Meral Kuvan: Kanyona 15 kişi giren ekibimiz 16 kişi çıktı

DUVAR - Meral Kuvan, yıllardır kanyon sporuyla uğraşan bir kadın. Aynı zamanda Kanyon ve Doğa Sporları Araştırma Derneği’nin Yönetim Kurulu Başkanı... Her ne kadar böyle söylediğinde bazen “Kamyon mu?” sorusuyla karşılaşsa da insanların bu sporla ilgili şaşkınlıklarına alışmış. Biz de bu şaşkınlıkları azaltmak arzusuyla kendisiyle, dünyada bilinen ismi ile canyoning, canyoneering vs. dilimizde kullanılan adıyla ise kanyon sporunun tüm detaylarını konuştuk.

İlk defa bu yazıda duyacaklar için sormak istiyorum, kanyon sporu nedir, nasıl yapılır?

“Kanyon sporu nedir?” sorusuna yanıt vermek için öncelikle “Kanyon nedir?” sorusuna yanıt vermek gerekir diye düşünüyorum. Kanyon, yerküre üzerinde çökme veya tektonik hareketlerin bazen tek başlarına temel faktörler olarak, bazen ise çok uzun süreçlerde olmak üzere su ve hava akımlarının aşındırma etkilerinin temel veya yardımcı rolleri ile coğrafi yapı üzerinde oluşturdukları “yarık” görüntüsündeki “genç vadi” formlarıdır.

Bu vadilerin içindeki su yataklarından çeşitli teknik ve malzeme yardımı ile yapılan geçişlere “kanyon sporu”, bu geçişleri gerçekleştiren sporculara “kanyon sporcusu” diyoruz. Denizcilik düğümlerinden; dağcılık, rafting, yüzme, mağaracılık, tırmanış ve dalış gibi tekniklerden yararlanarak bu branşa özel kurallar çerçevesinde yapılan bir spordur. Kendi içinde yeni teknikler geliştirmekte ve gelişmesini sürdürmektedir.

Kanyon ve Doğa Sporları Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Meral Kuvan

'ÜLKENİN HER YANINDA KANYON SPORUNUN GELİŞMESİ KONUSUNDA ÇALIŞMALARIMIZ DEVAM EDİYOR'

Derneğiniz hakkında bilgi verir misiniz?

Derneğimiz, Kanyon ve Doğa Sporları Araştırma Derneği, ülkemizde bu sporun yapılması, yeni kanyonların keşifler ile ortaya çıkarılması ve sportif geçişler yapılması, kanyon sporu eğitimleri verilmesi amacıyla kurulan ilk dernektir. (2008) Yeni derneklerin kurulması ve ülkenin her yanında kanyon sporunun gelişmesi konusunda çalışmalarımız devam etmektedir.

Valla Kanyonu (Pınarbaşı, Kastamonu)

Sizin de dediğiniz gibi yürüyüş, tırmanma, atlama ve yüzme gibi birçok sporu birleştirdiği için insanlar bu branşları da daha önce yapmış olmalı mı?

Kanyon sporu yapmak için önceden şu şu sporları yapmış olmanız gerekir gibi bir durum söz konusu değil. Öncelikle, kanyon sporu eğitimi almış olmanız gereklidir. Ancak bu sporu yapmak ve devamlılığını sağlamak açısından kanyonlar dışında da spor yapmanız önemlidir. Esneklik, dayanıklılık ve dikkat isteyen bir spor dalıdır. Sadece bedeniniz ile değil, mental olarak da bu spor sizi dayanıklı kılmalıdır. Zira kanyonlarımız her zaman bir gün içinde değil, iki, üç, dört gün süre zarfında geçişe müsait olabildiği gibi herhangi bir aksilikte daha uzun süre de kanyon içinde kalmanız gerekebilir. Planlama, kanyon sporcusunun vazgeçilmez özelliği olmalıdır.

'KANYON SPORU SAĞLIKLI HER BİREYİN YAPABİLECEĞİ BİR SPORDUR'

Herhangi bir yaş sınır var mı?

