Harput'un imara açılması depreme çare olur mu?

ELAZIĞ - Elazığ ikinci derecede deprem kuşağında. 2020 yılındaki depremden sonra şehirde yapılaşma konusunda adımlar atılsa da hâlâ yeterli değil.

Alanında uzman deprem bilimcileri ve jeoloji mühendisleri, Bingöl'de büyük bir deprem beklendiğini belirtiyor. Bu nedenle Elazığ'daki yerleşimin Harput gibi yüksek ve zemini sağlam bir yere taşınması talep ediliyor.

İMKON (İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu) Yönetim Kurulu Üyesi Osman Avcıl ve Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy da Harput'un doğru adres olduğunu ifade ediyor.

'TARİHİ DOKUYA ZARAR VERMEDEN YAPILAŞMAYA İZİN VERİLSİN'

Harput'ta imarlaşmanın gerekli olduğunun bilinmesine rağmen bunu çeşitli gerekçelerle engelleyen gurupların olduğuna vurgu yapan Avcıl, Harput'taki mülk sahiplerinin bile arsalarında ev yaptıramadıklarını belirtti.

Avcıl, ''Harput, Elazığ'ın ilk yerleşim yerlerinden birisi. Tarihi bir mahallemiz. Yeri itibarı ile depremlere en dirençli noktalardan birisidir. Bizler de bu konuyu defalarca gündeme getirdik. buranın, imara açılmasına mani olan bir lobi var. Harput'un sit alanı olan bölgeleri bahane edilerek imarlaşmaya mani olunuyor. Bu konuda birçok dava açılarak imarlaşmanın önüne geçilmek isteniyor. Ardı ardına o kadar dava açılıyor ki, imar projesi bu nedenle bir türlü hayata geçirilemiyor. Ne yazık ki depreme karşı yapılaşmaya bu kadar uygun olan Harput, mezarlıklar şehri olmanın ötesine geçemiyor. Canlıların yaşaması gereken bir alan olan Harput mezarlıktan ibaret bir alan oldu" dedi.

Avcıl, tarihi dokuya zarar vermeden yapılaşmaya izin verilmesini istedi.

'HARPUT KAYALIK, DÜŞÜK MALİYETLE GÜVENLİK YAPILAR YAPILABİLİR'

Prof. Dr. Ercan Aksoy da konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Harput’un zemin olarak uygun olduğunu ifade etti. Aksoy, Elazığ’ın Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:

‘’Yaşanan depremler zaman içinde azalacak ve unutulacaktır. Ancak unutulmaması gereken gerçek şudur; faylar suskun oldukları yani deprem üretmedikleri dönemde enerji biriktirecek ve yeterli enerji birikmesiyle tekrar harekete geçeceklerdir. O halde yapılması gereken iş, yerleşim alanlarının yerinin doğru seçilmesi ve zemine uygun yapılaşmadır. Son yıllarda yaşadığımız can kayıpları ve ekonomik yıkımlar bu işi doğru yapmadığımızı göstermektedir. Harput’un jeolojik yapısı yerleşim alanı olmaya neden bu kadar elverişlidir? Öncelikle şunu belirtmekte yarar var. Elazığ’ın şu anki yerleşim alanı gibi dağlar arasındaki ovalar, depremlerin oluşmasına neden olan fayların milyonlarca yıl devam eden hareketleriyle meydana gelirler; dolayısıyla aktif fay denilen, deprem üretme potansiyeline sahip faylarla sınırlanırlar. Oysa Harput, fay üzerinde değildir. Deprem dalgalarını büyüten dolayısıyla depremin yıkıcı etkisini arttıran dolgu zeminlerin aksine Harput kayalık, bu nedenle de düşük maliyetle güvenli yapıların yapılabileceği bir zemine sahiptir. Jeolojik özelliklerin uygunluğunun temel faktör olduğunu da unutmamak gerekir. Jeolojik özellikler uygun olduğuna göre diğer bilim dallarının görüşlerinin de uygun olması halinde Harput ideal bir yerleşim alanı olacak özelliklere sahiptir."