Sulukule yok olduktan sonra proje iptal edildi

Ferhat Yaşar

DUVAR - Davanın açılmasından tam 12 yıl sonra gelen bu karar açıklandığında mahallede artık dava konusu evlerden en küçük bir iz yoktu. Davacılar, Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği ile uzun yıllardır mahallede yaşayan ve tapuları atalarından miras kalmış olan üç Roman vatandaş. Davanın Avukatlığını yapan Av. Hilal Küey: “Bir hukukçu olarak sevindim. 12 yıl sonrada olsa en azından bu projeyi iptal ettirmiş olmak, haklı olmak, insanı gururlandırıyor ancak hala çok gerideyiz” dedi.

12 YIL SONRA İPTAL KARARI VERİLDİ AMA ORTADA HİÇ BİR İZ YOK...

Sulukule Platformu tarafından yapılan açıklama şöyle: "Sulukule ile ilgili yargının verdiği bu ikinci iptal kararı, anlaşılmaz bir şekilde, davacılardan iki mahalle sakinine belediyeye karşı dava açma hakkını tanımıyor. Gerekçe de, artık mülklerini kaybetmiş olmaları. Yani, sürecin başında mülk sahibi olan bu kişiler, yenileme projesi nedeniyle hukuka aykırı bir biçimde mülkleri zorla ellerinden alınmak suretiyle mülksüzleştirildikleri halde, karara göre artık mülk yani hak sahibi sayılmıyorlar. Dolayısıyla da, yenileme projesinin hukuksuz olduğu tescillenmesine rağmen haklarını aramak ve başlarına gelen felaketin hesabını sormak için 'ehliyet' sahibi değiller!"

40 YILDIR DEĞİŞEN BİR ŞEY OLMADI

Sulukule davasının avukatlığını yapan Av. Hilal Küey, 12 yıl sonra iptal edilmesine karar verilen davayla ilgili yaptığı açıklama şöyle: "Bu güne kadar idari yargıda hep menfaat ihlali üzerinden dava açtık. Bütün dünya literatürü de böyle. Bu davayı açmak için kiracı olmakta yeterli ve tapu da gerekmiyor. O iki kişinin ehliyetleri de vardı. Bu nedenle dava temyize gitti. Bu mahalle yasal olmayan uygulamalarla yıkıldı ve bambaşka bir yapıya dönüştü. Artık tamamen tazminat ve onların tekrar geri dönüşü söz konusu. Zaten daha önce de açığımız tazminat davaları da vardı ve onlar da sürüyor. Verdikleri zararla ilgili tazminat verilecek. 40 yıldır avukatlık yapıyorum bu mesleğe başladığım zamanlar mülkiyet üzerinden bir dava açmak gibi bir yöntem yoktu. 40 yıl sonra geldiğimiz noktada mülk sahibi değilsen de davada hakkın yok denmesi beni üzdü"

SULUKULE’DE NELER OLMUŞTU?

Bin yıllık Roman Mahallesi ve UNESCO koruması altında olan Sulukule, Fatih Belediyesi’nin 5366 sayılı Yenileme Yasasının 'en iyi ve ilk örneği olacağı' iddiasıyla, 2006 yılında yıkılmaya başlanmıştı. Yenileme Kurulunun 02.11.2007 tarih 20 sayılı kararı ile onaylanan bu projede, yaklaşık beş bin kişinin yaşadığı mahalle boş bir arsaymış gibi ele alınmış; mahalle sakinleri ya korkutularak mülksüzleştirilmiş ya da evlerinden zorla tahliye edilmişti. Yaşamları, kültürleri, toplumsal bağları hiçe sayıldı. Proje, UNESCO karar ve koruma kararları dikkate alınmadan hazırlandı ve uygulandı. Mahalle sakinleri, gönüllü uzmanlar ve sivil toplum desteğiyle hazırlanan alternatif proje de görmezden gelindi.

Yenileme projesi ilk kez, 26 Nisan 2012 tarihinde İstanbul 4. İdare Mahkemesi tarafından kamu yararı olmadığı gerekçesiyle iptal edildi. Geç gelen bu ilk karar çıkana kadar artık Sulukule’nin yerinde yeller esiyordu.

Fatih Belediyesi bu kararı aşmak ve inşaata devam edebilmek için ilkinden hiçbir farkı olmayan yeni bir proje hazırladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul II No' lu Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 25.07.2012 tarih 51 sayılı kararı ile bu proje de hızla onaylandı.

Mahallenin hukuk mücadelesi devam etti ve ikinci projenin de iptali için dava açıldı. İşte bu son karar, ilkinden de geç bir şekilde, tam 12 yıl sonra, geçtiğimiz günlerde geldi. Ne var ki, mahallenin o günlerde çocuk olan sakinleri artık birer genç oldu; birçok mahalle sakini evini, işini kaybetti, hayatlar savruldu, o günlerdeki baskı nedeniyle kimisi de yaşamını yitirdi.

Geç geldiği kadar eksik gelen bu son karara karşı, hak aramak için “ehliyet”siz sayılan sakinler temyiz yoluna gittiler. Sulukule’nin uzun ve zorlu hukuk mücadelesi devam ediyor.