Kocavezir Bitpazarı: Kriz derinleştikçe kalabalık artıyor

Burcu Özkaya Günaydın

ADANA - Eskilerin sık kullandığı bir atasözü var, “Eskiye rağbet olsaydı bitpazarına nur yağardı” diye… Yeni nesillerin çok da kullanmadığı bu atasözünün gerçekliği ekonomik krizle yeniden ortaya çıkmış gibi görünüyor. Adana’nın merkez Seyhan ilçesine bağlı Kocavezir ve Mirzaçelebi mahalleleri sınırında kurulan bitpazarında satılan ikinci el eşyaların müşterileri iğne atsanız yere düşmeyecek bir kalabalık oluşturuyor. 1990’lardan beri kurulan pazarda, Çukurova bölgesinin her yerinden insanlar bulabilirsiniz.

Aslında her zaman kendisine has müşterisi olan bitpazarlarına son günlerde ilgi daha da arttı. Bir satıcı bunun artan ekonomik krizle ilgisi olduğunu söyleyerek giyim fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle insanların ikinci ele daha çok yöneldiğini söylüyor.  

SABAH 05.30’DA TEZGÂHLAR KURULUYOR

Sabah 05.30’da tezgahların açılmaya başladığı pazar, karda kışta dahi kuruluyordu. Nereden mi biliyorum? İki sene önce soğuk bir ayda gittiğimde ateşler yakılıp, çaylar içilerek tezgah başlarında oturulmuştu. Pandemiden dolayı bir süre kapanan pazarın birkaç aydır yeniden kurulduğunu duyunca Adana’nın onlarca yüzünden herhangi biriyle daha karşılaşabilmek için sabah 06.30’da yollara düştük. Pazar günü olmasına rağmen çok olmasa da işe giden insanlar vardı sokaklarda. Veyahut aralarında bizim gibi Kocavezir Bitpazarı’na gidenler…

PAZAR KALABALIK, MASKE TAKAN YOK

07.00 gibi pazara vardığımda ortalık çoktan hareketlenmişti. Çünkü bitpazarına ne kadar erken giderseniz, o kadar uygun fiyata temiz eşya bulabilirsiniz. Bir yanda simit satanlar, bir yanda gözleme, çay satanlar. Pazar epey kalabalık. Pandemi unutulmuş gibi, maske takan sayısı çok az, mesafeye uyan ise yok. Satıcıların derdi malını satmak, alıcının ise uygun fiyata ihtiyaçlarını almak. Birkaç kare fotoğraf çekmek isterken satıcıları biraz kızdırdım. Daha önce yapılan haberlerden sonra pazar kapanınca ekmeklerinden olmuşlar. Pazarın neden kapatıldığını onlar da bilmiyor.

GİYİMDEN ELEKTRONİĞE ÜRÜN YELPAZESİ GENİŞ

Kocavezir Bitpazarı’nda giyimden, elektroniğe, mutfak eşyalarına, yastık, yorgana dek çok çeşitli ürün var, fiyatlar da çok uygun. Tanınmış markaların montları 40-50 liraya, kazak, hırka, pantolonları ise 5-20 liraya bulabiliyorsunuz. Tabi bu fiyatların pazarlık hakkı da var. 5 lira olan ürün 3 liraya, 10 lira olan ürün 5 liraya kadar iniyor. Örneğin, bir müşteri altı adet porselen tabağı 10 liraya aldı.

‘KRİZ İKİNCİ ELE YARADI’

Satıcılar da alıcılar da isim vermeden konuşuyor. İşleri sorduğum bir satıcı pandemide birkaç ay kapalı kaldıklarını sonra yavaş yavaş tezgâhların açılmaya başladığını söyledi. Pazardaki kimsenin maske takmamasını sorduğumuzda ise, “Bitti, hastalık kalmadı. Hem ekmek paramız, mecbur geleceğiz buraya” diye cevap verdi. Satıcının işleri iyi. Giyim fiyatları arttıkça ikinci ele rağbet artmış.

Satıcılar, kıyafetleri kapıcılardan, çöplerden, hurdacılardan alıyor. Bir de kiloyla ikinci el eşya satanlardan. Pazarın bir kısmında yurt dışına ufak defolarından dolayı gönderilmeyen ihraç fazlası sıfır ürünler de satılıyor. İhraç fazlası ürünlerin fiyatları mağazalara göre çok uygun, pazardaki diğer ürünlere göre de biraz daha fiyatlı.

MÜŞTERİLER: ÖĞRENCİLER, TAMİRCİLER, MÜLTECİLER

Pazarda genç, yaşlı, mülteci, öğrenci, bitpazarı müdavimleri, elektronik eşya tamircileri yani her yaş ve her kesimden insan mevcut. Elektronik eşya tamircileri, telefoncular tamiratta kullandıkları parçaları, uygun fiyata bulabiliyorlar. Üniversite öğrencileri genellikle giyim için geliyor.  

Bir ayakkabı satıcısıyla konuşuyoruz. Bebek ayakkabısından bot, spor ayakkabıya kadar her çeşit ayakkabı var tezgâhında. Fiyatlar 5-20 lira arasında değişiyor. Evli, iki çocuğu olan ayakkabı satıcısı elektriğin, marketin, ev kiralarının çok pahalı olmasından yakınıyor. Sıfır kıyafetin pahalılığı onun işlerine yaramış: “Çok şükür her zaman alıcısı olur bu pazarın ama sıfır kıyafet, ayakkabı çok pahalı. Bir ayakkabı mağazada 300 liradan başlıyor. Bir kazak 200 lira. Bir mont 400-500 lira. İnsanlar alamıyor. Bu süreçte pazara gelenlerin sayısı çok arttı. İnsanlar çocuklarını, kendilerini buradan giydiriyor artık.”

‘SIFIRI 500 LİRA, İKİNCİ ELDE 45 LİRAYA ALDIM’

Elektronik eşyaların satıldığı bir tezgâhın önünde bir alıcıyla konuşuyoruz. Çukurova Üniversitesi öğrencisi. Her hafta olmasa da iki haftada bir pazara ihtiyaçları için uğruyor. Genelde pazardan giyim ve elektronik eşya alan öğrenci, “Sıfır ürün çok pahalı, pazarda ucuza, temiz ürün bulabiliyorum. Bir mont aldım 45 lira. Ufak bir defosu var, sıfırı 500 lira, arada uçurum var” diyor.

‘EKMEK ALAMAYAN ADAM TAVASINI DA SATAR’

Pazarda evinden tencere, tava, yastık, yorgan, halısını getirip satanlar da var. Evde fazla montu, ayakkabısı olan bazı öğrenciler ise satıcılara kullanmadıkları eşyaları satarak paraya çeviriyor. Pazar esnafı, ekmek alamayan adamın halısını da tavasını da satacağını söylüyor. Her şehrin olduğu gibi Adana’nın da birçok yüzü var. Çok değil, Kocavezir Bitpazarı’nın 10 dakika ilerisinde, bir gecede bir asgari ücreti masada bırakanlar var örneğin... Bir tarafta da 5- 10 lira ayakkabı almak için gün ağarmadan yola düşenler…