Kerevit 600 bin yıl sonra Van Gölü'ne nasıl geldi?
Tatlı su kerevitleri Van balığını tehdit ediyor. 600 bin yıllık Van Gölü'ne bugüne kadar görülmeyen kerevitlerin nasıl geldiği araştırılırken Van Çevre Derneği (Çev-Der) Başkanı Ali Kalçık, bazı çevrelerin buradan bir rant elde etmek amacıyla kerevitleri bilinçli bir biçimde Zernek Barajı'na bıraktığını söylüyor.
Oktay Candemir
VAN - Van Gölü'nde üç yıl önce ekolojik olarak büyük zararlara yol açan zebra midyelerinin görülmesinin ardından ortaya çıkan tatlı su kerevitlerinin, Van’ın önemli değerlerinden biri olan Van balığına (inci kefali) zarar vermesinden endişe ediliyor.
Van'ın Gürpınar ilçesindeki Güzelsu Çayı üzerinde, sulama ve elektrik üretimi amacıyla 1980-1988 yılları arasında inşa edilen 105 milyon metreküp su kapasitesine sahip Zernek Baraj Gölü'nde, inci kefali stoklarına zarar verecek tatlı su kerevitleri görüldü. Yaklaşık 600 bin yıldır var olduğu belirtilen Van Gölü Havzası'nda şu ana kadar görülmemiş tatlı su kerevitleri, büyük tehlike oluşturuyor. Zernek Baraj Gölü’nde ilk kez görülen ve sayıları hızla artan kerevitlerin, bölgede 15 bin insanın geçim kaynağı olan Van balığının yumurtalarını yiyerek beslenmesi nedeniyle balık stoklarını baltalayacağı ve büyük bir zarara neden olacağı öğrenildi.
Konuya ilişkin çalışmalarıyla tanınan Van Çevre Derneği (Çev-Der) Başkanı Ali Kalçık, kerevitlerin çok değerli ve kıymetli canlılar olduğunu ve mavi ıstakozdan bile değerli olduğuna dikkat çekti. Bazı çevrelerin buradan bir rant elde etmek amacıyla kerevitleri bilinçli bir biçimde Zernek Barajı'na bıraktığını ve baraj sularının Van denizine akması nedeniyle Van balığı için büyük bir felaketin kapıda olduğunu kaydeden Kalçık, "Van’da kimse kerevit yemez. Biz yıllarca üreme döneminde Van balığını yedik ve büyük zararlar verdik ve bu kerevitler ciddi bir manada ürüyor, bir tanesi senede yüzlerce yumurta bırakıyor. Bu çok ciddi bir sorundur. Kerevitler Van balığından vazgeçmek anlamına gelir. Van denizi kapalı bir havzadır, bunu unutmamak gerekir" diye konuştu.
KEREVİTLER BİR DOĞAL FELAKETTİR
Zernek Barajı'nda kerevit yetiştirilmesinin ve üremesinin akıl işi olmadığını kaydeden Kalçık, "Zernek Barajı'nın suyu Van Gölü'ne gidiyor. Kerevitler gitmese de yumurtaları mutlaka gider. Bunun önleminin hızlı bir biçimde alınması gerekiyor. Kerevitlerin tek beslenme kaynağı balıkların yumurtasıdır. Van’ın en önemli değerlerinden Van balığıdır. Bizler nasıl ki Van Gölü'ne Van denizi diyorsak, inci kefaline de Van balığı diyoruz. Zarar görmesini istemiyoruz. Devlet Su İşleri ve Su Ürünleri Müdürlüğü'nün mutlaka buna çözüm bulması gerekiyor. Su hakkını kullanıyorsa DSİ tedbirlidir. Mülki Amir ve kayyımlar da bundan sorumludurlar. Bu bir doğal felakettir, yetkililer mutlaka önlem alınmalıdır" ifadelerini kullandı.