Maus Art Space: Ankara’da kendi halinde bir vaha

Pazar sabahı, hava bulutlu. Kanepeye uzanmış, Daniel Johnston’ın ‘Hi, How Are You’ albümünü dinliyorum. Kucağımdaysa çok sevdiğim Dana Spiotta’nın Stone Arabia isimli rock’n roll romanı duruyor. Romanı Everest Yayınları, Yeşim Seber çevirisiyle yayımlamıştı. Bu kitap bende uzun zamandır var.

Stone Arabia’daki Nik karakteri ilham almak için sık sık ziyaret ettiğim eski bir dost benim için. Bana kim olduğumu, nereden geldiğimi, neden burada olduğumu ve neden bu işi yaptığımı hatırlatıyor.

Tuhaf biri Nik… Hiçbir zaman geniş kitlelerin kalbini kazanmayı hedeflemiyor. Sadece kendisi için, kendi zamanında, kendi kurallarıyla, kendi yöntemleriyle üretiyor. Kendi dünyasında yaşıyor ve hayali bir izleyici kitlesini memnun etme derdinde değil. Bu şekilde, tıpkı yıllarını kasetler ve defterler doldurmaya adamış Daniel Johnston gibi, bütün hayatını sanatına adıyor. Üstelik bundan kimsenin haberi olmasa bile canla başla üretmeye devam ediyor.

İster istemez ilk gençliğimde Beyoğlu’ndaki Atlas Pasajı’nda karşıma çıkan fanzinler geliyor aklıma. Nik’in fanzinlerini andıran bu küçük kitapçıklar bana kendi kitaplarımı yapmam için ilham vermişti. Renkli kâğıtlara öyküler yazar, bunları fotokopiyle çoğaltır, arkadaşlarıma dağıtırdım o yıllarda.

O günlerde yaptığım çizimleri ve kendimce epey bir yeraltı edebiyatı parçalayarak yazdığım öyküleri hâlâ saklıyorum. Gülmek için değil, bana bir zamanlar sahip olduğum o büyük tutkuya hâlâ sahip olduğumu ve onu canlı tutmak için ne gerekiyorsa yapmam gerektiğini fısıldadıkları için… Profesyonellik işin içine girdiğinde tutkular körelebiliyor ve ben onları hiçbir zaman kaybetmek istemiyorum.

İşte, geçtiğimiz eylül ayında Ankara’da açılan sanat alanı Maus Art Space’i keşfetmek de beni bu yüzden çok mutlu etti. Burası herkese açık bir toplanma alanı. İnsanların bir araya gelip üretebilecekleri, tartışabilecekleri, atölyeler yapabilecekleri, çalıp söyleyebilecekleri kendi halinde bir vaha.

Söz konusu kendi halindelik ise bana fanzinler çağını hatırlattı bir bakıma. Atlas Pasajı’nı ve Stone Arabia romanını… İnsanların sosyal medyada birazcık etkileşim uğruna gerçekte hiç olmadıkları gibi göründükleri bu çağda inadına samimi kalabilen birilerini bulduğum için mutlu oldum. Üstüne bir de bir müzik festivali düzenlediklerini öğrenince, sevinçten havalara uçtum.

Az Ünlü Müzik Fest. adındaki bu küçük festival, henüz geniş kitlelerin kalbini kazanmamış, dinleyicinin hâlâ ‘benim’ diyebileceği müzisyenleri bir araya getirmeyi amaçlıyor.

23 Şubat’ta gerçekleşecek bu festival hakkında Maus’un kurucusu sevgili Cem Yünür ile konuştum ben de biraz. Tabii, sonunda da, Daniel Johnston şarkıları eşliğinde okuyacağınızı dilediğim bir söyleşi çıktı ortaya.

Maus gibi bir yer hayal etmeye ne zaman başladınız? Ankara’da benzer yeraltı üretim alanları var mı, yoksa onları bulamadığınız için mi Maus’u kurmaya karar verdiniz?

Maus hiç planlanmamış bir şekilde kendiliğinden oluştu. Bir atölye arayışı sırasında Maus’un şu an bulunduğu mekâna denk gelince bir anda kişisel bir atölyenin yanında, bir sanat alanına dönüştü. Organik bir şekilde gelişimi ve değişimi; ziyaretçilerin, sanatçıların sayesinde oluyor ve bu spontane gelişim belki Maus’u daha samimi bir hale getiriyor.

