Cihat Duman: ‘Yazarken fiziksel acı çekmiyorsun’

Beyoğlu'nda iki bekçi tarafından fiziksel saldırıya uğrayan şair ve avukat Cihat Duman, "Yeşilçam filmlerine konu olmuş ve artık pejoratif olan ‘bekçi’ kelimesi üzerinden kanun yaparsanız bekçi personası aşağılık kompleksi yaşar. Ve memuriyette bu çok korkunç neticelere yol açar. Kaldı ki polise yardım etmek nedir? Polis kolluk vazifesini yerine getiremiyor mu o koca nüfusuyla," diyor.

Altı çizilesi gayriresmi gazete: 'Solfasol'

Adı güzel, kendi güzel Solfasol 10 yıldır Ankara’dan dünyaya sesleniyor. Her ay kapının koluna kıvrılmış Solfasol gazetesini görmek, bana şahsen saadet veriyor.

Altını çizemeyeceğim kitaplar I: 'Babaya Mektup'

Franz Kafka’nın daha yaygın bilinen kurgu metinlerine, bizzat Kafka’nın anlatıcı olduğu bu mektubun “tuhaf” bir anahtar işlevi göreceğini iddia etmek sürpriz olmaz. Bu metni çarpıcı yapan ilginç bir başka nokta ise, günümüzde halen oldukça canlı biçimde yaşaması. Türlü “baba”larla ve türlü “kendi alanından çıktıktan sonra diktatörlük yapamayanlar”la.

Evrim Alataş'ı hatırlamak

Sonra döndüm askerden. Traşlı yüzümle, güneşe. Diyarbakır Kitap Fuarı’nın ilk senesiymiş meğer. Sınava girmeden önce yanımda olan Kemal Varol’la konuştuk. Dedi “Evrim için bir okuma düzenleniyor. Herkes Her Dağın Gölgesi Deniz’e Düşer’den istediği pasajı okuyacak.” Dedim “Evrim’in gülen gözlerinden birimiz söz etsek ya.”

Haftalar sonra bir sofra

Bunca kısacık zamanda meğer unutmuşsun: Bir masanın etrafında oturup konuşabilmek böyle güzel miydi?

Evin yalın hali

Yeni tanışılan ev. İlk defa bu kadar yakından bakılan ev. Her şey çok hızlı kirleniyormuş. Uzun bakınca, her şey o kadar da ilginç değilmiş.

Köylüler geçti de şimdi ihtiyarlara mı ölüm?

Devlet “adamları”nın dilinde, ilk günden beridir bir “yaşlılar” lafıdır gidiyor. Yaşlıları şöyle etkiliyor, esas etkilenen yaşlılar, sokağa çıkmaması gereken ilk grup yaşlılar, gençler değil de yaşlılar, yaşlılar da yaşlılar. Sanki şimdiye dek kimse bu insanlarla temas kurmadı, sanki bunlar yangında ilk bırakılacak nesnelermiş gibi, tuhaf bir uzaklaştırılma, garip bir ötelenme yaşadılar.

Bir Kaptan şarkısı: Her şey sermaye için sevgilim…

“Her şey sermaye için sevgilim/ Bir yıldıza laf atmakmış benim işim/ Kapıları, pazarları satmışlar meleğim” diye başlayan, Türkçenin bence en iyi güftelerinden birine sahip bu konuşkan şarkı, devamında net konuşuyor. Epey net: “Gidiyorsan şehir denen okula/ Bir mektup yaz parasız yatılıya/ Gülümse biraz acılar kiraz bizde hep yaz/ Kirazdan küpe hayırlı mezuniyetler hepinize/ Çünkü serbest bir Pazar her şeyi bozar/ Çünkü denizsiz martılar bir deniz arar”. Konu isterseniz Kuantum mekaniği olsun, isterseniz pencere pervazı; artık kır kalmayan ve her yerin şehir olduğu bu okulda, konular daima sermayeye ulanır. Bir illet virüs bunu en öz haliyle bir kere daha hatırlattı. Evlerde, eviçlerinde, dört duvar arasında.

Kayyım

Bütün bu malumatın sonunda şunlara ulaşıyoruz: Esasen “kayyım” olan kelime zamanla halk dilinde “kayyum”a dönüşüyor ama o dönüştüğü kelimenin manası çok geniş ve büyük bir kelimeye tosluyor. Ama gene de bu iki kelime aynı kökten geliyor ve o kök gidip “kıyamet” kelimesiyle akraba çıkıyor. 

Bir afiyet, bir nasip işi: Uyku

Bu sadece bana ait bir şey olsa, bu dertten tek başıma mustarip olsam bu yazıyı yazmayacaktım. Ama kısık sesle bir şey iddia etmek isterim; benim yaş grubumda, arkadaş çevremde neredeyse herkesin sorunu bu. Kimse uzun uyuyamıyor, kimse mantıklı saatlerde uyanamıyor, kimse kesintisiz dalamıyor, kimse ferah rüya görmüyor.

Ya sahne diye bir yer olmasaydı: Vedat Yıldırım

Cemal Süreya, İlhan Berk için “Şiir diye bir şey olmazsa, o icat ederdi” mealinde bir söz söyler. Ben de naçizane el yükseltiyorum. Sahne diye bir yer olmazsa, Vedat Yıldırım onu icat ederdi.

Suruç diye bir yer

Sıkıcı, çok sıkıcı bir yazı bu. Ben olsam okumam. Yeni bir şey demeye ne halim, ne takatim, ne de müktesebatım uygun. Her hafta oturup bir şeyler yazan âdemoğlu olarak, elimden başka bir şey yazmak da gelmeyecek. Mesele Suruç, konu çok zor, yazı sıkıcı.

Bir temsil: Yaralarım Aşktandır

Ferruhzad’ın hayatını, şiirleriyle beraber ele alan bir oyun oynanıyor bir süredir. Metin Şebnem İşigüzel’e ait; yönetmenliğini Berfin Zenderlioğlu yapıyor ve Nazan Kesal tek kişilik bir performansla izleyiciyle buluşuyor. Yaralarım Aşktandır için söyleyebileceğim ilk cümle, Nazan Kesal’ın sahnede devleştiğidir. Bu “sahnede devleşti” klişesinin gerçekten hayatiyet bulduğu, ete kemiğe büründüğünü görmek bir defa büyük saadet.

Temmuz notları

Bu dünyadan bir küçük İskender geçti. Çok dolaşan “Ben öldükten sonra dans edin…”le başlayan videosundan bahsetmek istiyorum; ki, bu dünyadan geçen küçük İskender’in öte yandan nelerle boğuşmak zorunda kaldığını hatırlayalım.

100 ülkede 100 türkü çığırmak: Loudingirra Özdemir

Sıtkı Baba’nın “Siyah Saçlarında Hatem Yüzleri” türküsünü, daha doğrusu şiirin “Kaşların bismillah yüzün beytullah/ Seni öz nurundan yaratmış Allah/ Sevmişem ben seni terk etmem billah/ Aşkın hançer’inen canım vuralar beni” kısmını düşünürken gördüm Loudingirra Özdemir’i. Çok kalbî bir icraydı duyduğum.