Çok genç yaşta kanyon eğitimlerimize gelen sporcularımız mevcut, 6-70 yaş aralığı diyebiliriz. Okullardaki gençlerimize eğitim vermeyi de bu sporun gelişmesi ve geleceğe uzanması açısından önemsiyoruz. Sağlıklı ve bu sporu yapmasına engel bir durumu olmayan her bireyin yapabileceği bir spordur. Kanyon sporu eğitimi, en önemli kuraldır.

Harmankaya Kanyonu (Yenipazar, Bilecik)

Peki, bu sporun tehlikeleri neler?

Öncelikle nesnel riskler mevcut. Taş düşmesi, ani yağış ve sel etkileri, su hareketleri ve bazı kanyonlarımızda bulunma ihtimali olan sifonlar bu risklerden sayılabilir. Sporcuların hatalarından kaynaklanan riskler de var. İpe giriş hataları gibi... Bu gibi risklerin minimize edilmesi eğitimlerimizde detaylıca bilgi olarak verilmektedir.

Hangi ekipmanlar olmazsa olmaz? Her bütçeye uygun ekipman bulmam mümkün mü?

Teknik malzemelerimiz çok önemli. Hayati riskler oluşturmamak için doğru malzeme kullanılmalıdır. Olmazsa olmaz malzemelerimiz; kask, emniyet kemeri, ip ve ipe bağlanmamıza yarayan teknik malzemeler sekizli, karabina vb. Bunların dışında sulu kanyonlarda neopren kıyafet ve can yeleği de gerekli malzemelerimiz arasında. Malzeme seçiminde uluslararası standartlara haiz malzeme kullanılmalı. İnsanlar, bunların içinde bütçesine en uygun olanı alabilir.

Kırk Urgan Kanyonu (Ula, Muğla)

Etkinliklerinize katılmak isteyenlerde aradığınız şartlar var mı?

Derneğimizin kanyon sporu dışında da kamplı doğa etkinlikleri, yürüyüşler gibi etkinlikleri olmaktadır. Etkinliğin gerektirdiği vasıflara uygun eğitimleri olan ve yapılacak faaliyete engel bir sağlık sorunu olmayan kişilerin katılımına açıktır.

'AMACIMIZ, BU SPORU YAPACAK GENÇLERİMİZE EĞİTİMLERİ VE MALZEMELERİ ULAŞABİLİR KILMAK'

Nasıl bir eğitim veriyorsunuz? Hiç ekipmanı olmayan bir kişi etkinliğinize gelebilir mi?

Bu sporu merak eden ve öğrenmek isteyenler, ilk başlangıç eğitimi olarak temel kanyon eğitimi düzeyinde planlanan eğitimlerle başlayabilirler. Bu eğitimin içeriğinde öncelikle teorik eğitimler, şartların uygun olması halinde yüz yüze veya online olarak verilmektedir. Teorik eğitimlerin akabinde saha eğitimleri yapılmaktadır. Bu saha eğitimlerinde kask, emniyet kemeri, teknik malzeme gibi zorunlu iniş malzemeleri derneğimiz tarafından imkânlar ölçüsünde karşılanmaktadır. Amacımız, bu sporu yapacak gençlerimize eğitimleri ve malzemeleri ulaşılabilir kılmak ve doğru malzemeleri almalarına destek olmaktır. Eğitimlerin bitiminde kendi malzemelerini doğru tercihler ile temin edebilirler.

Sulubağlar Kanyonu (Bilecik)

Dünyanın ve Türkiye’nin en uzun kanyonları hangileri?

Kanyonları, kanyon sporu yapılabilen kanyonlar olarak düşünmek isterim. Dünyada bilinen en büyük kanyon ABD Grand Kanyon. Ülkemizde kanyon sporu yapılabilen kanyonlar, uzunluk açısından Kastamonu Valla, Antalya, Kestel, Mersin kanyonları olarak sayılabilir. Derinlik açısından Valla Kanyonu, bir kilometreyi bulan duvarları ile dünyadaki sıralamalara girer.

