onun yerine atadı."

'TÜRKİYE İÇİN BİR İLK'

Geçtiğimiz yılın nisan ayında Ankara'nın ev sahipliği yaptığı tutuklu takasının detayları ise şöyle anlatıldı:

"Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden iki ay sonra ABD ve Rusya, Fidan'ın ofisine talepte bulundu. İstanbul'da bir tutuklu takasının yapılması için yardımcı olur muydu? Rus pilot Yaroshenko'ya karşılık Reed'in serbest bırakılması yönünde bir teklif şekillendiğinde, Moskova takasa ev sahipliği yapmayı teklif etti ancak ABD, Rusların son dakika değişiklikleri yapabileceği veya bir anlaşmadan dönebileceği ve onları eli boş bırakabileceği korkusuyla hızla reddetti. ABD ve Rus istihbarat yetkilileri bu takas için İstanbul'da hemfikir oldu. Fidan, Türkiye'nin yardım edeceğini ancak başkent Ankara'daki havalimanının tenha bir kısmının takasın gerçekleştirilmesi için daha iyi olacağını söyledi. Türkiye, hiçbir zaman büyük güçler arasında böyle bir esir takası düzenlememişti ve ülkede yerleşik bir protokol yoktu. Fidan talebi Erdoğan'a iletti. Yaklaşık yirmi yıldır iktidarda olan cumhurbaşkanı 'evet' dedi."

'ERDOĞAN ŞAŞIRDI, AMERİKALILAR ŞİKAYET ETTİ'

Takas sırasında Türk yetkililerin, hem ABD hem de Rusya'dan herhangi bir görüntü ve ses kaydı almasını istemediği belirtilirken buna rağmen Rusya'nın olayın fotoğraflarını yayınlamasının tepki çektiği belirtildi:

"Takastan kısa bir süre sonra, olayın görüntüleri Kremlin kontrolündeki medya tarafından yayınlandı. Rus yetkililerin yüzleri bulanıklaştırıldı ve bu sahne, 'Putin'in Batı'yla hesaplaşma konusunda kazandığı bir zafer' olarak sunuldu. Erdoğan hükümeti şaşırdı; Amerikalılar şikayet etti. Bir süre sonra Türk yetkililer Rus mevkidaşlarına kuralların ihlali konusunda soru sordu; bu konuşmayı neden filme almışlardı? Cevap olarak Ruslar, iddiayı sert bir şekilde yalanladı."

'ALTIN KAPLAMALI DERİ KOLTUKLAR' VE ABRAMOVİÇ

Yazının devamında, Eylül 2022'de gerçekleştirilen başka bir esir takasına daha yer verildi. Geçtiğimiz yılın eylül ayında Ukrayna, 215 kişi karşılığında 55 Rus'u ve 'Putin'in sırdaşı' olarak anılan Viktor Medvedchuk'u serbest bırakmıştı. Serbest bırakılanlar arasında Ukrayna için savaşan ve idam cezası ile karşı karşıya olan 10 yabancı uyruklu savaşçı da vardı. Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yaptığı iddia edilen Rus iş insanı Roman Abramoviç'in de, takas için hazırlanan uçakta yer aldığı ileri sürüldü. Detaylar, şöyle anlatıldı:

"Rusya tarafından Ukrayna savaş alanlarında esir alınan çoğu İngiliz ve Amerikalı on yabancı savaşçı, Riyad'a giden üçüncü bir jetin altın kaplamalı deri koltuklarına yerleşiyor, mürettebat kutlama amacıyla sigara içen bir deri bir kemik kalmış mahkumlara taze somon dağıtıyordu. İngiliz mahkum Shaun Pinner, uçakta kendisine benzeyen bir ünlünün bir görevliyle konuştuğunu fark etti: 'Ona gerçekten Roman Abramoviç'e benzediğini söyledim ve o da 'Ben zaten Roman Abramoviç'im' dedi.'

Uzun süredir Londra futbol takımı Chelsea'nin sahibi olan Rus iş insanı, arabulucu olarak çalışıyordu ve Türkiye'deki barış görüşmelerine katılarak süper yatını Avrupa yaptırımlarından uzakta güvenli bir şekilde Türkiye limanlarına yanaştırmıştı." (DIŞ HABERLER)