Kaçıncı ‘üçüncü güç’?

Dünyanın en kalabalık Kürt şehirlerinden biri İstanbul. Ve İstanbul’da yaşayan Kürtlerin neredeyse tamamının kendini ait gördüğü siyasal hareket HDP çizgisi. Bu siyasal hareketi mahcup biçimde çeşitli ittifakların içinde “varmış gibi” göstermenin miadının geçtiğini kanıtladı bu seçim.

Kurşun kaleme övgü

Öteki kalemlerin işi mürekkepledir, “tükenmez kalem”in isminin iddiasıyla varoluşu arasındaki derin fark başka tartışmanın konusu ama nihayet hepsi mürekkeple “çalışır”. Bir tek kurşun kalem, kendi özünden “yiyerek” çalışır. O da iyi bir kalemtıraşla mümkündür.

Haziran notları

Haktan Pak, bu dünyada 50 yıl yaşadı ve davudi sesiyle “Eyvallahın” diyerek gitti. Yattığı yer gül olsun. Haziran’ı çok severdi. En çok da 1 Haziran 2013’ü.

Bayram evi

Bu bayram evdeyim. “Aşağıdan gelir omuz omuza” türküsünü söylemiyorum. Önce hocamın, sonra akrabaların kabrini ziyaret edeceğim. Çocuklarla bayramlaşacağım, yeğenlere harçlık vereceğim. Akşamında kalabalık yemek yedikten sonra da birahaneye gideceğim arkadaşlarımla beraber.

Her şey güzel olacak mı? İmamoğlu adıyla çağrılacak mı?

Mehmet Metiner’in lapsus’undan anladığımız kadarıyla, AK Partililer artık Ekrem İmamoğlu’nu adıyla çağıramayacakmış. AK Parti’nin adayı Binali Yıldırım’ın tweet’inden öğrendiğimiz kadarıyla da, İmamoğlu’nun yeni kod adı “CHP adayı”. Burada çok tuhaf bir kabul var.

Dost, anı, şehir, duygu: Biriktirmek

Şu günlerde çok sık dikkatimi çeken başka bir moda üzerine konuşmak isterim. Bir fiil ama fiil olmaktan daha büyük, daha gövdeli bir şeye evrilmiş zaman içinde: “Biriktirmek”. Zenginin malı nasıl yıllarca züğürdün çenesini yorduysa, artık kişisel medyalarımızda, görünenin ışığı görünmeyenin biriktirmesine sebep oluyor.

Eski sokaklardan bir ses yahut Beş Mayıs: Hüsnü Arkan

Şimdi, 2019 Mayıs’ı. Epey gürültü var. Deniz Gezmiş ve Attilâ İlhan cismen burada yoklar. Hüda ömür versin, Hüsnü Arkan yanı başımızda. Yazıyor, söylüyor, “rüzgârlanıyor”. Biz ne Yusuf-Hüseyin-Deniz’in ölüm fermanını imzalayanları hatırlıyoruz, ne de o kesif suskunluğa sebep olanları. “Beş Mayıs” diye bir şarkı dinliyoruz. Açlık, gene çoğunluktandır.

Bağlamanın kalbi yahut gurbeti kim yarattı: Arif Sağ

Arif Sağ, bağlamanın kalbidir. Ve bizim kalbimiz onunla atıyor. Hüda ondan razı olsun.

Neden soruyorsun, nereye gideyim: Mavi Sakal ve İki Yol

İnsan, hayattaki her şeyi yozlaştırabilir. Çok güzel bir manzara mesela, ilk gördüğümüz an ile her gün gördüğümüz hali arasındaki fark müthiş uçurum açar. Sabah mesaiye yetişmeye çalışan ve geceden uykusuz kalmış birinin vapurla işe giderken Boğaz’a bakışıyla, her gün penceresini açtığında Boğaz gören birinin bakışı arasında da bambaşka bir açı vardır şüphesiz. Çileğin ilk tadı ile şimdiki GDO’lu tadı arasındaki farktan bahis açmaya bile lüzum yok. Sular bile bozulmadı mı?

Gene gel bize, duraq yüz yüze: Nermine Memedova

Kaç yıl evvel dinledim, ilk dinlediğim icrada İmamyar Hesenov ve kemençesin ne denli aklımda kaldı, o ilk dinleyişten sonra kaç kere dinledim, bunların neredeyse hiçbiri yok. Nermine isimli bu kadının kim olduğunu neden merak etmedim, birkaç internet araması dışında neden ayrıca bakmadım, bunlar da yok.

Kapıyı çalan Samiye Rastgeldi’dir

Bunca söyleyenin içinden neden Samiye Rastgeldi’nin versiyonu çok ilgilendirdi beni diye düşünüyorum. Peslerinin gücü mü, kulağımın terbiyesinin müsaade ettiği kadarıyla bütün notaların hakkını verişi mi, bağlamanın az biraz aksamasını da zarafetle halletmesi mi, “ağız” yapacağım diye türküyü harcamaması ama ağzın küçücük inceliklerini asla ihmal etmemesi mi, bizatihi sözlerin gücünü vurgulayabilmesindeki kabiliyet mi, hakkında pek bir şeye ulaşamamam mı, albümünün olmaması ve “profesyonel” olmaması mı?

Karanlık değil, yüksek: Bilind İbrahîm

Bilind İbrahîm’i her mecrada (arabalar hariç değil) dinlediğimiz günlerden birinde, bir arkadaşımızın Kürtçe bilmeyen eşi “Aa kör müymüş adam?” demişti. Hiç aklımıza gelmeyen öteki dil çağrışımı: “Blind”ı İngilizce düşünmek hiçbirimizin aklına gelmemişti. Biz de uzunca, acaba İbrahîm’in ailesi Beşiri’den mi göçtü yahut Duhok civarında aynı isimde köy mü var diye düşünmüştük. Kürtçede “yüksek” manasına gelen “bilind” kelimesiyle ismi İbrahîm’in.

LaWje yahut Ali Tekbaş’ın söyledikleri

Ali Tekbaş şarkıya başlamadan önce tellilerin sesi duyuluyor. Kar, artıyor. Biraz daha üşüyoruz. Sağ alt taraftan “zozanî” bir soğuk giriyor otomobilin içine. Tellilere vurmalı eşlik ediyor. Tekbaş şarkıya başlamadan önce, hemen o an, ufacık bir es var. Susuyorlar. Sonra başlıyor “Hesen Lawo”ya. Kar biraz daha artıyor.

İki kahraman: Metin ve Kemal yahut Metin ile Kemal

Başka disiplinlerde, bilhassa sinemada, kardeş mucizesine şahit olduk biz ölümlüler. “Kamkaran” gibi başka görkemli örnekler de var, akrabalardan mürekkep grup bağlamında. Ama iki kardeşin müzikte bunca hayatımıza değdiği az görülmüştür.

Hırıltı hariç değil: Melek Mosso

Melek Mosso’nun sesinde bir hırıltı var. O hırıltı bana bu tuhaf günlerde çok iyi geliyor. Daha çok söylerse, o hırıltı belki yok olacak. Olsa bile, ben hep o kusurlu söyleme ânındaki müthiş yükselmeyle hatırlayacağım onun icralarını.

