Korona günlerinde tarım ve gıda politikalarını yeniden düşünmek
Kır ve kent arasındaki ilişkinin nasıl (yeniden) kurulacağı yanıtlanması gereken bir soru. Yeni köylülük, alternatif gıda inisiyatifleri, üretim ve tüketim kooperatifleri, gıda toplulukları, müşterekler ve yerel yönetimlerin çeşitli uygulamaları son dönemde daha önemli konular haline geldi. Gıda egemenliğinin temel prensiplerinden biri ‘yerel’ olmaktır. Korona virüsü de yerel gıda sistemlerinin ne kadar önemli olduğunu bize tekrardan gösterdi.
İzmir’den Kır Araştırmacıları*
İçinde yaşadığımız gıda sisteminin yarattığı kırılganlıklar haftalardır gündemimizi belirliyor. Açlık tehdidi, kıtlık ihtimalleri dile getiriliyor. Buna karşı kişisel önlemler alarak evde ekmek yapmayı öğrenenlerimiz, eve gelen siparişleri sirkeli suda bekletenlerimiz, eşe dosta tarifler danışanlarımız var. Kırdan, tarımdan, çoğumuza olduğu gibi kendi yemeklerimizi bile yapmaktan kopmuş yaşantılarımız, küresel-endüstriyel tarım-gıda sistemi tarafından kuşatılmış durumda.
Korona virüsü salgının temel sebeplerinden biri mevcut endüstriyel tarım-gıda sistemi. Hakim konumdaki şirketler, enerji, maden ve benzeri projeler yoluyla tarımsal alanları gasp ediyor, gezegenin ekosistemine zarar veriyor. Talana uğrayan yeryüzü parçalarındaki işlevsel çeşitlilik ve karmaşıklıkta saklı olan düzen bozulduğunda ise buraların sakinleri olan patojenler insan yerleşmeleri ile irtibatlanarak, yerel çiftlik hayvanlarına ve insan topluluklarına yayılıyor (1). Küresel ve kırılgan gıda sistemlerimiz, böyle bir yayılmanın kolaylaştırıcısı ve sebebi haline geliyor.
Sağlık ve beslenmenin, bireylerin ve piyasanın inisiyatifine bırakılamayacak kamusal haklar olduğunu bu günlerde daha sık hatırlıyoruz. Herkesin yeterli, güvenli, ekonomik olarak karşılanabilir ve sağlıklı gıdalarla beslenebilmesi temel kamusal haklar olarak inşa edilmeli. Ayrıca, gıdayı üreten çiftçiler, işçiler ve diğer tüm emeği olanların hakkı yenilmeden ve sömürülmeden üretme hakkı tanınmalıdır. İyi, temiz, besleyici, sağlıklı ve adil bir üretimin sürekliliğini sağlamak için çiftçiyi/köylüyü ve kırsalı korumak elzem.
- Kırsal Emeğin Organizasyonu
- Kırsal Soylulaştırma
- Monokültür üretim ve alternatifler
- Alternatif Gıda İnisiyatifleri
2- https://www.birgun.net/haber/gida-egemenligi-ve-gida-guvenligi-devredilemez-292348
3- https://www.tocbirsen.org.tr/haber/detay/2947
4- Küresel piyasaları elinde bulunduran endüstriyel tarım şirketleri kamuoyundaki kötü imajlarını temizlemek için gıda egemenliğinin temel bileşenlerinden birisi olan agro-ekoloji kavramını kullanmaya başlamıştır.
5- Marx, K. (1867) Kapital 1. Cilt, Sol Yayınları
*İzmir’den kır araştırmacıları Dalya Hazar, Emel Karakaya Ayalp, Ekrem Ayalp, Esin Candan, Fatih Özden, Mesut Yüce Yıldız, Umut Kocagöz ve Zerrin Çelik