Ramazanın zam habercisi: Pideflasyon
Ekonomist şeref Oğuz, açıklanan pide fiyatının Ramazan'ın zam habercisi olduğunu belirtti, enflasyon ortamında "Ramazan ramazam'a dönüştü" diye yazdı.
DUVAR- Ramazanın yaklaşmasıyla harekete geçen Fırıncılar Federasyonu pidenin hangi ilde kaça satılacağını açıkladı. Ekonomim yazarı Şeref Oğuz, pidenin yıllar içindeki fiyatlarını karşılaştırdı, zamlar için Ramazanın fırsat olarak kullanıldığını belirtti.
Şeref Oğuz'un "Pideflasyon %80" başlıklı yazısının bir bölümü şöyle:
"Ramazan, enflasyon ortamında ramazam’a dönüşüyor. Zira iftar sofrası bazı zamların gerekçesi olabiliyor, fiyat artışları için bahane haline gelebiliyor. Bu defa da öyle oldu. Henüz ilk teravih kılınmadan zamlar yağmaya başladı. Pide, Ramazanın zam habercisi olarak müjdeyi(!) verdi bile.
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, İstanbul ve Ankara’da Ramazan pidesinin 250 gramı 15 liradan, 300 gramı 18 liradan satılacağını duyurdu. Ankara, Antalya’da 250 gram15 TL, İzmir’de 300 gram 18 TL, İstanbul’un ilçelerinde 250 gram 15 TL ve 330 gram 20 TL, 500 gram 30 TL…
SİMİTE SEÇİM SANDIĞI FRENİ
2023’te 300 gramlık pide 10 liraydı. İstanbul’da 2022’de 330 gram pidenin fiyatı 6 TL idi. 2021’de ise 365 gram pidenin fiyatı 4 TL olarak açıklanmıştı. Halil İbrahim Balcı, Balcı; ‘Geçen yıl un 380 liraydı, şimdi 800 lira oldu. Bu yüzde100 zam demek.’ Pide işçiliği; yüzde125 artışla 360 liradan 810 liraya çıkmış.
Peki ya simit? Pide zamlanır da simit geride kalır mı? Aslında pideden önce zamlanmıştı. Ankara Simitçiler Odası, artan susam, un, enerji, maya, işçilik gerekçesiyle önce yüzde20, ardından yüzde35 zam yapmış ve fiyatı 15 lira açıklamıştı. Fakat seçim hatırına ‘bekleyin’ dendi ve fiyat 12,5 liraya indirildi.
İKİ SORU İKİ CEVAP / RAMAZANA DAİR...
■ Ramazan neden gıda fiyatlarını tırmandırıyor? Öncelikle maliyetlerdeki tırmanma söz konusu. Ayrıca ramazanda artan talep, zam bahanesi olabiliyor. Bazıları, enflasyonla gelen maliyet külfetini, anında etiketlere yansıtmakla kalmıyor, sürümü fazla olan mallarda ‘ilave enflasyon koruması’ getiriyorlar. Pide, her ne kadar ramazan zamlarının sembolü olsa da sebzemeyve ve bakliyat, bu aya özgü arttırılmış etiketlere bürünüyor.
■ Denetimler işe yarıyor mu? Aslında yaramıyor. Genelde hükümet, fiyat artışlarını üreticinin ‘keyfi zamlarına(!)’ ya da marketlerin ‘kâr hırsına’ bağlasa da sorun, tüketici enflasyonu olan yüzde65’in de üzerine çıkaran, gelecek güvensizliğinde… Herkes ‘sattığımı yerine koyamam’ yaklaşımıyla etiketleri anında değiştirebiliyor. Olan enflasyon külfetini bir başkasına yansıtma imkânı olmayan sabit gelirliye, fukaraya oluyor."
(EKONOMİ SERVİSİ)