Çığlık da mümkün: Ruşen Alkar

Bu şarkı, diyelim adı “Annesiz Kızlar” olsun, diyelim “Anasız Kızlar” olsun, diyelim “Anasız Kız” olsun; hangisiyle çağıracaksak çağıralım, binlerce defa dinlenilmiştir. Ve gene Alkar’ın “Tenêtî wek nexweşiyê” dediği yerde, epey defa yutkunulmuştur. Orada çünkü, yalnızlık demektedir Alkar, yalnızlık bir hastalık gibidir.

Hep, hepyek değil: Volkan İncüvez

Volkan İncüvez, çok iyi çalıyor çaldığını. Benim ilgilendiğim kısım başka, ve o dediğimde müthiş bir içtenlik hissediyorum. Buna da kendimce bir anlam atfediyorum.

Mes’ut bir tesadüfe...

Hayatta en sevdiğim anlardan biri: Selim Temo anlatmak. Talebesiyim: Doktora tezi yazıyor Mersin’de. Kaynaklara ulaşamadığı zaman kütüphane kâtipliği yapıyorum. O zamanlar telefondan fotoğraf göndermenin hayal edilemediği zamanlar; kaynakların fotokopisi çekiliyor, postalanıyor, bazı zamanlar taranıp e-mail’e ekleniyor. Hayatta en sevindiğim “teşekkür” bölümünün olduğu kitap çıkıyor sonra o tezden. Türk Şiirinde Taşra.

Erdal Erzincan olmak

Erdal Erzincan, türkü dinlemenin “sıradan” bir şey olmadığını bu memlekete anlatmış çok kıymetli insanlardan biridir. Okuluyla, derlemeleriyle, icralarıyla, cesaretiyle hâlâ birçok insana umut vermektedir. Bu fukara yazı, ancak ona şükran borcu içermektedir. Ömrü uzun, sesi kavi olsun isterim.

Sedat’ın santuru

Sedat’ın santurunda bir ses var. Mızrabının tele değdiği yerlerde, onun bildiği bir ses bu. Bir kısmını anlıyoruz biz sanki. Bu çalgının, bu topraklarda tamamlanması gerekiyormuş. O tamamlanma çemberi için de, biraz anlatması gerekiyormuş. Dilsiz kaval, kaba zurna, cura... hepsiyle konuşuyor santur.

Shakira

Veli toplantılarına bile beni yarım ağız çağıran bu oğlan, ne oldu da bu stat konserinde beni yanında taşıyor? Köstekli saate burun kıvıran, yeleklerime haşerat muamelesi yapan, cümlelerim bir an önce bitse de kendi zihninde pişirdiği acı sözü söylese diye bekleyen bu soğan cücüğünün hayatında, bana dair bir şey mi değişiyordu? Yorum nam grubun konserinden yıllar sonra, beni üç numarayla Shakira konserine sürükleyen merak şüphesiz buydu.

İçinde Musa Anter geçen bir yazı

Anter, 1991’in Temmuz ayında kaçırılıp öldürülen Vedat Aydın’ı çok özlediğini yazılarında defalarca belirtmişti. 10 Temmuz 1991’de Vedat Aydın’ın cenazesinde neler olduğu kayıtlı, duruyor. 20’den fazla insan öldürüldü bu cenazede. Aradan geçen bunca yılda tek bir fail bulunamadı. Musa Anter’in ölümünün ardından, dosya zaman aşımına uğramak üzereyken, Abdulkadir Aygan’ın ve suikastten yaralı kurtulan Orhan Miroğlu’nun teşhisiyle Hamit Yıldırım tutuklandı.

Bir ilk film: Benim Varoş Hikâyem

Benim Varoş Hikâyem (“My Suburban Stories”) kişisel bir hikâye. Yönetmen doğduğu, büyüdüğü ve ülkece “tuhaf” bulunan mahallesine gider ve karşısındakileri konuşturur. Aksiyon yoktur söz gelimi; en büyük aksiyon motorcuların yaptığı hareketler ve güvercin çalmanın inceliklerini öğreten karakterlerdir...

Edip Cansever, Nusr-et’e karşı

Geçtiğimiz günlerde, Kapalıçarşı’nın Sandal Bedesteni kapısının üstüne, yarım ay biçimde bir tabela asıldığı fark edildi. Henüz restoran açılmadan, “yakında” anonsuyla müjdelenen dükkânın yerdeki tabelasının önünde fotoğraf çektiren insanlardan ikrah eden civar esnaf, tabelanın “en azından yukarıda” durmasına sevinmiş konuştuğum kadarıyla, ilk başlarda. Edip Cansever, “Kapalıçarşı” yazısının sonunda bir soru soruyor 1977’den: “Düşünüyorum da, neden onca yıl çiçek satıcısı geçmedi Kapalıçarşı’dan?”

Murat Yurtgül

Murat Yurtgül, 1991’den 2015’e dek sürdüğü hayatında, aşağıdaki paragrafsız blokta söylenen izleri bırakarak veda etti bu dünyaya. 32 yoldaşıyla beraber. Suruç’ta, Kobanê’ye kitap ve oyuncak götürmek üzereyken.

Hanlar ve kumaşlar: Bursa

Lakabı yeşil. Lakin var bu yeşilde. Size Bursa diye gösterilen yerde değil, çevresindedir lakabı. Üniversitesinin adında dağ var. Her yerde han var. Her yerlerde hanlar. Hanlar, hanlar sonsuza uzar Bursa’da. Yeşil? O kısmı konuşmuştuk.

Adnan Oktar 2012’de hangi romanın başrolündeydi?

Romanın bizatihi kurgusunun bir parçası olan “açık kaynaklardan bilgiye ulaşma” esprisi ile Uygur, romanını neredeyse apaçık Oktar mitinin yıkıcılığında kuruyordu. Bugün, 2018 yılında, her ne hikmetse seçimden sonra gerçekleşen operasyonu hararetle alkışlayanlar, dün bu romanda okuduklarımıza kulak tıkıyorlardı. Geçelim.

Asi sırf nehir adı olmayabilir: Antakya

Asi’nin iki anlamı var. Nehir olanı, bıkmadan usanmadan milyon yıl oradan oraya kat eder durur bütün toprakları. Bir de Armutlu diye bir mahalle. Atilla Çapraz şimdi kalkıp İstanbul’dan gitse üç harfli bir otobüse binip, ilk iş o mahallenin tabelasının yanına varır. İmzasını atmadan hemen önce, Armutlu’nun adını Asi ile değiştirir. Sonra yürür, Abdocan’a rahmet okur.

5 maddede ‘benim dolma kalemlerim’

Bugün bile, çantanın ön gözünde yeni bir kalem varsa ve bu bir dolma kalemse, asla eve kadar bekleyemem. Bir an unutursam yeni kalemi, içimdeki sevincin ne olduğunu çözmeye çalışırım. “Ben şu an bir şeye seviniyorum ama o ne?” diye düşüne düşüne, çok da zorlanmadan kalemi hatırlarım.

