Hayvan hakları savunucuları: Mutabakat metni önemli ama yetersiz

Ardıl Batmaz

DUVAR - CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, DEVA Partisi ve Demokrat Parti liderlerinin oluşturduğu Millet İttifakı, bir süredir üzerinde çalışılan ‘Ortak Politikalar Mutabakat Metni’ni 30 Ocak’ta açıkladı.

9 ana başlık altındaki 75 alt başlıkta, 2 bin 300’den fazla hedef, politika ve projelerin ortaya koyulduğu metinde ‘hayvan hakları’ ile ilgili de 17 madde yer alıyor. Dayanışma Hayvan Hakları Federasyonu Başkanı Timur Ugan, Hayvan Haklarını Koruma Federasyonu (Hayfed) Başkanı Nihal Kasa ve Antalya Barosu Hayvan Hakları Kurulu Başkanı Ilgaz Ayça Yaz, Mutabakat Metni’ni değerlendirdi. Hayvan hakları savunucularının Mutabakat Metni’ne yönelik ortak eleştirisi, 9. maddede yer alan ‘Sokakları güvenli hale getireceğiz’ ifadesi oldu.

‘MUTABAKAT METNİ ÇOK YÜZEYSEL’

Metni, “Çok yüzeysel, adeta hem hayvan severlerin hem de hayvan sevmeyenlerin oyunu almak adına hazırlanmış bir metin” olarak değerlendiren Hayvan Haklarını Koruma Federasyonu Başkanı Nihal Kasa, metin hazırlanırken bu alanda çalışan STK’lerin görüşlerine başvurulmadığı belirtti. Kasa,  “Çözüm odaklı bir şey istiyorlar ise biz STK’lerin görüşlerini almalılardı. Biz Meclis’e de sorunların çözümlerine ilişkin sayfalar dolusu dosyalar sunduk. Bizlerden bunları isteyebilirlerdi, istemediler. ‘Bakanlık ya da masa başındaki bürokratlar, sokağın gerçeklerini bilmeden oturup kanun yazıyorlar’ diyoruz ya, onların yaptığı da şu an bu” diye konuştu.

‘ÖRTÜLÜ KATLİAMLARA KAPI AÇACAKLAR’

Kasa, ortak metinde yer alan “Sokak hayvanlarının beslenmelerini takip altına alacak, hayvanların saldırganlaştırılmalarını engellemek için uygun alanlarda yerel yönetimlerin kontrolünde beslenme noktaları kurarak, sokakları güvenli hale getireceğiz” maddesini eleştirdi. Kasa, “Bunu böyle ifade etmek yanlış. ‘Görev yapmayan yerel yönetimleri, görevlerini yapar hale getireceğiz’ denseydi daha doğru bir yaklaşım olurdu. Çünkü asıl sorun, kısırlaştırma yapmayan belediyelerin görev ihmali yapması. Bu madde bize üstü kapalı diyor ki, ‘Ben besleme noktaları kuracağım, oralara hayvanları sürgün edeceğim.’ Bu da, ‘örtülü katliamlara kapı açılacak’ demektir. Saldırganlıklarını engellemek ne demektir? Vatandaş şikâyet ediyor, belediye ‘rehabilite edeceğiz’ deyip alıyor bu hayvanı, dağa taşa atıp öldürüyor. Çünkü mizacına yönelik bilimsel bir tanı koyup rehabilite etmiyor, öyle bir yetisi yok” dedi.

‘METİNDE AÇIK İFADELER YOK’

Dayanışma Hayvan Hakları Federasyonu Başkanı Timur Ugan, cumhuriyet tarihi boyunca hiçbir seçim bildirgesinde doğru düzgün hayvan hakları meselesinin yer almadığını belirterek metni olumlu karşılıyor. ‘Hayvan haklarını anayasal güvence altına alacağız’ ve ‘Hayvanlara haklarını teslim eden, yaşama haklarını teminat altına alan, mevcut hakları daha ileri götüren Hayvan Hakları Yasası’nı çıkaracağız’ maddelerini çok önemli bulan Ugan, “Bizim birinci talebimiz, hayvan haklarının anayasal güvence altına alınmasıydı. Meclis’e sunduğumuz raporda da bu vardı. ‘Devlet, hayvanları korumakla yükümlüdür’ maddesi anayasaya girerse, hayvanlar aleyhine hiçbir kanun maddesi çıkartılamaz, bu çok önemli” diye konuştu.  

Metnin genel ifadeler içermesinin normal olduğunu ancak ‘can alıcı’ birkaç maddeyi eklemeleri gerektiğini belirten Ugan, “Kısırlaştır, aşıla, yaşat temel ilkesiyle davranacağız’, ‘Hayvanlara karşı işlenen suçlarda yatarı olan hapis cezaları getireceğiz’, ‘Belediyelere ağır cezalar getireceğiz’, ‘Av turizmini yasaklayacağız’ gibi ifadeler maddeler arasında olmalıydı” dedi.

Ugan’a göre, metinde açık ifadeler olsaydı oylarda 1 milyon artı olurdu. Ugan “Hayvan hakları savunucuların gönlünü almamaları kendi hataları. Siyaseten bir hata” şeklinde değerlendirdi.

‘YASA BEKLEDİĞİMİZ GİBİ ÇIKARSA BİZİ MUTLU EDER’

Antalya Barosu Hayvan Hakları Kurulu Başkanı Ilgaz Ayça Yaz, hayvanlara yönelik işlenen suçlarda ceza alt ve üst sınırlarının yetersiz olduğunu, Millet İttifakı’nın olası iktidarında çıkarılacak Hayvan Hakları Yasası ile bu cezaların artırılması gerektiğini söyledi. Uygulama yönetmeliği çıkartılması gerektiğini de belirten Yaz, “Sonuçta her canlının yaşama hakkı var. Eziyet, işkence, tecavüz… Hiçbir şekilde şiddete maruz kalmadan yaşayabilmeleri gerekiyor. Eğer beklediğimiz şekilde çıkacaksa bu yasa bizi çok mutlu eder. Özellikle yeni yasadan beklentilerimizden bir tanesi de hayvanlara yönelik işlenen suçlarda, suçüstü hali veya kendi hayvanımıza yapılan bir şiddet olmadığı sürece Tarım ve Orman Bakanlığı’nın soruşturma iznine tabi oluyoruz vatandaş olarak. Bakanlık soruşturma izni vermediği için de ilerleme sağlayamıyoruz. O yüzden bu maddenin kaldırılması, hayvanlara yönelik suçların da genel hükümler gibi soruşturulmasını bekliyoruz” dedi.