Sosyal medya düzenlemesi: Kaybetme korkusu
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısını yaptığı, MHP lideri Bahçeli’nin yasal değişiklik yapılana kadar sosyal medya hesaplarını askıya aldığı düzenleme Meclis’e sunuldu. AK Parti, Almanya örneğini verdiği düzenlemeyi, “İstedikleri gibi para kazanıp operasyon yapmak istiyorlar” diye savunurken, CHP, “Sosyal medyaya diz çöktürme, iktidarın kara geçmişini silme çabası” diyerek tepki gösteriyor. HDP’ye göre ise burada amaç, sosyal ağ sağlayıcılarını Türkiye’den çekilmeye zorlamak.
ANKARA - AK Parti ve MHP’nin ortak imzayla Meclis’e sunduğu sosyal medya düzenlemesinin gelecek hafta görüşülerek yasalaşması hedefleniyor. İktidar cephesinin Almanya örneği ile savunduğu yasal düzenlemeye muhalefet “O zaman Almanya hukukunu da uygulayalım” diye tepki gösteriyor. Siyaset alanının daraltıldığını savunan muhalefet düzenlemeyi sansür olarak nitelendirerek, “Son nefes borumuz da kesilmek isteniyor” diyor.
Twitter, Facebook gibi sosyal ağ sağlayıcılara Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getiren, buna uymayan platformları yavaşlatarak kullanılmaz hale getirecek düzenleme Meclis Başkanlığına sunuldu. Teklifi Meclis Başkanlığına verdikten sonra muhalefet partileri ile görüşen AK Parti yetkilileri, pandemi koşullarını gerekçe göstererek, söz konusu 9 maddelik teklifin görüşülmekte olan mevcut kanunlara eklenmesi önerisi getirdi. Muhalefet partileri buna tepki göstererek öneriyi reddetti. Teklif perşembe günü Adalet Komisyonu’nda görüşüldükten sonra gelecek hafta Meclis Genel Kurulu’na getirilerek yasalaştırılması hedefleniyor.
'ALMANLARDAN NE FARKIMIZ VAR'
AK Parti yetkilileri Twitter, Facebook gibi milyonlarca kişinin kullandığı sosyal paylaşım sitelerini etkileyecek bu düzenlemeyi, “Bu şirketlerin dünyanın birçok ülkesinde temsilcileri var. Almanya, İrlanda, Romanya, BAE’ye gidiyorlar, neden buraya gelmiyorlar. Bu mecrayı kullanan Alman, İrlandalı ile ne farkımız var. Biz tam kapatma getirecek bir düzenleme öngörmüyoruz ama temsilcilik kurmazsa sistem yavaşlayacak. Belki mesaj atılabilecek ama video yüklemek zorlaşacak. Şikayet başvurusu yaptın, 48 saatte cevap verecek. Olumsuz geldiğinde yasal yollara başvurma imkanı doğacak” diye savunuyor.
'TÜRKİYE’DE İSTEDİKLERİ GİBİ OPERASYON YAPMAK İSTİYORLAR'
Söz konusu şirketlerin “Para kazanan ticari şirketler” olarak tanımlandığına dikkat çeken AK Parti kaynakları, “Dünyanın parasını kazanıyorlar. Başvurular için temsilcilik de oluşturup bunları değerlendirecek insan da çalıştırsınlar. Asıl kontrolsüz, denetimsiz, yasal muhatap oluşturmadan neden çalışmak istediklerini sorgulamak lazım. Çünkü istedikleri gibi para kazanıp Türkiye’de de istedikleri gibi operasyon yapmak istiyorlar. Dertleri özgürlükler değil” diyor.
SOSYAL MEDYAYA DİZ ÇÖKTÜRME AKLI
CHP düzenlemeye tepkili. Teklifin asıl amacı, “Muhalefeti susturma”, “Unutulma hakkı” üzerinden “Ellerdeki FETÖ kirini ve pasını temizleme” olarak yorumlanıyor. Burada asıl cezalandırılmak istenenin “dislike” yapan Z kuşağı olduğu savunuluyor. CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, teklifle ilgili en büyük çekincelerinin bu iktidarın hukuksuzlukları, mevcut uygulamaları olduğunu söyledi. Almanya örneği ile savunulan teklife, “Almanya’da sendika.org, odatv gibi kapatılan haber sitesi var mı?” diye tepki gösteren Adıgüzel, “Bu akıl sosyal medyaya diz çöktürme aklıdır” dedi. Türkiye’de temsilcilik açmayan sosyal ağlara bant genişliğini daraltarak ulaşılamaz kılmanın 10 Ekim katliamı gibi kritik olaylarda bu ağların nasıl engellendiğinin itirafı olduğunu söyleyen Adıgüzel, teklifi haber alma, ifade özgürlüğüne karşı yeni girişim olarak değerlendirdi.