'Dünya Sinema Sözlüğü' üzerine

Kanımca, bu sahanın gene müstesna işlerinden birine, Rakı Ansiklopedisi’ne benziyor biraz. Bu sözlük, Gayri Resmî ve Resimli Dünya Sinema Sözlüğü, meselesinin tamamını ele almayı amaçlamıyor. O yüzden adı “gayri resmi” zaten. Ama, yazarın inisiyatifine bırakılan, “Böyle madde başı mı olurmuş?” dedirttiği andan hemen sonra, “Vay canına” dedirten kısmıyla Rakı Ansiklopedisi’ndeki yönteme epey yaklaşıyor.

Yazamamak üzerine bir yazı: Yazı günü

Yarın pazar. Akşamına ülkenin yarısı sevinecek, öteki yarısı üzülecek – diye düşünüyor insanlar. Biz ikimiz, o iki yarıdan olmadığımızı da biliyoruz. Bu, içten içe mağruriyet hissi veriyorsa da, kimi zaman canımızı acıtıyor. İkimiz, buraya kadar dayanmış okuyucu ve ben, şarkı dinleyelim. Uzundur Zeki Müren dinlemedik belki, o çalsın. Ne bileyim, güzel bir beyaz şarabımız olmuştur belki yıllar sonra, onu açalım. Olacak olan olur.

Ömer Sercan İpekçioğlu’na bir el mektup

Mektubunun başında “gardaşlarım” da demişsin. Gene müsaadenle, sana “gardaşım” demek isterim. Ezhel gardaşım, bayramını tebrik eder, sana iyilik, güzellik, mutluluk ve bir an evvel hürriyet dilerim. Hürriyetin geldiği gün, biliyorsun, o gün ölmek yasak.

Cumhur mu halktır, millet mi: İki ittifakın etimolojisi

Önümüzde üç kelime duruyor aslında. Cumhur, millet ve halk. Hepsi neredeyse aynı şeyi söylemeyi, seslemeyi murat ediyor etimolojik olarak. Burada ikisinin, ittifaka isim vermiş ikisinin etimolojisine ve sözlük karşılıklarına dair konuşmaya gayret ettim. Ya halk? O çoğuldur. Sonuna çoğul eki alır. Halklar olur.

Seçmenin tuhaf coşkusu

Ağaçların arasına sıkıca gerilmiş afişler çarşının ortasında. Heykelin önünde buluşuyorsunuz dört kişi. Akraba değilsiniz şu an. Bir iş başarmaya, büyük bir iş başarmaya inanmış dört kişisiniz. Uzaktan kötü şiirler yazan biri sizi görse, “dört inanmış yürek” falan diyebilir, o denli heyecanlı ve komiksiniz. Başaracağınız büyük iş de, afiş indirmek.

Duvar yazısı – 3

Kalbim zaten kırılmaya bahane arıyor. Sonra da bunun için insanları ikna etmek gerekiyor biliyor musun? “Bak vallahi kalbim kırıldı.” Oysa tarih kanaatı çalışıyor burada. Diyor ki “Ama senin kalbin on iki yıl önce, adını inekten alan bir sokağın köşesinde, ben sana derdimi anlatırken hiç kırılmamıştı ve sen de saatine bakmıştın aleni biçimde. Şimdi kalbin kırılamaz. İnanmıyorum.”

Seyîd Rizo pîrî ma yo...

'Sayın Muharrem İnce, gel bakalım buraya'

Kılıçdaroğlu’nun, İnce’yi “çağırma” üslubundan tutun da, İnce’nin ilk cümlelerinin vurgularına kadar her şey, hepsi, ana muhalefet partisinin giderek iktidar partisinin bütün özelliklerini daha da tevarüs ettiğini gösteriyor. Ve bunca beklenen, hakkında türlü spekülasyonlar üretilen adayın ilk konuşmasındaki en büyük vurgu “80 milyonun cumhurbaşkanı olacağım” olunca, çalınan şarkının güftesi bile daha enteresan kalıyor.

Yekê Gulanê

Eli vardı ekranda. Elinde bir kâğıt, küçük. Buruş buruş edilmiş. Belli ki bir yol boyu onu elinde tutmuş. Onun da nasibi bizmişiz gibi. Konuşurken, iki satır o cümleleri söylerken de, bir şeylerden, o şeylerden, bir tarihten, bir zamandan, gidenlerden ve kalanlardan çok sıkılmış gibi habire onunla oynamış.

TRT Kurdî’nin sonsuz sayılı Türkçe aşkı yahut TRT’de Türkçe aşk başkadır

TRT Kurdî’ye göre Kürtler sabah altıda uyanıp hemen hatim izliyor. “Xitma Qur’anê” programına hiç denk gelemedim ama bir saatlik olduğu programdan görülüyor. Hemen sonrasında 15 dakikalık ilahi programı var, adı “Zubde” imiş, ona da denk gelemedim. Dense ki bu kanal Diyanet’in bir kanalıdır ve yayın akışı da dine diyanete dairdir, eyvallah. Sanırım kimse itiraz etmez.

Beyaz Toros – iki

Bir zamanlar Davutoğlu Van’da beyaz Toros’la tehdit etmişti ve ben bunları yazmıştım ve gene Ali Bozan'ın yaptığı “Bu bir Toros değildir” adlı "limuzin" gelmişti aklıma. Davutoğlu’nu görmek ve soru sormak mümkün olsaydı keşke demiştim. “Tehdit ettiğiniz araç tam olarak bu mudur?” Şimdi Davutoğlu da yok siyaset sahnesinde.

Üç baba, bir kutlama

Tanıdım onu, iyi tanıdım. Babalar günlerinde aramadım, o da beklemedi. Biz yan yanayken ellerinden öptüm ama. Beraber mezar başlarına gittik, rakı sofralarında oturduk. Kızdık da birbirimize. İki oğlu, ellerini öptük.

Gözleri görmeyen bir adam, bir deha: Celal Sezer

Bir dolmuş yolculuğunda, Kızıltepe’yle Mardin arasında, İstasyon’u geçtikten hemen sonra, hatta tam da rayların üzerinden geçme üzereyken radyoda bir türkü çalmıştı. Bir kadın söylüyordu, yıllarca sadece ufacık bir kısmını hatırlayıp kendi kendime söyledim. Ama o an, tam rayların üzerinden geçeceğimiz o an, o dolmuşta çalan türkü benim için çok mühim oluvermişti.

Turuncu saçlarından sen sorumlusun yahut Facebook

Siyasi propagandanın enstrümanları ile sıradan yahut küresel çapta bir içecek markasının enstrümanları arasında epeydir çok az fark var. Amerika’nın başını çektiği bu reklam/pazarlama dünyasının son yıllardaki dijital malzemelerinin sınırı çok çok silik. Propaganda ile reklamın, seçmen eğilimleri ile siyasi seçim kampanyalarının, içecek pazarlaması ile seçim sandığı süreçlerinin nerede ayrılıp nerede birleştiği konusu bizi bambaşka bir meseleyle baş başa bırakıyor.

