Türkiye’de gazetecilik yapanlara 12 öğüt
Evine yapılacak olası bir baskında ‘Polis kapına vurduğu zaman, ah edip vah edip inleme. Gereksiz yere evi telaşa verme, polisler içeri girdiği zaman, sen gitmiş olacaksın’.
Oktay Candemir*
Geçe hafta sonunda açlık grevi eylemcilerinin taleplerine destek vermek amacıyla Sanat Sokağı’nda yapılan basın açıklamasını takip ederken, bir polisin “Ne yapıyon ulan sen?” demesi ile “Ben gazeteciyim” demeye fırsat bile bulamadan kendimi yerde buldum.
Yerde yediğim meydan dayağının ardından götürüldüğüm emniyette saatlerce bekletildikten sonra serbest bırakıldım ama, o esnada yaşadıklarımdan anladım ki Türkiye’de gazeteciler kendilerini korumak için yeni tedbirler geliştirmeli ve ona hareket etmeli.
Bu konuda artık deneyim sahibi olduğum için bu konuda birkaç önerim var.
Günümüz Türkiye’sinde habercilik yapıyorsanız eğer uymanız gereken 12 temel kural :
1- Habere giderken önceden aileni ya da bir dostunu habere gideceğine dair mutlaka bilgilendir.
2- Haber ya da makale yazarken sakın, yanında CMK ya da TMK kitabını bulundurmayı unutma. Açılabilecek muhtemel bir davada, yapacağın savunmada lazım olacak.
3- Günümüz Türkiye’sinde haber takibi sırasında sakın polislere ‘gazeteci’ olduğunu belli etme. Soran polislere ‘Ben gazeteciyim, gazetecilik suç değildir’ ile başlayan cümleler kurma.
4- Ulu orta yerde fotoğraf makinesi ya da kameranı çıkarma. En nefret ettikleri şey budur. Fotoğraf makinesi gördüklerinde kırmızı görmüş boğaya dönüyorlar.
5- Sen, sen ol asla basın açıklaması sırasında polis kamerasının önüne geçip çekim yapma… Maazallah biri arkadan seni iter, itiraz edersin… Al başına belayı! Götürürler merkeze, ondan sonra anlat derdini anlatabilirsen!
6- Polisler, eylemcilere müdahale ettiği sırada zula bir yere uzan ya da daha iyi, korunaklı bir şeyin arkasına saklan. Ha illa olay yerinde çekim yapacağım dersen sen bilirsin… İçeride yatarsın bir zaman ama iyimser düşünürsen eğer, bir ihtimal daha var; mahkeme hakimi birazcık insaf ederse eğer, ‘adli kontrol’ ile serbest kalır… Haftada iki gün emniyete imzaya gidersin.
7- Haber takibi sırasında polisler, hangi basın kurumunda çalıştığını sorarlar ise ‘kem küm’ ederek geçiştirmeye çalış. Tam o sırada “Pardon telefonum çaldı” diyerek derhal oradan uzaklaş. Muhalif-demokrat bir basın-yayın organında çalışıyorsan vay haline. Öğrendikleri anda kafana kask ya da copu yersin.
8- Gözaltı için sana ters kelepçe yaptıklarında sakın direnmeye kalkma… Direndiğin zaman kolun daha fazla uyuşuyor ve plastik kelepçeyi olabildiğince sıkıyorlar. Sessizce yere uzan ve eğer güzel bir yere denk gelmişsen mis gibi çimenlerin ya da toprağın kokusunu içine çekerek ferahlamaya bak.
9-Ters kelepçe ile yere yatırıldığında az uzağında yere düşmüş fotoğraf makinene bak ve ona yeniden kavuşacağın günü hayal et. O makine ile çektiğin güzel fotoğraflarını aklından geçirerek zaman geçirmeye bak.
10- Gözaltı aracına bindirildiğinde oradaki polis memurlarına gazeteci olduğunu anlatmak gibi bir zahmete girme… Hiçbirini bu söylediklerin ırgalamadığı gibi garip garip yüzüne bakarlar.
