2023’te turist artışı esnafa yaramadı
Her ay rekor sayıda turistin havaalanına indiği turizm şehri Antalya’da esnaf sezondan umduğunu bulamadı. 2023’te otellerdeki konaklama sayılardaki artış, çarşıdaki esnafın cebine yansımadı.
ANTALYA - 2023’te otelcilerin yüzünü güldüren turist yoğunluğu, esnafın gelirlerine aynı oranda yansımadı. Turist sayısında her gün yeni bir rekora imza atılan Antalya’da esnaf, yaz sezonuna umutlu başladı ancak yoğun sezon hazırlıkları, esnafa umduğunu vermedi. Kentin ışıltılı caddeleri vitrin süslemeleriyle yeni yıla hazırlanırken, finans sıkıntısını yılbaşı hareketiyle aşmaya çalışan esnaf, Güllük, Kalekapısı, Kaleiçi ve Doğu Garajı gibi insan sirkülasyonunun yoğun olduğu noktalarda sık sık yaşanan durgunluktan şikayet ediyor.
KREDİ KUYRUKLARI OLUŞTU
Turizmde esnafın rolünü artırmak için yoğun çaba içinde olduklarını belirten Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) Başkanı Adlıhan Dere, son yıllarda döviz dalgalanmaları nedeniyle finans sıkıntısı çeken esnafa kooperatifler aracılığıyla destek sağlandığını söyledi. Dere, “Piyasada nakit paraya erişmek son derece zor. Kredi kullanmaya hak kazanan esnafımıza kooperatifler önemli bir kaynak oluşturdu. Tüm kredi kooperatiflerimizde kuyruklar oldu. Esnafın marketler ve AVM’ler karşısında ayakta kalmasını sağlamak için bankalarla protokoller imzalanırken, POS komisyon oranlarının yüzde 4'ler seviyesine çıkması esnafı zor durumda bıraktı” dedi.
MAKUL FİYATLANDIRMA İÇİN KOMİSYON
Taksici esnafından lokantalara kadar her alanda makul fiyatlandırma konusunda yoğun denetimler yapıldığını söyleyen Dere, “Turistin bir mekana oturduğunda neyi kaç liradan yiyeceğini bilmesi, tekstil, gıda, hediyelik eşya ürünlerinin üzerine fiyat etiketi konması ve ulaşım sektöründe belirlenen fiyat tarifelerine uyulmasına yönelik bir sistem oluşturuldu. Ayrıca taksilerin nerede duracağından esnafın dükkanın önüne ne kadar masa koyacağına kadar kapsamlı bir düzenleme yapıldı. Turizmi baltalayanları denetimlerle tespit ediyoruz. Turist üzerinden haksız kazanç elde eden hanutçularla ve fiyat usulsüzlükleriyle bir komisyon aracılığıyla mücadele ediyoruz” diye konuştu.
İKİ TEMEL SORUN: ULAŞIM VE HANUTÇULAR
Kalekapısı Esnafını Güçlendirme ve Kalkındırma Derneği (KALEDER) Başkanı Hasan Kilit, 2023 yaz sezonunda esnafın durumunu şöyle değerlendirdi: “Havaalanına inen turist sayısında artış var. Ama çarşıda alışveriş yapan turist yok. Kentte turistle çarşı arasındaki bağın kopuk olmasının en büyük sebebi ulaşım sorunu. Çözüm için Kemer’den başlayıp Kundu’dan ve Serik’ten geçerek Alanya’ya kadar giden bir raylı sistem hattına ihtiyaç var. Bir diğer sebep de Türkiye’yi tercih eden turist profili. Çünkü Avrupa’da satılan turlar içerisinde en ucuzunu biz satıyoruz. İspanya’da durgun dönemleri canlandırmak için 3 ay süreyle uygulanan ‘her şey dahil’ sistem bizde 12 ay uygulanıyor. Turizmde ara eleman ihtiyacını hanutçular dolduruyor ve davranışlarıyla turizme büyük zarar veriyorlar.”
