Yunanistan Patriotlarını Suudi Arabistan'a 'ödünç verecek'

DUVAR - Son yıllarda Ege ve Doğu Akdeniz’de komşusu Türkiye'yle ilişkilerinde önemli gelgitler yaşayan Yunanistan, Arap ülkeleriyle olan ilişkilerini yoğunlaştırıyor. Ankara’nın sorunlar yaşadığı Arap monarşilerini kıskaca almış görünen Atina son olarak Suudi Arabistan ile önemli bir savunma anlaşmasına imza attı. Yeni anlaşma çerçevesinde, Yunanistan'a ait bazı Patriot tipi hava savunma sistemleri Suudi Arabistan’a yerleştirilecek.

Atina’daki güvenlik kaynaklarının 'ödünç verme' işlemi olarak tanımladığı bu anlaşmayla, Yunanistan-Suudi Arabistan hattındaki diplomatik ve askeri hareketlilik pekiştirilmiş oldu. Anlaşma uyarınca, Yunanistan'a ait olan Amerikan yapımı Patriot sistemlerinin Suudi Arabistan'da bazı kritik önemdeki enerji tesislerini savunmak için kullanılacağı belirtildi. 

40 YUNAN ASKERİ SUUDİ ARABİSTAN'A KONUŞLANACAK

Suudi Arabistan da Yunanistan nezdinde bazı sorumluluklar üstlenecek. Anlaşma uyarınca Suudi Arabistan Patriot sisteminin taşınması ve kullanımıyla ilgili tüm masrafları karşılayacak. Ayrıca, Yunanistan’a ait olan ABD menşeli 'Pac3' hava sistemlerinin modernizasyonunun da masrafını üstlenecek. Patriot anlaşması kapsamında Yunanistan Silahlı Kuvvetleri’ne mensup 40 personel de Suudi Arabistan’da konuşlanacak.

DENDİAS: KÖRFEZ'LE İŞBİRLİĞİNDE BÜYÜK BİR ADIM ATTIK 

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, anlaşmanın yapıldığını duyurduğu basın açıklamasında, Körfez İşbirliği Konseyi'yle de bir işbirliği mutabakatı imzaladıklarını açıkladı. Dendias, "Bu, ülkemizin Körfez ülkeleriyle işbirliği konusunda ileriye doğru atılmış büyük bir adım ve aynı zamanda, Batı'nın enerji kaynaklarının daha genel güvenliğine katkı sunuyor" ifadelerini kullandı.

Hava savunma sistemleri son dönemde Suudi Arabistan’ın ihtiyaç duyduğu bir savunma aracı olarak öne çıkıyor. Yemen'de İran yanlısı Husilere karşı savaşı nedeniyle insansız hava araçları ve füzelerle saldırılara maruz kalan Suudi Arabistan, hava savunmasını güçlendirip Tahran’ın ve bölgedeki müttefiklerinin karşısına daha güçlü bir şekilde çıkmak istiyor. 

Öte yandan, Yunanistan’ın Suudi Arabistan'la askeri işbirliği sadece hava savunma sistemiyle sınırlı değil. Atina iki ülke arasındaki işbirliğine çok boyutlu bir perspektifle yaklaşıyor. Yunanistan’a ait Patriot sistemlerinin Suudi Arabistan’a yerleştirilmesinden önce, Suudi Arabistan'a ait F-15’ler Girit’teki Suda Üssü'nden faydalanmaya başlamıştı. Aynı süreçte Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri’ne bağlı pilotların Yunan savaş uçaklarıyla eğitim süreci de başlatıldı. 

Atina-Riyad hattındaki çok boyutlu işbirliği, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in Şubat 2020'de Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaretle pekiştirildi. Aynı dönemde iki ülkenin dışişleri bakanları arasındaki temaslar ve yüz yüze görüşmeler yapıldı.

BAE VE MISIR'LA YAKINLAŞMA DA DİKKAT ÇEKİYOR

Atina-Riyad eksenindeki stratejik işbirliğinin pekiştirilmesi, Yunanistan’ın İsrail'le sıkı ilişkiler içerisinde olduğu, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır ile de ilişkilerini geliştirdiği bir sürece denk geliyor.  2020’nin ikinci yarısında ve 2021’in başlarında, Yunanistan-BAE hattında önemli bir askeri hareketlilik dikkat çekmişti. İki ülkenin bu süreçte imzaladığı savunma anlaşması uyarınca, tarafların birbirlerinin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine yönelik tehditlere karşı ortak hareket etmesi öngörülüyor. 

Aynı dönemde BAE Hava Kuvvetleri Yunanistan semalarında boy gösterirken, Yunanistan Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı BAE’ye resmi ziyaretler gerçekleştirdi. Ayrıca, Şubat 2021'de Atina’da BAE’nin de katılımcıları arasında olduğu “Philia Forumu” düzenlendi. Foruma İsrail, Mısır, Kıbrıs, Bahreyn ve Suudi Arabistan da katıldı. Aynı tarihlerde Yunanistan Deniz Kuvvetleri’ne ait bir fırkateyn Abu Dabi limanına demirledi. 

Yunanistan-BAE askeri yakınlaşması, Atina-Kahire hattında askeri, diplomatik ve ticari hareketliliğin yaşandığı, iki ülkenin deniz alanlarının sınırlandırılması anlaşması imzaladığı bir sürece de denk geldi. 

Yunanistan bölgede İsrail'le de de geniş boyutlu bir işbirliği geliştirmiş durumda. Pandeminin yeni dalgasına ve Yunanistan’daki sıkıntılı sürece rağmen geçtiğimiz günlerde İsrailli turistler komşu ülkeyi ziyaret etmeye başladı. 

UZMANLAR TEMKİNLİ

Uzmanlar ise Yunanistan’ın Arap açılımına temkinli yaklaşıyor. Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika’daki gelişmelere yoğunlaşan uluslararası ilişkiler uzmanı Michaël Tanchum, Yunanistan’ın son adımlarıyla Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz ve Ortadoğu açılımının öncülüğüne soyunduğu görüşünü öne çıkarıyor. Uzmana göre Atina’nın son adımları Batı dünyasıyla Ortadoğu arasındaki ekonomik ilişkilerin de derinleşmesine katkıda bulunabilir. 

Yunanistan-Suudi Arabistan hattındaki hareketliliğe odaklanan Yunanistanlı gazeteci Aleksandros Tarkas ise son gelişmelerle ilgili olarak Yunan tarafının yanlış intibalara kapılmaması gerektiğini vurguluyor. Tarkas’a göre Suudi Arabistan ile diplomatik ve askeri yakınlaşma otomatik olarak Riyad'ın Yunanistan’da büyük yatırımlar gerçekleştireceği anlamına gelmiyor. 

'ATİNA'YI TAHRAN'LA KARŞI KARŞIYA GETİREBİLİR'

Yunanistanlı uluslararası ilişkiler uzmanı Yorgos Tzogopoulos, son gelişmelerin bir başka boyutuna odaklanıyor. Yunanistan’ın ünlü stratejik araştırmalar merkezi “Eliamep” tarafından yayımlanan makalesinde Tzogopoulos, Atina’nın Arap dünyasıyla ilgili adımlarında çok dikkatli davranması gerektiği görüşünü dillendiriyor. Yunanistanlı uzman bu adımların yakın zamanda Atina’yı Tahran ile karşı karşıya getirme potansiyeline sahip olduğu uyarısında bulunuyor.