İki kırmızı arası: Londra

Her şeyi bilmem kaçla çarpmaktan yorulmuş bünyeye serap ferahlığı: İkinci el kitapçılar. Akşam vakti, oldukça yaşlı bir kadınla adam sosyal bilimler rafının civarında eğleşiyor. Kadın, neden sonra iskemleye oturup Marksist bir klasiği elindeki büyüteçle inceliyor. Film sahnesi yazsan, yapımcı mübalağa der. Ama gerçek.

Yaşar Kemal’i niye bu kadar çok özlemedim?

Ertuğrul Özkök, “biz Türkler” diye bir kategorinin, aslında bir rabıtanın, bir mensubiyetin, genişletirsek bir milletin adına “dinliyor” Yaşar Kemal’i. Ve “onlara” öğüt vermesini hayal ediyor. Temsilen dinlediği mensubiyetin, “millet” olabilmesinin koşulu olarak da “Kürtleri yanına almayı” öne sürüyor.

Işığın icadı: Paris

Minibüsü olmayan kaç şehir vardır acaba? Minibüsü olmayan bir şehirde “Onlar İçin Minibüs Şarkısı” nasıl anlaşılır, kim bilir. Önce minibüsü anlat, sonra dolmuşla farkını söyle, nihayetinde şiiri oku.

Sofrada kaç sır var?

Hadisenin sofra ve sır ile olan bağlantısı, “spoiler”dan en uzak kısım sanırım. Anlatıcımız Evgar’ın bir stüdyoda yemek programındaymışçasına sunum yapmasıyla açılan film, bunun bize bir zihin oyunu olduğunu söylüyor. Ama neredeyse bütün Ünal filmlerinde olduğu gibi burada da “Hangisi gerçek?” sorusu baki kalıyor. Daha doğrusu, “Hangisi, ne kadar gerçek?” iki sorusu.

Duvar yazısı – 2

Çok anlarmışım gibi, bir zamanlar, en büyük grafik buluşun orak-çekiç olduğunu söylemiştim. Usta nakkaşın kendi bildiği, gören gözün fark ettiği, bilerek bıraktığı o kusur gibi; bu steril, temiz, düz, muntazam bir kalp olsaydı, olmazdı. Bu hali güzel. Kırmızı.

Uzun bir kış beklentisi: Mersin

Yörüklerle Kürtler, Türkmenlerle Azeriler barış içinde bir arada yaşar, gibi bir cümle kurmak ister gönül. Sadece orada anlaşılabilecek bir agresyon. Tabelalarda bile hissedilen gerginlik. Sahi, kirve kelimesi nasıl yazılıyor?

İnsan İstanbul’da ağız tadıyla ölemiyor bile

İnsanların hayatından ölüm bilgisi o kadar uzaklaştı ki, ölüme dair her şey tuhaf geliyor. Mezarlıklar şehrin dışına çekildikçe, şehrin içindeki mezarlıkların duvarları insan boyunun üstüne üstüne çıktıkça, ölenin hatırasını yaşamak “uncool” bir şey olunca, ölümden bahsedenlere hemen “Aman sen de” dendikçe ölümün kendisi kriminal bir şey muamelesi görüyor.

Kendini gizleyen kale: Kars

Kars’ta geçen bir romanın adının "Kar" olması, Boğaz’da geçen bir romanın adının "Boğaz" olmasına benziyor. Ama ikinci versiyonun seçenekleri daha zengin, "Cevdet Bey ve Oğulları" var sözgelimi. Romanda geçen yerel gazete ve yanındaki eski tip matbaa duruyor fakat sahipleri sıkılmış görünüyorlar alakadan: “Evet orası burası, buyur, ne vardı?”

Meclis kelimesi en çok burada yanlış anlaşılır: Ankara

Randevularını Mülkiyeliler’in köşesine ya da Dost’un önüne verirler. En çok dergi daima Turhan’dadır. Metin Yurdanur’un bronzdan döktüğü İnsan Hakları Anıtı’nın karşısında Nuriye bekler bir elinde hırkayla. Öteki elinde, İmge poşeti, içinde Yusuf ile Menofis. İlk baskısını merak eder. Hırka, soğuk günlerde anıtındır. Ankara, yılın on üç ayında soğuktur.

Can ağrısı tesir etti koluma

Kimine göre geçmiş yüktür. Ötekine göre sürekli geçmişten ve çocukluktan söz etmek, oraya sığınmak ise korkaklık ve kolaycılık. Sürekli kendinden bahis açmanın da eksikliğe tekabül ettiğini söyleyenler var. Kokular ve müzikle düşünmenin psikoloji ilminde bir karşılığı da vardır muhtemelen.

Kirîvo kirîvo

Hıçkıra hıçkıra ağlayan yaşlı bir kadın var. Bana bakıyor ve hiç konuşmadan sarılıyoruz birbirimize. Ağlıyor. Ağlıyorum. Hiçbir şey demiyor. Hiç konuşmuyor. Kalem uzatıyor neden sonra, dünyanın en zarif dolma kalemi. Siyah, küt, çok güzel. Siyah mürekkebi var. Uzanıyorum deftere. “Kirvem,” diyorum “uzat uzat ayağının altını öpem.”

Hanım koş, Hürriyet’e HDP çıkmış!

HDP milletvekillerinin başına onca şey gelirken, “havuz medyası” tabir edilen medya, kendi gördüğü gibi haberler yaptı. Merkez medya tabir edilen ve aslında şimdilerde kabaca, sadece “Doğan medyası” olan medya da görmezden geldi. Görmedi, aktarmadı, haberleştirmedi, görmek zorunda kaldığında da kıyıda köşede bıraktı, kerhen söz etti.

Müslüm Baba’ya açık mektubumdu...

Aklımın ermeye başladığı zamanlarda, bizim evde iki eğilim baş gösterdi. Halen hatırlıyor olduğum için bana kızacak ama annem sıkı bir Ferdiciydi çocukluğumda. Ben, çok biliyormuşum gibi siyasi müktesebatımın tahminî zorlaması altındaydım ve Ahmet Kaya dinliyordum. Babam da habire “Sıla Geceleri”nden söz ediyordu.

Newroz tê Newroz tê li sûka Mehabad…

92, 93 Newroz’undan bahis açmadan, geçerken söyleyelim. 2002 Newroz’unda Sezen Aksu bir şarkı söyler. Şimdi Sezen Aksu da, memleket de, o şarkının şairi de memleket kadar uzak ama olsun, tarih bir de böyle bir şey. Yani, uzaklığı da mümkün o insanların. Şarkının adı “Gülümse”dir. Şairi henüz emniyet müdürü falan tarafından karşılanmamıştır herhangi bir yerde. Alanda, mübalağa yok ve istatistik denen bilimin verileri orada duruyor, yüzbinlerce insan vardır.

Geç bulduk, tez yitirdik

Çağdaş Macar edebiyatının dünyaca tanınan en önemli temsilcilerinden biriydi Péter Esterházy. Yaşayan mühim yazarlardan Nobelli Mario Vargas Llosa onun için “Çağımızın en ilginç ve özgün yazarlarından” demişti, haklı olarak, malumu ilam ederek. Bu sene yayımlanan "Basit Bir Hikâye Virgül Yüz Sayfa" adlı romanı Türkçede yayımlanmadan kaybettik Esterházy’yi.

