2020'de herkes hiyeroglif öğrenecek!
Sanat tarihinde Mısır hiyerogliflerin anlamını ilk çözenler Fransızlardı. 700 karakter ile başlayıp 7 bin karaktere kadar ulaşan bu resimli yazı dilinin dijital çağa aktarılması için uzun zamandır çalışılıyor. Unicode Consortium tarafından yönetilen proje kapsamında birkaç sene sonra Mısır hiyeroglifleri cep telefonu aplikasyonlarının tanıyabildiği bir dil haline gelebilir.
DUVAR - Antik dilbilimciler, font tasarımcıları ve hükümetler, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ölü dilleri dijital çağa aktarmak için ortaklaşa bir çaba sergiliyor. Ölü dillerden en genişi olan Mısır hiyeroglifleri ise bilgisayar çağına aktarılması en zor dillerden biri. 700 resim sembol ile başlayan dil, Büyük İskender'in Mısır'ı fethinin ardından Helenistik Yunan kültürüyle tanışınca daha da gelişti ve karakter sayısı 7 bine kadar ulaştı. Mısır hiyeroglifleri 2009'da Unicode'un 5.2 versiyonu çıktığından beri dijital çağa dahil olmuş durumda ancak bu versiyondaki karakter sayısı çok az.
Unicode, 1987'de Xerox'tan Joe Becker ve Apple'dan Lee Collins ile Mark Davis'in farklı bilgisayar sistemlerinde ortak bir dil kodlaması kullanmayı düşünmeleriyle ortaya çıkan, global olarak bilgisayar kodlamasının bir parçası haline gelen bir font standardizasyonu sistemi. 1991'de çıkar amacı gütmeyen bir konsorsiyuma dönüşen Unicode, emoji adı verilen ve hepimizin kullandığı resim sembollerinin standartlarını da belirliyor. Emoji tasarımı yapanlar, Unicode'a başvurup yaptıkları tasarımın kullanıma açılmasını talep ettiklerinde konsorsiyum oylama yaparak karar veriyor. Bu sayede telefonlarımızdaki mesajlaşma uygulamalarına her yıl yeni emojiler eklenebiliyor.
Unicode sistemi, sadece sayılarla işlem yapan bilgisayarların harflere birer rakam atanması sayesinde yazıları çözümlemesini sağlıyor. Hiyeroglifler ise logogramlar (dil parçacıklarını temsil eden işaretler) ve belirteçlerden oluşuyor. Grek ve Latin harfleri haricinde diğer ölü dilleri de bilgisayar ortamında kullanıma açmak isteyen Unicode çok uzun zamandır bu konu üzerinde çalışıyor. Tipograflar, bilgisayar bilimcileri ve dilbilimciler bu konu üzerinde çalışıyor. 2002 yılından beri California Üniversitesi'nde bu konu üzerinde çalışan bir ekip bulunuyor. Ekibin, Hyperallergic'ten Sarah E. Bond'a verdiği bilgiye göre şu anda Mısır bilimcilerin kullanabileceği 1071 karakter Unicode'a aktarılabildi. Mısır bilimciler, hiyeroglifleri çözümlemek için şimdilik ayrı bir bilgisayar programı kullanmak zorunda. Unicode'daki hiyeroglif sayısının 2020-2021 civarında artacağı belirtiliyor. Mısır bilimcilerin nihai hedefi, hiyeroglif dilini Duolingo gibi dil öğrenme aplikasyonlarına adapte ederek popülerlik kazanmasını sağlamak.
Tüm dünyanın tek bir dil konuşması halen bir ütopya olarak kalsa da şimdilik Unicode, bilgisayarların insanların konuştuğu yüzlerce dilin yazı sanatını bilgisayar ortamına aktarmayı başarıyor. Yakında 2 bin kadar hiyeroglifle mesajlaşmamız bile mümkün görünüyor.
Kaynak:
https://hyperallergic.com/441168/soon-you-may-be-able-to-text-with-2000-egyptian-hieroglyphs/
https://unicode.org/wg2/docs/n4944-hieroglyphs.pdf
(Çeviri: Melishan Devrim)