Sizin favori kanyonlarınız hangileri?

Her kanyonun kendine has bir durumu var. Bazen de bir kanyonu unutulmaz kılan, geçtiğiniz ekip ve uyumu da olabilir. Bir kanyonu her geçişinizde ayrı bir kanyon geçmiş gibi olursunuz. Eğer bir kanyon geçişi damağınızda bir tat bırakacak şekilde, sizi hem efor olarak hem geçişin kalitesi ölçüsünde mutlu etmişse o ekip ve o kanyon favorim olabilir diyeceğim.

'ÖNÜMÜZDE ALINACAK ÇOK YOL, YAPILACAK ÇOK İŞ VAR'

Bu sporda en iyi ülkeler hangileri? Türkiye ne durumda?

İspanya, Portekiz, ABD, Fransa, Almanya, İtalya, Güney Amerika en iyileri. Kanyon sporunu bir branş olarak tanımlama ve bu sporun bilinirliği, tanınırlığı çalışmaları açısından ülkemiz emekleme dönemlerinde... Kanyon sporcuları ve kanyon rehberleri, uzun bir eğitim dönemi geçirerek deneyim kazanmaktadır. Önümüzde alınacak çok yol, yapılacak çok iş var. Bu nedenle derneğimiz yoğun ve ulaşılabilir eğitim vermeye çalışmaktadır. Kastamonu Pınarbaşı bölgesinde 2017 yılında başladığımız kanyon festivali dördüncü yaşına ulaştı.

Horma Kanyonu (Pınarbaşı, Kastamonu)

Dört mevsim kanyon sporu yapılabilir mi?

Doğru risk analizi yapılarak girilecek kanyon seçilmek şartı ile her mevsim kanyon sporu yapılabilir.

Başınıza gelen ilginç olayları anlatabilir misiniz?

Bu sporu yaparken ülkemizin pek çok yerine, köylerine, ilçelerine gidiyoruz. Pek çok insanla tanışıyoruz. Kanyon içinde veya dışında o kadar çok anı biriktirdim ki. Bu bir ekip sporu, dolayısı ile anılarımız ekiplerimizle ortak. Arada yeniden hatırlayıp anlatıp kahkahalarla güleriz. Ancak derneğimizin tarihinde yaşanmış en ilginç olay, Valla Kanyonu’na 15 kişi giren ekibin 16 kişi olarak çıkmasıdır diyebilirim.

Nasıl yani?

Kanyon sporu yaparken ileri doğru gitmeniz gerekir. Geri dönüş yapamazsınız. Metrelerce yüksekliklerden iplerle inersiniz, şelalelerden atlarsınız. Dolayısı ile geri dönüşünüz zordur. Bir yan çıkış imkânı bulana kadar ilerlemeniz gerekir. Valla Kanyonu, devasa yükseklikteki yan duvarları ile çıkışlara imkân vermez. 2013 yılında derneğimizin 15 kişilik ekibi Valla Kanyonu’na giriş yapmışlar ve ilerledikten sonra hava kararmadan ilk kamplarını atmışlar. Telefonun çekeceği bir yükseklik ararken duydukları bir ses üzerine araştırınca, geri çıkamayacağını bilmeden gezmek için giren ve de kanyonda kaybolan birini bulmuşlar. Yetkili makamlara bilgi verip kendi malzemelerini paylaşarak kanyondan ekip ile birlikte kanyon geçişini tamamlayarak çıkarılmış. Bu kişi gerçekten çok şanslı olmalı. Kendisi ile tanıştık ve akabinde derneğimizle birkaç kanyon geçişine de katıldı. Halen bir kanyon kardeşliği devam ediyor.

Kanyon ve Doğa Sporları Araştırma Derneği iletişim bilgileri:

İnternet sitesi: www.kad.org.tr

E-Posta: iletiş[email protected]

Instragam: kad_canyoning

Twiter: kadorgtr