Sayıştay'dan Trabzon Büyükşehir raporu: 'İhaleler şeffaf değil'

TRABZON - Sayıştay Başkanlığı Trabzon Büyükşehir Belediyesi 2022 yılı raporunu açıkladı. Raporda, açık ihale yöntemi ile gerçekleştirilmesi gereken bazı ihalelerin pazarlık usulüyle yapıldığı, Hamamizade İhsanbey Kültür Merkezi'nden yararlanan bazı kurum ve kuruluşlardan ücret alınmadığı, yapılan imalatların kısa sürede bozulduğu dikkat çeken bulgular arasında yer aldı.

Raporda, Kahramanmaraş Caddesi'nin yenilenmesi, Tonya Pazaryeri, Otopark ve Gençlik Merkezi ve mahalle yollarının ihalesinin pazarlık usulüyle gerçekleşmesi mevzuata aykırı bulundu. Pazarlık usulüyle verilen ihalelerden 11 Şubat 2022 ihale tarihli Kahramanmaraş Caddesi ve Bağlantı Sokakları Üstyapı Yenileme işinin 13 milyon 61 bin TL'ye, 20 Temmuz 2022 ihale tarihli İlçe Mahalle Yolları Betonlama işinin 8 milyon 650 bin TL'ye 30 Eylül 2022 ihale tarihli Tonya Pazaryeri, Otopark ve Gençlik Merkezi işinin ise 33 milyon 592 bin TL'ye ihale edildiği raporda belirtildi.

İdarelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu ve bu kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğunun belirtildiği ifade edildi.

BÜYÜKŞEHİRİN BAHANESİ PANDEMİ

Söz konusu ihalelerde kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasının sağlanması amacıyla temel ihale usulleri uygulanabileceği belirtilen raporda, "Kamu İdaresi cevabında; küresel salgın ve savaş durumları sebebiyle malzeme tedarikinde sorunlar yaşandığını ve bundan dolayı kamu hizmetinde aksama yaşanmaması adına pazarlık usulüyle ihaleye çıkıldığını ifade etmiştir. Ancak 2019 yılında ortaya çıkan küresel salgının ve diğer sebeplerin tedarik zincirinde gerek öngörülemezlik gerekse de kıtlık anlamında herhangi bir etkisi kalmamıştır. Sonuç olarak idarenin süreklilik arz eden ya da öngörmesi olağan olan işler kapsamında olan işlerini temel ihale usulü olan açık ihale usulü ile gerçekleştirmediği tespit edilmiştir" ifadeleri yer aldı.

FEN MÜHENDİSLİK'İN İŞLERİ 1 YILDA SÖKÜLMÜŞTÜ

Raporda bahsedilen pazarlık yoluyla ihale edilen Kahramanmaraş Caddesi Yenileme Projesi Fen Mühendislik'e verilmişti. Yapım aşamasında kullanılan malzemeler sebebiyle çok eleştirilen ve zemini 1 yıl dolmadan sökülen Kahramanmaraş Caddesi'ni tekrar yenileyen Fen Mühendislik firması bu kez yayalaştırılan zemine asfalt dökmüştü.

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu'nun kentte birçok projede çalışmayı tercih ettiği Fen Mühendislik firması, Trabzon Şehirlerarası Otobüs Terminali projesinin yapım ihalesini de yine pazarlık yoluyla almıştı. Firma kentte Trabzon Ulusal Su Ürünleri Gen Bankası, Of İçme Suyu Arıtma Tesisi, Söğütlü Atletizm Pisti Tadilatı gibi birçok kamu projesinin ihalesini üstlenmişti.

Kahramanmaraş Caddesi'nde yapılan uygulamayla ilgili raporda ayrıca 'Yapılan İmalatların Kısa Sürede Bozulması' bulgusu yer aldı. Yapım işinden kaynaklanan her türlü sorumluluğu yükleniciye ait olduğu ve oluşan kusur ve aksaklıkların idarenin isteğiyle derhal yerine getirilmesi gerektiği belirtilen raporda, "Bu işler yapılmaz ise idare bu işleri başkasına yaptırabilir, kesin kabul tarihini erteleyebilir. Ayrıca yüklenici, kesin kabul yapılmış olsa bile yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan on beş yıl süreyle yine sorumludur. Söz konusu işin yerinde denetimi sırasında; geçici kabulü yapılan Maraş Caddesi İhalesi Yapım İşi kapsamında yapılan döşemelerin en az 52 anosunun bozulduğu görülmüş olup, bunlar kontrol teşkilatı ile birlikte tespit edilerek fotoğraflanmıştır" değerlendirmesi yer aldı.

BAZI VAKIF VE KURUMLARA ÜCRETSİZ TAHSİS

Sayıştay'ın raporunda dikkat çeken bulgulardan biri de Büyükşehir Belediyesi’ne ait Hamamizade İhsanbey Kültür Merkezi'nden yararlanan bazı kurum ve kuruluşlardan ücret alınmaması oldu. Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin Gelir Tarifesi'ne göre Hamamizade İhsanbey Kültür Merkezi'nde 3 ayrı salondan 120 TL'den 2 bin liraya kadar ücret alınıyor.

Kamu idarelerinin işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulayamayacağı belirtilen raporda, "İlgili gelir tarifesi ve Kanun hükmüne aykırı olarak, bazı kurum ve kuruluşların herhangi bir ücret ödemeden, kültür merkezinden ücretsiz şekilde faydalandığı tespit edilmiştir" ifadeleri yer aldı.

Kentteki amatör tiyatro gruplarının hem yüksek fiyatlar hem de sıra bulamadığı Hamamizade İhsanbey Kültür Merkezi'nde bazı dini vakıfların sürekli etkinlik düzenleyebilmesi eleştiri topluyordu.