11- Evine yapılacak olası bir baskında ‘Polis kapına vurduğu zaman, ah edip vah edip inleme. Gereksiz yere evi telaşa verme, polisler içeri girdiği zaman, sen gitmiş olacaksın’.
12- İşin özcesi şu: Ülkemizde basın özgürlüğü bu kadarcık. Şartlar ne olursa olsun, gazeteciliğini yapacaksın ve asla geri adım atmayacaksın.
Nazım Hikmet’in dediği gibi ‘Kararmasın yeter ki sol memenin altındaki cevahir’.
*Gazeteci
* Forum kategorimiz çok çeşitli türde içeriğe açıktır. Gazete Duvar'ın editoryal politikasıyla uyumlu olmak zorunda değildir.
FORUM
Covid-19 salgını ırkçılığı tetikliyor
BM, Asya halkına yönelik fiziksel saldırılar, nefret söylemi ve göçmenlere sağlık hizmetlerinin reddedilmesi konusu hakkında bir rapor hazırladı. BM tarafından yayınlanan bu raporda, Covid-19 salgını sadece bir sağlık pandemisini temsil etmekle kalmıyor, aynı zamanda ırkçılık, yabancı düşmanlığı, dışlanma ve nefreti de yoğunlaştırıyor. BM, Covid-19 salgınının yabancı düşmanlığını, dışlanmayı ve ırkçılığı olağanüstü artırdığı konusunda uyarıda bulundu.
Kentsel rant kıskacında Etiler, Sadabat Sitesi ve Beşiktaş Belediyesi
Beşiktaş’ın seçkin semti Etiler’in kentleşmeye dair hikâyesi, yeşil alanların yok edilişi, üzerine bina kondurulacak yeşil alanın kalmadığı noktada ise, semtin yıllar içinde oluşmuş tarihsel, kültürel, fiziksel dokusunu erozyona uğratan, insanı değil rantı merkeze alan kaba bir yapılaşma üzerine kurulmuştur. Yeşilin ve mahalle kültürünün Etiler’deki son kurban adaylarından biri de, benim de doğup büyüdüğüm ve halen bir dair sahibi olduğum, halihazırda son derece gergin bir kentsel dönüşüm sürecinin kıskacındaki Sadabat Sitesidir.
Şer û wêje
Şer û şîn, du peyvên wekhev û bi hev ra girêdayî... Du peyvên reş û tarî. Bi xwîn û girî. Bi êş û derd. Jiber ku şer komkujî ye. Kuştin û mirin e. Terbîyekirina bi tîbûn û birçîbûnê ye. Talankirina mal û mulk e. Sirgûn û koçberî ye. Trajedîya mirovahîyê ye. Şer, wêrankirina gund û bajaran, xerabkirin û şewitandina xwezayê ye. Di qada şer da, xwîn dirije û bi rengê xwe yê sor û gewez mîna ava çem û kanîyan diherike. Xwîna xortên simêlxwîdayî, zavayên dest bi hine û bavên zarokên çav li rê. Kujer jî, kuştî jî ew bixwe ne.
Hayat 'zaman'a sığar mı?
Zaman, hayatlarımızın hakikatlerinden koparılarak sığıştırılmaya zorlanan bir “ev/işyeri”nden çıkarılıp, özgürlük ve hakikatin içinde kendini ifade edebildiği bir mekan olabildiğinde, belki de onunla kurduğumuz bağ da daha özgür bir bağ olacaktır.
Ekonomik kayıplar ve yas
Kayıp yaşantısının belirgin özelliği herkeste aynı hızda işlememesidir. Bunu ekonomik kayıpların günlük hayat üzerinden okuması olarak ele alırsak bazı insanların inkar, bazılarının da öfke aşamasında olduğunu görebiliriz. Ben çoğumuzun inkar ve öfke yaşantılarında gelip gittiğini düşünüyorum. Biz uzmanların kabul ettiği modele göre depresif günler, pazarlık ve kabullenme ardından gelecek.