Şam şeytanı

Hepimiz Nusaybin’den kaçakçı kılığında geçeriz. Bir defa sınırına geldik sayılamayan şeyin. 666. buluşmamızdı. Ve konumuz Allah kitap mushaf üzerine yemin ederim ki iblis değildi. On iki senedir toplanıyorduk. On iki virgül yedi senedir.

Coşkulardan merdiven

Arkadaşının bir arkadaşı varmış. İnsanların arkadaşları olur. Senin bile var, onun niye olmasın? Arkadaşın ile arkadaşının arkadaşı arasında bir iş arkadaşlığı varmış. Ama sınırlı bir zamandaymış bu iş arkadaşlığı. Aslında birbirlerini tanırlarmış, ahbap olduklarını düşünürlermiş. Zamanında kimi işler de yapmışlar beraber ama yan yana çok zaman geçirmek zorunda kalmamışlar.

Birîn

Bir adam var, yıllardır şarkı söylüyor. Şimdi onun “Birîn” [Yara] diye bir şarkısı var. Bir çukurun civarına ekilen gül tohumu gibi. İlkgençlik yağmuru gibi. Gözümüz hiç bozulmamış, saçımız hiç dökülmemiş, 20’leri bitirmemişiz, hiç seyahat etmemişiz, evler taşımamışız gibi bir “Birîn”.

Grup Tillo

Günaşırı icra ettiğim “Bakalım TRT Kurdî’de halen Kürtler halay çekiyor mu?” başlıklı deneylerimden birinde gördüm şarkının klibini. Klibin başını kaçırmıştım, sonradan izlediğimde anlıyorum ki birinci dakikasına yetişmişim meğer. İlk tesadüf ettiğimde erbaneler vardı ekrana, ben gene halaya yordum meseleyi. Ama başkaymış mesele, meğer AK Parti’nin seçim şarkısıymış.

Duvar yazısı – bir

Özge’yle Halit aylarca aynı sokaktan geçmiş. Aynı sokağın köşesindeki aynı simitçiden, aynı cümlelerle simit istemişler. Zeytinli peynirli bir simit. Zeytinli ve peynirli birer adet simit değil. Karper peynirinin üzerine sürülen zeytin. Simit ortadan ikiye ayrılır, önce peynir sürülür, üstüne zeytin. Bol kalori. İki buçuk lira.

Dersini almış da ediyor ezber

“Abi aslında ben komando olmak istiyordum ama almadılar. Ah bir komando olacaktım ki, burada tertip mertiple mi uğraşacaktım. Terörist öldürecektim abi, ah olacaktım ki. Ama işte hep o ezber yüzünden. Hiçbir şey ezberleyemiyorum ki seçmeleri geçeyim…”

İstanbul kitap fuarına neden gitmemeliyiz?

Bir zamanlar insanlar gerçekten birilerinin dinlemek için gidermiş fuarlara. Doğrudur, internet yok, posta adresini bulmak zor, yazarla yahut her kimse muhatabın, onunla iletişim kurmak gerçek bir zorluk. Ha illa iletişim kurmana, onu ne kadar çok sevdiğini falan söylemeye gerek var mı, ondan da emin değilim.

Felek gayet dönek bir cellad-ı müthiştir

Saati kısıtlar, kahvehaneyi yasaklar, içki içme fikrini bir anda politik hale getirir muktedir. Çünkü işretten şiir çıkar, türkü çıkar, fikir çıkar, çıkar kızı çıkar, çıkar oğlu çıkar.

Mağdur ve -artık- mahzun: İbrahim Melih Gökçek

Türkiye isimli bu sürprizli memlekette bin sene düşünsek, düşünmekten yorulsak, yorgunluktan uyusak, gelmiş geçmiş en uzun başkent belediye başkanı İbrahim Melih Gökçek’in mazlum ve mağdur olarak anılacağını hayal edemezdik muhtemelen. Fakat memlekette sürpriz bitmez. Bugünlerin sürprizi, Gökçek.

#iyiki’ler

Web Instagram’dan aratıyorum, şu an itibariyle #iyiki heştegli 1.316.179 gönderi var. Yazıyla: Bir milyon üç yüz on altı bin yüz yetmiş dokuz. Bu yazı yayınlanana kadar daha da çoğalacak. Heştegi yanlış yazanlar, “iyi ki”nin ardına başka şeyler ekleyenler, efendime söyleyeyim “#iyikidoğdun”lar yahut heştegsiz yazılmış “iyi ki”ler (ve iyiki’ler) bu istatistiğin dışında.

Bir 'aynen cumhuriyeti' olarak Türkiye

Türkiye şu anda bir “aynen cumhuriyeti”. Tamam, evet, tabii ki, neden olmasın, bence öyle, senin gibi düşünüyorum, katılıyorum falan hepsi kalktı yürürlükten. Her şeyin, hayati olan olmayan, mühim olan olmayan, enteresan olan olmayan her konuşmanın cevabı o. Bu sokaktan çıkmıyorsa köşedeki sokaktan kafasını gösteriyor. Şu an, ben bu yazıyı yazarken yahut siz bu yazıyı okurken, bu saniyede binlerce kişi “aynen” dedi.

'Seher'deki Demirtaş

Seher’den bahsetmek kolay değil. Çünkü üstünde çok yük var. Yaklaşmak, yaklaşmamaktan daha kolay ama.

Kürtler TRT’de neden sürekli halay çekiyor?

Referandum, tezkere, Amerika, büyük laflar, tehditler, kararlılıklar vesaire gibi hadiselerin içinde “halay” belki ufak bir konu ama olsun. Belki bize başka bir şey söylüyordur Kürtlere dair. Deneyelim.

Benim de ırkçı arkadaşlarım var

Hintliler, altın tozuna bulanmış pek sevgili Britanya topraklarına ilk adım attıklarında, dünyaya melek olarak gönderilmiş İngilizler ne derlermiş biliyor musunuz? Bir: Bunlar kokuyor. İki: Bunların kuyruğu var. Peki bunlar size birilerini anımsattı mı?

Üç hadise-i Kızıltepe

11 Haziran 2017’de bir heykel yıkıldı Kızıltepe’de. Heykel, 4 Ağustos 2009’da oraya konmuştu. Kâmuran Aydoğan tarafından yapılan heykelin altında, özetle “Biz Mezopotamya çocuğuyuz/ Barış güvercinleriyiz” yazıyordu. Avuçlarında güvercin olan bu iki çocuk heykelinin altında “Uğur Kaymaz Bulvarı” yazıyordu. Artık orada öyle bir bulvar yok. Kayyım yıkılmasını emretti. Kaza, ihraç, yıkım, ölüm. Kızıltepe’den mahsus selamlar.

