Kültür Bakanı’na sorulmamış sorular

Beyoğlu’nda kültürel hayat son bir iki yıldır kıpırdanıp toparlamaya çalışıyor. Kültür kurumları kapılarını açık tutuyor, festivaller ısrarla varlığını koruyor ama yine de şu bir gerçek ki cadde hiç olmadığı kadar tek tip bir hal almış durumda. O eski renklerini ve kültürel zenginliğini yitirmiş İstiklal Caddesi, müdavimlerinin de bir kısmını kaçırdı ve yalnızlaştı. Beyoğlu’nun inişli çıkışlı tarihinin farkında olanlar bunun da geçip gideceğini biliyor. Ama şu haliyle Beyoğlu, adeta AK Parti döneminin yarattığı kültürel tahribatın da simgesi gibi. Kültür Bakanlığı’nı ve Beyoğlu’nu yönetenler de bu durumun farkında olmalı ki geçen hafta yeni bir proje açıkladılar: Beyoğlu Kültür Yolu Planı.

Bu plana göre, Karaköy’deki Galataport liman bölgesinden başlayıp, Galata Kulesi’ne, Doğan Apartmanı ve Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’ne, İstiklal Caddesi üstünden Atlas Sineması, Yeni Emek Sineması’na uğrayıp AKM’de sona erecek bir kültür rotası öneriliyor. Haberlere bakılırsa Beyoğlu’nun ‘pazarlaması’na yönelik sembolik bir proje bu. Beyoğlu Belediye Başkanı Haydar Ali Yıldız ve Kültür Turizm Bakanı Mehmet Ali Ersoy’un iki ayrı toplantıyla duyurdukları proje, Beyoğlu’na dikkat çekmek buradaki gidişata biraz çeki düzen vermek ihtiyacından doğmuş gibi.

Galataport açıldığında buradaki turist kalabalığını Beyoğlu’na doğru çıkartıp, semti hareketlendirmek hedeflerden biri. Bunu da kültürel zenginlikleri öne çıkartarak yapmayı amaçlıyorlar. İnsan ister istemez bu planın detaylarını da öğrenmek istiyor. Çünkü açıklamalardan anlaşılıyor ki iş sadece bir pazarlama faaliyeti değil. Bu arada bir takım yeni düzenlemeler yapılacak, binalar restore edilecek, inşaatlar tamamlanacak, yeni salonlar kültür merkezleri açılacak. Ancak ne yapılacak, nasıl yapılacak planın detayları hakkında gerçek bir bilgi edinmek mümkün değil. Bu planın tam metni nerede, açıklanan ya da açıklanmayan hangi projeleri kapsıyor? Soran yok.

Geçen hafta Kültür Bakanı Ersoy’un Galatakulesi’nin önünde düzenlediği basın toplantısının fotoğrafına bakarsak, not alan gazeteciler ve kayıt halinde kameralar görüyoruz. Ancak bütün gazetelerde ve internet sitelerinde aynı haber yer alıyor. Neredeyse herkesin kelimesi kelimesine aynen kullandığı bu haber metnini ya Anadolu Ajansı geçmiş ya da daha kötüsü Kültür Bakanlığı basın bülteni olarak dağıtmış. Bu haberin ötesinde tek bir analiz ya da başka bir haber göremiyorsunuz. Benim gördüğüm tek yorum yazısı da Gazete Duvar’da yayımlanan Hakkı Yırtıcı’nın yazısı, ‘Buralar eskiden nasıldı ki?’. Belli ki kimse Bakana ya da Belediye Başkanı’na söylemedikleri detayları sormamış bile. Basın toplantısı da tebliğ toplantısı olarak yapılmış bitmiş. Ben ajans haberinden öğrenebildiklerime bakıyor ve Sayın Bakan Mehmet Ali Ersoy’a şu soruları sormak istiyorum. Belki okur da yanıt vermek ister diye…

1- 5 Nisan’da Galataport’a ilk geminin yanaşacağını açıkladınız. Hala kocaman bir inşaat alanı gibi görünen bu limanda yolcu salonları, gümrük alanları hakikaten tamamlandı mı? İnşaatın ne kadarı bitti? Galataport kapsamındaki İstanbulmodern projesi ne durumda, o ne zaman tamamlanacak, bilginiz var mı?

2- Galatakulesi’nin yanında yıkılmasını planladığınız, ‘aykırı yapılaşma’ diye söz ettiğiniz bina, yıllardır kahvehane olarak kullanılan yer mi? Bu bina ne zaman yapılmış, eğer aykırıysa bugüne kadar neden kime dokunmamış? Bu yapıyı yıktıktan sonra nasıl bir meydan düzenlemesi yapacaksınız, o alan nasıl değerlendirilecek?

3 - Galatakulesi’nin işletmesini kamu üstlendi ve buraya da içki yasağı geldi. Sadece turistlerin gelip yiyip içtiği bir yerde bu uygulama biraz garip değil mi? Benzer bir içkisizleştirme süreci, sözünü ettiğiniz yeni düzenlemelerde de çıkacak mı karşımıza?

4- “Beyoğlu Evlendirme Dairesi'nde de bir proje başlatıyoruz. Tarık Zafer Tunaya Kültür ve Sanat Merkezi haline getiriyoruz” dediniz. Burası zaten kültür sanat merkeziydi, neden kapandı ve hala açılmadı? Orada yaptığınızı söylediğiniz tiyatro salonu ve galeriyi, özel tiyatro ve galerilere vereceğinizi söylediniz. Bu mekanizma nasıl işleyecek?

5- En önemlisi Atlas Sineması ve pasajı ile ilgili söyledikleriniz. “Altındaki sinemayı tekrar hayata geçiyoruz ve bundan sonra filmlerin galalarının Beyoğlu'nda Atlas Sineması’nda gerçekleştirilmesini sağlayacağız" dediniz. Nasıl bir sinema tasarlıyorsunuz? Dükkanların olduğu yeri orijinal halindeki gibi sinemaya mı katacaksınız? Bu kadar büyük bir salonu kim işletecek, orada eskisi gibi vizyon ve festival filmleri izleyebilecek miyiz, yoksa Atlas Sineması arada sırada açılan bir şov merkezine mi dönüşecek?

6- “Uzun zamandır dokunulmamış çok zor durumda olan tarihi binalar var. Bunların sahipleriyle de görüşüp uzun süreli kiralamalar karşılığında bunlara da restorasyon projeleri hazırlıyoruz. Bunların tamamını sadece kültür ve sanat amaçlı olarak başta İstanbul olmak üzere Türk halkının kullanımına kazandıracağız” dediniz. Bu binalar hangi binalar, seçildi mi, sahipleri kim, restore edildikten sonra ne amaçla kullanılacak, hangi vakıf, dernek ve şahıslara tahsis edilecek? Mülk sahipleri böyle bir işbirliğini kabul etmezse ne olacak? Kamunun Beyoğlu’nda yıllardır metruk vaziyette bekleyen özel ve vakıf malı binaların restorasyonuna girişecek olması önemli bir karar. Bu politika değişikliğinin temel sebebi nedir, kaynağı nereden sağlanacak?

7- AKM ne zaman tamamlanacak? 29 Ekim 2020 tarihini veriyorsunuz, ama bu ne kadar gerçekçi bir tarih?