Felaket çağında kapitalist uygarlığın açmazları
Kapitalizmin ilerici biçimde reforme edilmesine ilişkin alternatiflerin iktisadi/siyasal elit tarafından reddedilmesi, iktisadi krize yönelik popülist-sağ alternatif arayışını güçlendirmiştir. Sağ-reaksiyoner hareketlerin küresel neo-liberalizmin alternatifi olarak gördükleri kapitalizm modeli ise neo-liberal kapitalizmin otoriter/korumacı/milliyetçi biçimleridir. Dolayısıyla, pandemi sonrasında kapitalizmin ‘otoriter’ varyantlarının güçlenmesi olasılığı oldukça yüksektir.
Hocam, Güz 2020 döneminde üniversiteler açılacak mı?
Uzaktan eğitim uzun yıllardır araştırmalara konu olan, uzaktan öğretim ve öğrenmeyi içinde barındıran bir kavram. Burada öğrenciler açısından gerekli olan etkili öğrenme deneyimi dikkatli bir şekilde tasarlanmış bir öğretim deseni gerektiriyor. Acil durum uzaktan öğretiminde ise bu şekilde tasarlanmış bir öğretim ya da öğrenme sürecinden söz etmek mümkün değil.
Ortadoğu’nun 'Karanlıklar Prensi' Bender Bin Sultan, kulislerin perde arkasını anlatıyor
Bin Sultan’ı, “Alacakaranlık kuşağındaki karanlık bir prens” diye tanımlayabiliriz. Hatırladığım kadarıyla 2012 yılıydı; Suriye iç savaşının başlangıç aşamasında Rusya lideri Putin’i Moskova’da ziyareti sırasında, “Suriye’den elini çekersen, Çeçenistan’da olayları durdururum; yoksa Çeçen militanlar ortalığı cehenneme çevirirler” mealinde gözdağı vermeye çalışan kötü bir poker oyuncusuydu. Bu düzlemde onun Afganistan, Pakistan, İran, Irak, Suriye, Filistin ve Lübnan’a yönelik istihbarat oyunlarındaki rolü irdelenmeye değer.
Trajedimizi vicdanımız örüyor
Vicdanın ördüğü yolu belirleyen kaçınılmazdır ki ahlakımız olacak. Bu çatışmada kendine konforlu bir gri nokta arayanlara ise, bir gün İbrahim’e su taşıyan karınca olabilme nasibi düşerse en azından “Hiç olmazsa safımız belli olsun” diyebilsinler. Bunun için ilk adım bir imza ile de başlayabilir.
Amerika’nın görünmeyen siyah yüzü
Newark, New Jersey eyaletinde siyahların en yoğun olduğu, en eski merkezlerden biri. İlk işim için burada bir okulda görüşmeye gittiğimde, bana çevirilen gözleri dün gibi hatırlıyorum. Açıkçası hemen fark edilen, etrafta bulunan tek beyaz tenli olmamdı.
HDP'siz formül arayışları
HDP’nin yerel seçimlerde görüldüğü gibi Türkiye siyaset dengesinde belirleyici konuma gelişi, HDP’nin AKP/MHP nezdinde ‘cezalandırılacak’ bir güç, CHP ve İyi Parti yönünden ise ‘yanında görünme’ rahatsızlığı duyulan bir güç olarak görülüyor.
Kameralar kayıtta: Nefes alamıyorlar!
Bu tür olayların yoldan geçenler tarafından cep telefonu kameraları ile kaydedilmesi, bazı durumlarda canlı olarak sosyal medyadan yayınlanması, siyahların yaşadıkları bu tür polis şiddeti ve benzeri olayları daha ön plana çıkarmaya yarıyor. Toplumsal bilinç ve farkındalık her geçen gün artıyor. Ancak siyahlara karşı polis şiddeti aynı hızda devam ediyor.