Maraş Katliamı'nda ‘devlet sırrı’ bitmiyor

DUVAR - Maraş Katliamı davasının dosyaları üzerinde yıllarca gizlilik kararı vardı. Ancak 1978 yılında meydana gelen bu olaylarda mağdur olan birçok kişinin avukatlığını yapan Seyit Sönmez’in bu dosyalardaki gizlilik kararına karşı verdiği hukuki mücadele, 2022 yılında sonuçlandı.

Ankara 12. İdare Mahkemesi, 24 Şubat 2022 yılında verdiği kararla söz konusu gizlilik kararlarını kaldırmıştı. 12 Eylül’den sonra sıkıyönetim mahkemelerinde süren davalar nedeniyle bu dava dosyaları, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda bulunuyordu.

Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin davalardaki ‘devlet sırrı’ kararını kaldırmasının ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı bu karara itiraz etti. Fakat bu itiraz da bir üst mahkeme tarafından ret edilmişti. Bu durumda mahkeme kararının uygulanmasından başka seçenek kalmamıştı. Fakat avukat Seyit Sönmez, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın Maraş katliamı üzerindeki sır perdesini kaldıracak bu kararı uygulamadığını duyurdu. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın bu kararı uygulamamak için hangi yolları izlediğini avukat Seyit Sönmez ile konuştuk.

‘KARA KUVVETLERİ MAHKEME KARARINI UYGULAMADI’

Mahkeme kararının uygulanması için Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na başvurduklarını söyleyen Sönmez, komutanlığın taleplerini ret ettiğini aktardı. Bunun üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na ret kararında ismi geçen görevliler hakkında suç duyurusunda bulunduklarını söyleyen Sönmez “Bu, oradaki bir iki görevlinin kararı değil. Bir mahkeme kararına karşı sadece birkaç görevli uygulamamak için karar veremez. Bu, daha üst mercilerden gelen bir talep gibi görünüyor” dedi.

Sönmez, yargı kararını uygulamayan bu görevliler hakkında yaptıkları suç duyurusunun ret edildiğini söyledi. Bu ret kararının ‘itiraz yolu kapatılarak’ verildiğini aktaran Sönmez “Savcılık 2005 yılında verilen bir Danıştay içtihadını gerekçe gösterdi ve ‘itiraz yolu yok’ dedi. Oysa 2016 yılında kanun değişikliği yapılarak bu kararlara itiraz usulü getirilmişti. Savcılık, kanunu uygulamadı. Bu kanunu bilmemesine imkân yok” diye konuştu.

‘DEVLET BU DOSYALARA ERİŞİLMESİNİ İSTEMİYOR’

Yaşanan bu sürecin ardından 2022 yılında 12 İdare Mahkemesi’nin verdiği dosyalar üzerindeki ‘devlet sırrı’ yasağını kaldıran kararının uygulanamadığını aktaran Sönmez “Devlet bir şekilde bu dosyalara ulaşılmasına izin vermiyor. Bu yalnızca bürokratik bir aksaklık değil, tamamen devletin bir kararı” dedi. Bu yasakları Anayasa Mahkemesi’ne ve daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne götüreceklerini söyleyen Sönmez, Maraş dosyası üzerindeki ‘devlet sırrı’ gerekçesiyle verilen gizlilik kararlarını kaldırmak için yeni bir hukuki sürecin başladığını söyledi.

‘YALNIZCA KATLİAM YAPILMADI, İNSANLARIN MALLARI YAĞMALANDI’

Maraş katliamının üzerinden geçen 44 yılın ardından mahkeme dosyalarına neden ulaşılmasına izin verilmediği sorusuna ise Sönmez’in yanıtı şu oldu: “Maraş Katliamı, yansıtıldığı gibi bir sağ sol çatışması değildi. Yan yana yaşayan insanlar birbirini katletti. Belli bir inanca sahip Sünni Müslüman kesimler, Alevilere, solculara Kürtlere saldırdılar. Yalnızca bir katliam yapılmadı. Bu insanların malları yağmalandı, varlıklarına el konuldu. Bu toprakların en büyük utançlarından biri yaşandı. Bu yönüyle Maraş katliamı büyük bir laboratuvar. Faillerle mağdurlar hala birlikte yaşıyor. Ama unutarak ya da susarak mağdurların acısı dinmez. Toplumun iyileşmesini istemedikleri için bu geçeklerin ortaya çıkmasına izin vermiyorlar. Bu yüzden bu dosyaların açılmasını istemiyorlar.”