Bülent Uluer anlattı

Çocukluk kahramanlarımdan biri öldü. Henüz neye benzediğini bilmediğim günlerde, neye benzediğini bilmemin teknik olarak mümkün olmadığı günlerde adını duymuştum bazı başka adlarla beraber: Ali Demir, Ferhat Kurtay, Mustafa Kemal Kaçaroğlu, Necdet Adalı, Bülent Uluer... Bu isimlerin önemli bir bölümü yolu Kızıltepe’den geçen insanlardı. İçlerinde Kızıltepe’yle teması belki de en ilginç olanı Bülent Uluer’di. Ve belki de en “karizmatik” olarak anlatılan oydu.

Zamansız, bir daha Karapetê Xaço

Günümüzde “Binatlı” olarak bilinen “Bileyder”de doğuyor Xaço. Doğduğu zamanlarda Diyarbakır’a bağlı olan bu köy, sonradan Batman’a bağlanıyor. Doğum tarihi, resmi kayıtlara göre 1900; fakat kesinlik yok, 1903 ve 1908 tarihleri de var. 7-8 yaşlarındayken, hayatını belirleyecek “karmaşıklık paradigması” kendiliğinden başlıyor: Annesi ve babası, onun ve kardeşlerinin gözünün önünde katlediliyor. Kürt coğrafyasında doğmuş bir Ermeni’nin hayatı, belki de bu ilk anıyla başlıyor.

'Or'dan golü var!'

Halı sahaya gidenler bilir. Eğer birini gereksizce taltif edip, onun başarısız olmasını istersen, top onun ayağındayken “or’dan golü var” diye bağırırsın. “İyi vurur” da nadide örneklerden biridir. Top ayağındadır, kaleyi karşısına almıştır, arkadan bağırırsın “iyi vurur!” Mesnetsiz tezahürat. Sonuç başarısızdır. Top genelde kaleciye ulaşmaz bile. Bu yeni Türkiye figürlerine bakınca da içimden hep onu tekrarlıyorum.

Savaşın zıddı barış değildir

Barış, istenen değil varılan bir şeydir. Biz barış istemiyoruz. Barışa varacağız. O barış, çok onurlu bir barış olacak. Çocuklardan öğreneceğimiz hep budur.

'Devam etmek, devam etmek, işte gerekli olan bu...'

Kuruyemişin üstünde “Günkurusu” yazıyor, kuru kayısının yeni isimli hali. Daha havalı ve yüzde 100 doğalmış. Ama ben ısrarla “Günkusuru” olarak okuyorum. “ben çok şeye kusur kaldım/ çok şey kusura baksın bu yüzden”.

O uyku

Akşam üstü, güneş batıyor. Salonun penceresi batıya bakıyor. İleride, sakin bir güneş batıyor. Bahar günü. Evin içi ne sıcak, ne soğuk. Muhteşem bir serinlik var. Elinde kapağı kopuk kitapla uyuyakalacak birazdan. Uyku sokuluyor. Karşı koymayacak. O an evde kim vardı, kim yoktu silinmiş aklından.

'Öfkemin sırtına ektiğim buğdaylar'

Bir ay iki haftadır bu yazının başlangıç cümlesini düşünüyorum. Bir ay iki haftadır bu başlangıç cümlesinin, bu başlangıç cümlesini düşünmem üzerine olacağını da düşündüm her hafta. Cümle bozuk oldu ama, sanırım, bazı cümleler zaten bozuk olmalı. Virgülün haddi yok. Olsun.

Evine kadar kovalanmayan hırsız

Hırsız evine kadar kovalanmaz. Ve sahipsiz iti taşlayan çok olur. Kolektif hafızadan süzülmüş iki cümle. İki durum. İki emsal.

Kim kurtarır canımızı?

Delik deşik olmuş caddeye, nargile dumanları eşliğinde çıkıyoruz. Dilimizde “Yaşamak istemem aranızda” terennümü var. Meğer Kerim Çaplı’nın “Kim kurtarır canımızı”sını biliyormuşum. Şimdi, bu şehrin cumasında bu soru Yüksel Caddesi’ndeki devasa inancadır. Kim kurtarır canımızı?

Açlığın coşkusu

Avdan eli boş dönen bendim. Ağabeyime kendimi kurban eden bendim. Hatırlıyorum şimdi.

Hüseyin attan düştü

Malatya’nın Akçadağ ilçesinin Gölpınar köyünde doğmuştu Evrim. Politik, örgütlü bir Kürt Alevi köyüydü Gölpınar. “Her Dağın Gölgesi Deniz’e Düşer”de o köyü, amcası Teslim Töre’yi, Deniz’i, Mahir’i küçük bir çocuğun gözünden anlatır.

Ahmet coşkusu 2

Kaleye soktuğumuz çocuk torbaydı ama cevvaldi. Şadi topu dışarı, çok uzağa atmıştı. Çocuk topa doğru mermi gibi koşarken, Şadi kendi annesine küfrediverdi. Gülüştük, üçümüz. Üçümüzün birden son gülüşmesi olarak tarihin 70 gram Enso kâğıdına not düşüldü bir yerlerde.

Ahmet coşkusu 1

Uyandığımda hastane beyazı. Bu defa hastane. İnsanlar önce hastaneye sonra morga gider. Ahmet önce morga, sonra hastaneye. Gözümün tam hizasında kel doktor kaygıyla beni izliyor: “Uyandın mı Ahmet?”

Uçmanın taze coşkusu

Burnunu havaya kaldırdı demirden uçak. Biletimi göstermiş, doğru yere oturmuştum. Çantamın içi reçel kavanozları ve tenis toplarıyla doluydu. Öyle ki, iki pantolonumu alamamıştım yanıma. Reçeller kuzenimin görümcesineydi. Bir tek bu markayı tüketirmiş. Tenis topları uzun mesele.

'Uzun zaman geceleri erken yattım'

Ehmedê Xanî büyük harfle Dünya edebiyatına bıraktığı cevher Mem û Zîn’ini 1694’te noktaladığında bile Kürtçenin “piyasasının kesat” olduğunu söyler: Ne yapayım ki Kürtçenin pazarı durgundur/ Bu değerli kumaşın hiçbir müşterisi yoktur.

Tehirin tuhaf coşkusu

Hayatta tek müsrif davrandığım şey: Yatağım. Başka da bir şeye hevesim yoktur. Üst baş bilmem, futbolla ilgili en son bildiğim Tugay Kerimoğlu’nun çenesinin ürkütücü olduğu ve Avrupa’ya transfer edildiği, otomobil desen mazotun benzinden daha ucuz olduğunu biliyorum sadece, kumar namına yaptığım en büyük hovardalık da üç kere kazı kazan oynayıp birinden üç beş kuruş lira kazanmamdır.

Suretin büyük coşkusu

Bu sondaki? Suretim o ama film yandı, görünmedim. Sen görünüyor musun fotoğraflarda? Bismillahirahmanirrahim.

Ünlemin taze coşkusu

Noktalama işaretleriyle imtihanım, "ilkokul" dedikleri o sevimsizlikten önce başladı. Kasabamızın iki büyük, bir küçük tabelacısı vardı ve büyük olanlardan biri uzak akrabamızdı.

Yirmi altı – Pırağ

Lekeli sevinç yaşayan insan milletine turist deniyor zaten. Tuhaf olan (belki de tuhaf olması istenen) şu ki; hemen yanlarında başka bir “fotoğraf” var. Yüz üstü kapanmış dilenen insan. Alan elden evla olan veren el miydi?