KOBİ’LER NE YAPACAK?
Teklife göre Türkiye’de temsilcilik açmayan sosyal ağlara 3. aşamada reklam yasağı getirilecek. Sadece Facebook’taki varlığıyla ekonomiye katkısı 15 milyar lirayı bulduğu ifade edilen KOBİ’lerin yüzde 60’ının 209 bin istihdam sağladığına dikkat çeken Adıgüzel, “Reklam yasağı geldiğinde bunlara ne olacak?” diye sordu.
UNUTULMA HAKKI, İKTİDARIN KARA GEÇMİŞİNİ SİLME ÇABASI
Adıgüzel, “Unutulma hakkı” olarak nitelendirilen düzenlemenin de Türkiye’de kolektif hafızayı sileceği uyarısında bulundu, “İktidar kendi kara geçmişini silme çabasında” yorumu yaptı. Adıgüzel, “Sosyal medyaya sansür düzenlemesi yapıyorlar. Muhalif ses çıkmasın, sosyal ağ sağlayıcıları biat etsin istiyorlar. Bu kaybetme korkusu. Dipsiz kuyudan yasaklarla çıkacaklarını düşünüyorlar ama bu sonlarını getirecek” dedi.
Teklifle ilgili Almanya örneği verilmesini eleştiren Adıgüzel, Almanya’da yapılan düzenlemenin yaklaşık 2 yıl tartışıldığını, Türkiye’de ise bir oldubittiye getirildiğini söyledi.
ŞİRKETLER ÇEKİLMEYE ZORLANACAK
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da daha önce iki kez Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na getirilip geri çekilen düzenleme için, “Bu yasa Meclis’ten geçerse Cumhurbaşkanına istediği zaman istediği hızla sosyal medya platformlarını kapatma yetkisi verilmiş olacak” dedi. Wikipedia’nın 3.5-4 yıl kapalı kaldığını, şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret iddiasıyla sosyal medya mecralarının rahatlıkla kapatılabileceğine dikkat çeken Paylan Almanya örneği verilmesini eleştirerek şunları söyledi:
“Almanya’da Neo-nazi gruplar, ırkçı gruplar nefret söylemi paylaşımı yapıyor. Buna karşı da iktidar bunları durdurmak için yasal düzenleme yaptı. Temel argüman orada nefreti durdurmak. Burada ise ifade özgürlüğünü engellemek. Dünyadaki kriterlerle Türkiye’deki kriterler çok farklı. Burada siyasi iktidara dönük eleştirilere karşı bir düzenleme yapılıyor. Korkarım bu şirketler bu farklı kriterlere, bu süzgece, bu yasal çerçeveye uymayacaklar ve kendileri çekilmek zorunda kalacak. İktidar da şirketler çekildi diyecek. Hukuk devleti yolunda yürüsek bu düzenlemeye destek veririm. Almanya’daki standartlar diyorsak Almanya’daki hukuk düzeni olsa buna destek verebilirim. Nefret suçları, ırkçılık, kişisel hakları zedeleyen konular olsa desteklerim ama Türkiye’de standartlar farklı. Burada Erdoğan rejimini koruyan bir yasal düzenleme var” dedi.
BASKIN SEÇİM HAZIRLIĞI OLABİLİR
İnternetin yüzde 60-70 yavaşlatıldığı dönemlerde söz konusu ağlar kullanılamaz hale gelirken yüzde 90 daralmada hiç girilemeyeceğine dikkat çeken Paylan, “Siyaset yapma alanı daraltıldı. Muhalefetin halka ulaşma aracı, en önemli propaganda alanı, son nefes borumuz da kesilmiş olacak. Bu da kısa-orta vadede baskın seçim hazırlığı olabilir” dedi.
AK Parti sosyal medya düzenlemesi için bu hafta tatile girmesi planlanan Meclis mesaisini bir hafta daha uzattı. AK Partili yetkililer düzenleme geçtikten sonra bir sorun olduğunda yeni değişiklikler de geleceğinin altını çizdi.