‘TOLERANSSIZ POLİTİKA İZLENİYOR’
Kaleiçi’nde bar işletmecisi Ramazan Zerdali, kent merkezine gelen turist yoğunluğundaki azalışı, şehrin eğlence mekanlarına huzur kaçıracak boyutta denetimler yapılmasına bağladı:
“Kaleiçi’ndeki tarihi ve kültürel değerler hakkıyla korunmadığı için turist bölgeye eksisi kadar yoğun şekilde gelmiyor. Tatil yerlerinin ruhuna uygun olmayan denetimler de çok zorluyor. İşgal ve müzik konusunda da yerel yönetimler çok toleranssız bir politika izliyor.“
OTELLERE ‘INFO DESK’ ÖNERİSİ
Güllük Caddesi esnafı Hasan Özkaraalp, şehir merkezindeki durgunluğun sebebini şöyle anlattı: “Gelen turistin çoğu şehir merkezini görmüyor. Dükkana gün içinde gelen turist sayısı çoğu zaman 5’i geçmiyor. Yerel yönetimlere çok görev düşüyor. Oteller bölgesinden kent merkezinin işlek caddelerine daha çok otobüs seferi düzenlense, tanıtım yapılsa durum farklı olur. Her otelde turiste şehirde gezebilecekleri yerlerle ilgili bilgi veren info deskleri olmalı. Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, yabancı dil bilen öğrencileri, turistlere şehri tanıtmaları için otellerde istihdam edebilir.”
‘REHBERLER TURİSTLERE 'KANDIRILIRSINIZ’ DİYOR'
Doğu Garajı esnafı Mehmet Necip Biçer, bu yıl sokaklarda Rus, Uzak Doğulu ve Arap turistin daha yoğun görüldüğüne dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Avrupalı turist daha az. Ruslar diğer ülkelerden gelenlere kıyasla daha çok alışveriş yapıyor. Aslında Antalya sokakları turistle dolup taşabilir. Ama tatilcileri belirledikleri yerlere götürmek isteyen rehberler tarafından turistlere ‘Çarşıda alışveriş yapmayın, kandırılırsınız’ deniyor. Halbuki fiyatlar onların anlaştıkları yerlerden çok daha düşük. Ama turist bunu bilmiyor.”
‘UCUZ PAKET TURLAR ÇARŞIYA GELECEK TURİST ÇEKMİYOR’
Antalya’da ‘Kapalıyol’ olarak bilinen Kazım Özalp Caddesi esnafı Selda Serdaroğlu da “Turist sayısında milyonlara ulaşıldı dendi ama hiç milyonlar görmedik. Zaman zaman ölü sezon durgunluğu yaşıyoruz. Havaalanına indiği söylenen turisti kentte görmüyoruz. ‘Her şey dahil’ sistem nedeniyle turist otelden dışarı çıkmıyor. Otelden çıkıp çarşıya gelseler bile bize pek faydası olmuyor. Sunulan ucuz paket turlar nitelikli turisti çekmiyor. 10 milyon turist geleceğine nitelikli 2 milyon turist gelsin” dedi.
‘TUR ŞİRKETLERİ VE TAKSİ DURAKLARIYLA ANLAŞIYORLAR’
Kalekapısı esnafı Ali İmran Karslı ise “Turlar, çarşıya gitmek isteyen tüm tatilcileri çarşı diye kendi anlaştıkları yerlere götürüyor. Büyük mağazalar otellerle, tur şirketleriyle ve taksi duraklarıyla anlaşıyorlar. Otele gelen turisti kendi anlaşmalı oldukları mağazalara götürüyorlar. Bu da hanutçuluğun bir türü. Kenti gezen turist, genelde küçük pansiyonlarda kalanlar ya da turlardan bağımsız bireysel seyahat edenler. Kalekapısı şehrin diğer noktalarına göre yoğunluk bakımından biraz daha iyi durumda. Ama Antalya esnafının geneli, bu durum nedeniyle turist yüzü görmüyor” diye konuştu.