On üç

Bunu ansiklopediler yazmıyor. 3 Mart 2004’te, Mardin Kızıltepe’de, Kızıltepe Anadolu Lisesi’nin edebiyat öğretmeni sabahın erken saatlerinde çarşının ortasında (burada senin aklına “Demirciler Çarşısı Cinayeti” gelsin) katlediliyor.

Tesadüfün büyük coşkusu – son

Beklemekten yorulmuş halde uyuyakalmışım. Uyandığımda baş ucumda eniştem vardı. “Getirsek bile yiyemezdin, katı gıda yasak üç gün. Ağzını arala, şeftali suyu içireceğim sana.” Şeftali suyundan o gün bugün nefret ederim.

Kaçmanın taze coşkusu

Bana şiirden kaçmak reva düştü. Yıllar sonra, kırk yaşından yanıtlıyorum. Evden mi kaçmalıyım? Kaçmalıyım. Hem belki Czentovic’i de yenerim.

Sırrın büyük coşkusu

O adam geldikten sonra işlerimiz asla eskisi gibi olmadı. Artık aynaların sırrıyla uğraşıyorduk. Sır kelimesini ilk duyduğumda aklıma neler neler gelmişti...

Tesadüfün büyük coşkusu – üç

Bankalardan, banka sıralarından, para çekme makinelerinin önünde oluşan kuyruklardan, ekstrelerden, faizlerden nefret ediyoruz. Nergise gel vatandaş. Arkada bir Ağrı sesiyle. Hâlâ ve hep. Bu yangın yerinde.

Ezberin ilk coşkusu

Adım Aişe. O gün bugün her şeyi unutuyorum. Bir tek Halep’i unutmadım. O mamur ve cânım Halep’i. Kendi kendime konuşmaya devam ediyorum.

Tesadüfün büyük coşkusu – iki

Bazı isimler söyleniyor. Ünlüyor davudi bir ses bazı isimleri. Harabe denilen bir yerde, şehri ayak izlerimle kat ediyorum boydan boya. İçimde bembeyaz bir serinlik.

Tesadüfün büyük coşkusu – bir

Sen en az 12 yıl uzağımdaydın şimdi. Ama ilerideki uzak. O zamanlar ilerideki uzakların ne demek olduğunu bilmiyordum. Birkaç iyi şiir okumuştum sadece.

Misafirliğin son coşkusu

Cuma da davet etti ardından. Hayır, dedim. Tokum ben, size afiyet olsun. Misafirdim ve o yemeği yemeyecektim.

Hikâye etmenin taze coşkusu

Karın büyük coşkusu

"Aylarca sordular o dağ köyüne niye taşınıyorsunuz? Yok mu sizi bu yoldan döndürecek bir şey? Onlara demedim, size diyorum işte. Karı beklemiştim; kar bizi Allah’a yanaştırır. Allah, aha bu beyazlığın kendi de olabilir, bu yanaştığınız ateş de."

Görmenin ilk coşkusu 

Gözlerine güvenenlerin daima yanlışa düştüğünü zamanla anlayacaksın. Dünya bulanık bir yerdir ve göz yarı yolda bırakır.

Yazmanın taze coşkusu

Mustafa soruyor bir defasında. Gözlüğün gözünde, iyi görebiliyorsun o çocuğu. Ona mı anlatıyorsun, yazı mı yazıyorsun, yazı denen şey üzerine düşünmek için bahane mi buluyorsun, karışık. Boş sayfanın heyecanı aslında bahsedeceğin.

Vakitsiz hediyenin coşkusu

Yutkunarak anlatıyorum. 'Bazı insanlar, fiziken burada olmazsa bile hediye verirler insana' diyorum. Amacım hikmetli bir söz etmek değil ama ikimiz de hüzünleniyoruz. Sevinçli bir hüzün.

Kanın büyük coşkusu

İlk kan. Alnında. O kuzu kesilir bayramda, meğer o bayram Kurban’dır. Kurbiyet, yakınlaşma, akrabalık, muhabbet telkin eden o bayramda, Canımbenim’inin kanının alnına değeceğini nereden bilebilirdin? Kesildi, haberin olmadı, çağırıldın, koşa koşa çıktın bahçede dört basamak inip, taşlıktan ağaçlara atladın ve kesilmiş kuzuyu gördün. Ağlamadın.

Uyanmanın ilk coşkusu

Uyanacaksın ama yatmaya devam edeceksin. Sonra annenin hareketini duyacaksın. Tanıdık hareketlerdir bunlar. Yorganın hışırtısı, ayağa geçirilen terlik, birkaç adım, sana –uykuna– hüzünle eğilmesi ve adını ünlemesi. Senin için üzüldüğünün sezgisi mutlu edecek seni bu sabah da.

Duymanın ilk coşkusu yahut Cohen üzerine başıbozuk notlar

Şimdi, gene dünyada birçok şey oluyorken, canlarımıza ot tıkanıyorken, herkesler herkeslerden korkuyor ve ürküyorken, bu adamın öldüğü haberi geliyor. Bunu mu yazacağım yani, diye düşünüyorum kendi kendime.

Mutlak coşku

Dayatılan, mutlaklık hevesidir. Bu toprakların geleneği olduğu iddia edilen, daha da fenası böyle bir gelenek olduğuna gönülden inanan topluluklar yaratan bir mutlak sözü söyleme hücumu ile karşı karşıyayız.

Okumanın taze coşkusu

Okumayı öğrendiğin ilk gün annene “Bana a’yı öğret,” diyorsun. “Alfabenin ilk harfi o zaten,” diyor gülerek. Dışarıda güneş var. A harfini öğreniyorsun. B ile çarptırıyorsun. Ab oluyor. Meğer su.

Çalmanın büyük coşkusu

Naylon topu bul, barkodunu sök etrafı kollayarak, hakiki futbol topu rafına var, gene etrafı kollayarak barkodunu sök, yeni barkodu yapıştır, hiçbir şey olmamış gibi neredeyse ıslık çalarak kasaya doğru yürü ve orada dur.

Koşmanın ilk coşkusu

Hayatta hiç böyle koşmadın daha önce. Belki sonradan da hiç koşmayacaksın bu kadar, böyle. Kapıyı çalma ânınla arkana dönme ânın aynı; döndüğün an yüzünün tam hizasında çenesi açık sana doğru gelen bir köpek olacağından eminsin.

Bilmemenin taze coşkusu

Bilmemenin taze coşkusunu şimdi gibi içinde taşıdığını iddia etmen de bilmemek. Bunu yazarken Bach dinlemeye çalışman da. O da bilmemek. Coşkulu bir bilmemek, üstelik.

Murat’ı beklerken

Murat Özyaşar’a ben iki cihanda şahidim. Umarım bize bunu çektirenler de iki cihanda birbirine şahittirler.

Utanmanın ilk coşkusu

Büyük bir coşku; unutmaya çalıştığın şeyin üzerine ne kadar basarsan, o kadar unutturacağını sanmanın derin yanılgısı. Yaş gününde, gerçekten büyüdüğünü anlıyorsun.