Maus (fare) neyi temsil ediyor?

Fare hayatta kalmayı çok iyi beceren, kendi halinde yaşamaktan çok memnun bir hayvan. Günümüzdeki Blek le rat ve Banksy gibi birçok sokak sanatçısının veya dışavurumcu Alman sanatçıların kendilerini ifade etmek için kullandığı güçlü bir imge. Maus’un fiziksel şartları itibariyle yer altında olması, kendi halinde oluşu ve herkesin olduğu gibi olup yargılanma korkusu yaşamayacağı bir yer hayal etmemiz farenin temsil ettiği şeyler olabilir.

Çok eğlenceli atölyeler düzenliyorsunuz. Eski sevgili bebeği yapma atölyesi, dandik oyuncak atölyesi, seramikten gözyaşı şişesi yapma atölyesi, keçeden ünsüz insan yapma atölyesi, fanzin atölyesi… Bu atölyelerde neler oluyor? Gelecekte bizi neler bekliyor?

Maus’un başka bir amacı da üreten insanları bir araya getirmek veya insanları üretmeye teşvik etmek. Bu atölyeler aslında belirli sanat üretimlerinin basite indirgenmiş halleri. İnsanların bu işler karşısında çekinceli değil daha meraklı olmaları için böyle isimleri var.

Atölyeleri sanatsal üretimlerini o medyumla devam ettiren sanat öğrencisi veya sanatçı arkadaşlarımız veriyor. Şimdilik kontenjanımız biraz sınırlı ama gelecekte daha sık ve daha kalabalık atölyeler vermeyi hayal ediyoruz.

Müzik festivaline hangi sanatçılar katılıyor?

Az ünlü müzik fest.’in üçüncüsü 23 Şubat’ta. Sanatçılarımızdan Arda Ünver, müzisyen ve yazılımcı; elektrik - elektronik mühendisliği mezunu. Ömürcan Akın, ‘Daylight Kelvin’ adı altında country, folk, indie ve alternative rock tarzında İngilizce besteler yaptığı projesiyle katılıyor. Beste Tanrıyakul, doktor ve müzisyen. Buse Gültekin, psikoloji mezunu şarkıcı-söz yazarı ve ilk sahnesini almayı hedefliyor.

Amatör müzisyenlerin festivallerinizde yer almaları için ne yapmaları gerekiyor?

Web sitemizdeki formu doldurmaları yeterli. Bir havuzumuz var ve içerisinden rastgele sanatçıları seçip 4 sanatçı 4 şarkı olacak şekilde planlıyoruz.

Az ünlü, çok yetenekli müzisyen Sıla Argun’un David Bowie ve Ajda Pekkan şarkılarını yorumladığı kostümlü Cadılar Konseri’ni kaçırdığım için çok üzgünüm. Maus’ta müzik dolu bir gece nasıl geçiyor?

Evet! Cadılar konseri çok eğlenceli geçen etkinliklerimizden biriydi. Sıla gerçekten çok yetenekli ama artık orta ünlü. Maus’ta müzikli etkinliklerimiz çok samimi ve etkileşimli geçiyor. Fakat maalesef şu an Maus’ta sesli etkinlikler yapamıyoruz. Konut altında olduğumuz için çok erken başlayıp bitirmemize rağmen şikâyet aldık, o yüzden şimdilik
hedefimiz yalıtım için birikim yapmak.

Maus bu dünyada kendilerine bir yer olmadığını düşünen genç sanatçılar için yepyeni bir yuva olacak gibi görünüyor. Büyük galerilerin ya da atölye alanlarının aksine, insanlarda bu topluluk ve aidiyet hissini uyandırabilmek adına neler yapıyorsunuz?

Evet, bu işin içerisinde kurduğumuz en büyük hayal bu. İnsanlara kendilerini ait hissettiği, üreten insanlarla etkileşime girdiği, kapsayıcı ve samimi bir alan sağlamak. Başta bahsettiğimiz organik büyüme bence bu aidiyet hissine yardımcı oluyor. Az ünlü müzik fest.’ten örnek verirsek sanatçıların hata yaptığında çekinmeden baştan başlamak
isteyebildiği, seyircinin ise buna çok büyük bir coşkuyla destek olması kendiliğinden olan şeyler. Maus da tam olarak bu etkileşimlerin üzerine kurulu.