Urfa’da don: ‘Biz bu ağaçlara çok masraf yaptık’

Fatma Keber

URFA - Urfa’da geçtiğimiz günlerde yaşanan don nedeniyle çiftçiler zor günler yaşıyor. Soğuk hava ve ardından gelen don, bahçelerde bulunan badem ve fıstık ağaçlarını, tarlalardaki ekinleri olumsuz etkiledi.

Özellikle Siverek, Suruç ve Karaköprü ilçelerindeki badem ve fıstık bahçelerinin bir kısmı, yaşanan don nedeniyle zarar gördü.

‘DUMAN NİSPETEN DONU KIRIYOR’

Çiftçiler, ağaçlarının don etkilenmemesi için araba lastikleri ve saman yakıyor. Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, “Don,  verim kaybına sebep oldu. Bu don olayı badem ve fıstık ağaçlarını yaktı. Bazı çiftçilerimiz donun etkisini kırabilmek için ateş yaktı. Duman nispeten de olsa donu kırıyor, ağaçlardaki sıcaklığı sağlayabiliyor; verimin bir kısmını kurtarabiliyor” diye konuştu.

İpar, çiftçilerin ne kadar zarara uğradığına dair henüz net bir veriye sahip olmadıklarını ifade etti.

'HAVALAR ISININCA ZARAR BELLİ OLACAK'

Karaköprü İlçesi Göbekli Köyünde ikamet eden Mustafa Akgöbek de ürünlerini kurtarmak için ateş yakanlardan. Donun zararını azaltmak için büyük bir çaba harcadıklarını söyleyen Akgöbek, zararın boyutunu görmek için havaların ısınmasını beklediklerini belirtti.

Donun etkili olduğu Kızılburç köyünden Ramazan Akbaş da “Bizim fıstık ve badem ağacımızdan başka hiçbir şeyimiz yok. Ne tarlamız var, ne hayvanımız var… Hiçbir şeyimiz yok. Biz bu ağaçlara çok masraf yaptık” diye konuştu.

Ağaçları büyük emeklerle büyüttüklerini söyleyen Akbaş şunları söyledi: “Fıstık, 15 yaşından küçükken tutmaz. Badem de 6-7 yaşından sonra meyve vermeye başlar. Don gelmezse, soğuk vurmazsa ancak tutar, o da tutarsa... Yılda 6-7 defa tarlayı sürüyoruz, belini ve budamasını yapıyoruz. İlaçlamasını yapıyoruz. Bunları her yıl yapıyoruz. Ama bu ağaçlara dolu ve don vurdu mu hepsi gidiyor, bunca emek gidiyor.”

‘HER ŞEYİMİZİ BU AĞAÇLARA BAĞLADIK’

Akbaş, giderlerinin de çok olduğunu belirterek “Örneğin 100 dönüm olan tarlada budama yapan bir kişinin yevmiyesi 400 TL. 10 günlük yevmiyesi 4 bin TL oluyor. O da bir işçi için. Bunun mazotu var, gübresi var, ilacı var... Bütün her şeyimizi bu ağaçlara bağladık, başka hiçbir şey yapmıyoruz şu anda.  Bir ilaç aldık 600-700 TL, o da sadece 1 litrelik su için… Eğer don devam ederse zararımız çok fazla olacak” diye anlattı.

‘DON 5 SAAT BOYUNCA ETKİLİ OLDU’

Donun beş saat boyunca etkili olduğunu ifade eden Eski Siverek Ziraat Odası Başkan Ahmet Ersin Bucak da yağmurla ıslanan bitkilerin özellikle baklagillerin dondan etkilendiğini söyledi. Siverek’te yüksekliğin 550 metreden 980 metreye kadar çıkabildiğini kaydeden Bucak, şu bilgileri verdi: “550 metre rakımdaki arazideki badem ağaçları çiçeklerini açmış büyütmüştü, onlar fazla etkilenmedi. Fakat 800-850 metre yükseklikteki bahçelerde badem ağaçları bu dondan etkilendi.”