Kırımlı anne Türkiye’den yardım istiyor: Oğlum ömrünü Rus hapishanelerinde geçirmesin

DUVAR - Kendisinden aylarca haber alınamayan 20 yaşındaki Kırım Tatarı Appaz Kurtamet'in “terörizmi finanse etmek” suçlamasıyla tutuklandığı ortaya çıktı. İstanbul’da yaşayan annesi Aise Kurtamet, oğlunun asılsız suçlamalarla cezaevinde tutulduğu görüşünde.

Ukraynalıların İstanbul Beyoğlu'ndaki Odakule Meydanı’nda yaptığı savaş karşıtı eyleme katılan Aise Kurtamet, sesini resmi makamlara duyurmaya çalışıyor. Oğlunun Kırımlı olduğu için tutuklandığını ve savaş esiri olarak hapse gönderildiğini belirtiyor: “Yapabileceğim tek şey Cumhurbaşkanı Erdoğan’a seslenmek. Oğlum, tutuklananların en genci. O da diğer Kırımlılar gibi ömrünü Rus hapishanelerinde geçirmesin.”

Annesinin anlatımına göre Ukrayna'nın Lviv kentinde yaşayan Appaz Kurtamet, savaş nedeniyle boş kalan evlerini kontrol etmek için Kırım’a gitmeye karar verdi. 23 Temmuz 2022’de Kırım-Herson sınırında bulunan Genichesk kentinde Rus ordusu tarafından durduruldu. Cep telefonu incelendi ve Ukrayna askeri olan arkadaşı Ali ile mesajlaşmaları bulununca tutuklandı.

“Terörizmi finanse etmek” suçlaması yapılan Kurtamet, savaş esiri olarak tutuluyor. Aise Kurtamet süreci şöyle anlatıyor: “Savaş başladıktan sonra birbirlerini Instagram'dan buldular. Ali borç istedi. O günlerde elinde çok fazla para yoktu ama yine de ayarlayıp yemek alabilmeleri için gönderdi. Ruslar oğlumu suçlu görüyorlar ama onun yaptığı insanlık borcu. Buna, askeri birliği finanse etmiş dediler. Bu kadar küçük bir para neyi finanse edebilir? Bu havadan uydurulmuş bir suç.”

'SOYADI KARA LİSTEDEYDİ'

Annenin polisten öğrendiğine göre, Appaz Kurtamet'in babası savaş karşıtı eylemlere katıldığı için 'kara liste'de bulunuyordu. Oğlu da soyadı nedeniyle durdurulup sorgulandı: “Biz babasıyla ayrı yaşıyorduk ve bu durumdan haberimiz olmadı. Oğlum da bilmeden sınıra gitti. Önce soyadından anladılar, sonra başladılar telefonunu karıştırmaya.”

Aise Kurtamet, geçtiğimiz yılın haziran ayında Türkiye’ye gelmiş. Şu anda 2021’de evlenerek İstanbul’a yerleşen kızıyla beraber yaşıyor: “Ben çocuğumu savaş durumunda bırakmak istemedim ama o beni korumak istedi. İkiz bebek dünyaya getiren kızıma destek olmak için 'yalnızca bir ay kalabilirim' dedim. Oğlum da ‘tamam’ dedi...

Torunlarım bir aylık olunca Ukrayna’ya geri dönmek için hazırlık yaptım ancak tam bu sırada oğlumla bağlantım kesildi. Bir çocuğumu kurtarıp öbürünü kaybettim, ikiye bölünmüş kaldım. Bu yolun bizi ayıracağını hissediyordum. Ama çocuklarım bana seçme şansı bırakmadı. Keşke çocuklarımı değil, hislerimi dinleseydim. Şimdi bakıyorum, Türkiye'den memnun olmak istiyorum da içimdeki his beni bırakmıyor. Çünkü benim canım orada kaldı.”

22 Temmuz’dan itibaren 2,5 ay boyunca oğlundan hiçbir haber alamayan Aise Kurtamet, bu süreçte resmi kurumlara başvurdu. En sonunda oğlunun Rus güçleri tarafından tutuklandığını teyit edebildiğini belirtiyor: “Resmen yok oldu. Biz artık Kırım'da olduğunu anlıyorduk. 'Belki Herson’a aldılar' da diyorduk. Çünkü Herson’a çok götürdüler çocukları, bodrumlarda tutuyorlar.”

BABASI DA TUTUKLANDI

Öte yandan Rusya işgaline karşı mitinglere katıldığı gerekçesiyle evi basılan ve sınırdışı edilmekle tehdit edilen baba Halil Kurtamet, oğlundan 6 ay sonra -2023’ün ilk günlerinde- tutuklandı. Aise Kurtamet durumu “8 Ocak’ta camiden çıkarken aldılar ve ondan sonra resmen yok oldu. Bugüne kadar hâlâ bir haber yok. Kırım’a götürdüklerine inanmıyoruz, bodrumlarda tutup eziyet çektiriyorlar diye tahmin ediyoruz" sözleriyle anlatıyor.

Appaz Kurtamet, bugün Kırım Akmescit’te mahkemeye çıkarılacak ancak anne mahkemenin alacağı kararın şimdiden belli olduğu görüşünde: “Oradan kurtuluş yok, genelde böyle olur. Asılsız çok fazla suçlama yaptılar. Onu 20 seneye kadar hapiste tutmak istiyorlar. Belki cezasını indirirler, tek beklentimiz bu. Kırımlı erkeklerin birçoğu oradan senelerce çıkamıyor. Bunların hepsi, Ukrayna’nın tarafını tutmasınlar diye korkutmadan ibaret. Korksunlar ve Kırım’dan çıkıp gitsinler diye…”

50 yaşındaki Aise Kurtamet’in tek umudu, Rusya ile Ukrayna arasında esir değişimi yapılması için Türkiye’nin arabulucu olması: “Türkiye'nin çabalarıyla iki Kırım Tatarı ile esir değişimi yapıldı. Onlar benim yakın arkadaşlarım, aile dostlarımdı. Sonra başka bir akrabam, orada 3 sene tutuklu kaldıktan sonra Türkiye yardımcı oldu. Ben de aynı şeyin olmasını umut ediyorum, çünkü benim çocuğum bu kişiler arasındaki en genç insan.”

ESİR TAKASI YAPILIR MI?

Türkiye Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç geçen hafta, Kiev ile Moskova arasında büyük bir esir değişimi gerçekleştirilmesi için çalışmalar yapıldığını söylemişti. Ancak Rusya kaynakları açıklamayı yalanlayarak, toplantıda esir takasının görüşülmediğini belirtti.

Eylül 2022’de Türkiye ve Suudi Arabistan’ın arabuluculuğunda, Rusya-Ukrayna arasında 270 kişilik esir takası yapılmıştı.