Arkeologlar kızgın: Hiçbir eser yalanmaz!
"Kim Milyoner Olmak İster?" programı, arkeologların tepkisini çekti: Arkeologlar bir eseri tarihlemek veya doğal mı orijinal mi olduğunu anlamak için hiç bir zaman yalamaz, köpeğe koklatmaz veya üzerine idrar yapmazlar.
İZMİR - Kim Milyoner Olmak İster? programında "Hangisi arkeologların buldukları şeyin fosil mi yoksa sıradan bir taş mı olduğunu anlamak için kullandıkları yöntemlerden biridir?" sorusu soruldu. Doğru seçeneğin yanında verilen, "Yalamak", "Köpeğe koklatmak" ve "Üstüne idrar yapmak" seçenekleri arkeologların tepkisine neden oldu.
Arkeologlar Derneği Başkanı DR Soner Ateşoğulları Gazete Duvar’a yaptığı açıklamada, "Bu soru Arkeolojinin ve arkeologların itibarsızlaştırılmasına neden olduğu için tepkiliyiz. Soru yanlış! Arkeologla Paleontolog karıştırılmış, ayrıca cevap şıkları çok avam. Arkeologlar buldukları nesnenin ne olduğunu mesleki deneyimleri ile başta C14 olmak üzere birçok tarihleme yöntemlerini kullanarak saptarlar. Arkeoloji disiplinler arası bir bilim dalıdır. Arkeolojik kalıntıların tarihlenmesi için uzun yıllardır arkeometrik yöntemler kullanılmaktadır. Arkeologlar bir eseri tarihlemek veya doğal mı orijinal mi olduğunu anlamak için hiç bir zaman yalamaz, köpeğe koklatmaz veya üzerine idrar yapmazlar. Bu işi çok daha bilimsel yöntemler kullanarak yaparlar. Sorunun cevap şıklarında verilen seçenekler arkeolojiyi basit bir bilim dalı, arkeologları da sıradan bir iş yapan insanlar olarak gösteriyor" diyerek konuya tepki gösterdi. Ateşoğulları, ayrıca bu konuya dair RTÜK'e şikayette bulunacaklarını da belirtti.
'SORU ÇOK KOMİK VE BİLİME SAYGISIZLIK'
Arkeologlar Derneği ise web sayfasında yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
"Dün gece ATV‘nin ‘Kim Milyoner Olmak İster’ isimli bilgi yarışmasında yayınlanan 30 bin TL değerindeki hiçbir bilimsel değeri olmayan ve Arkeoloji bilim dalını aşağılayan bu soruyu hazırlayanları ve ATV’yi kınıyoruz. Öncelikle fosilleri arkeologlar değil Paleontolog veya Antropologlar inceler. Program yapımcılarının bu gerçeği göz ardı ettikleri anlaşılmaktadır. Ayrıca sorunun yanlışlığı kadar cevap seçenekleri de bir o kadar rahatsız edici. Bilinmelidir ki Arkeoloji, bugün dünya ile boy ölçüşebileceğimiz bilim dallarından biridir. Mesleğimizin bu şekilde itibarsızlaştırılmaya çalışılması kabul edilemez. Maalesef hâlâ Arkeolojiyi ve arkeologları anlayamamış güdümlü bir medya ile karşı karşıyayız. Çok yazık! ATV’nin en kısa sürede arkeologlardan özür dilemesini bekliyoruz."
Arkeoloji ve Sanat Dergisi Editörü ve Arkeolog Nezih Başgelen de Facebook hesabından Arkeoloji camiasına ve üniversitelerin arkeoloji bölümlerindeki öğretim üyelerine konuyla ilgili çağrıda bulundu.
Arkeoloji dünyasında infial yaratan sorunun sorulduğu yarışma programının yapımcısının kendini savunduğu beyanatıyla da arkeologları aşağılamayı sürdürdüğünü belirten Başgelen, “Tartışma yaratan yarışma programının yapımcısı Mehmet Çam yaptığı açıklamada dünya çapında akademik olarak pek çok kaynakta bu soruyu doğrular nitelikte kaynak olduğunu ileri sürmüş ve ülkemiz arkeoloji camiasına seslenerek ‘Okuduğunuz arkeoloji bölümleri akademik alanda İngilizce araştırma yapmaya yeterli değilse makalelerin çevirisini yollatabilirim’, demiş. Bu açıklama da arkeoloji alanındaki akademisyenlerimize ‘sizler akademik alanda İngilizce araştırma yapmada yetersizsiniz’ demeye getirerek ayrı bir çam daha deviriyor. Bu tartışma ilginç bir hal almaya başladı. Dünya çapında akademik olarak pek çok kaynakta bu soruyu doğrular nitelikteki bu kaynakları ben de merak etmeye başladım. Kendisinden bu soruya referans olan bu kaynakları bir an önce göndermesini talep ediyoruz. Artık bu arkadaşa tüm arkeoloji camiası olarak gereken cevabı vermek de farz oldu. Kendisinin okuduklarını yanlış anladığı, Paleontolog ile Arkeoloğu karıştırdığı aşikar; ama hala hem hatasında hem de aşağılamasında ısrarcı olması garip”, diyerek bu hassasiyetini tüm arkeologlara duyurdu.
YAPIMCIDAN AÇIKLAMA GELDİ
Ateşoğulları'nın paylaşımı kısa sürede sosyal medyada çok sayıda kullanıcı tarafından beğenilip paylaşıldı. Bunun üzerine yarışma programının yapımcısı Mehmet Çam bir açıklama yaptı. Dünya çapında akademik olarak pek çok kaynakta bu soruyu doğrular nitelikte kaynak olduğunu ileri süren Çam, “Okuduğunuz arkeoloji bölümleri akademik alanda İngilizce araştırma yapmaya yeterli değilse makalelerin çevirisini yollatabilirim" dedi. (DUVAR)