Mahkeme iptal etti, yeni proje hazırlandı: Assos ve çevresinde jeotermal tehdidi

Seçkin Sağlam

ÇANAKKALE - Ayvacık'a bağlı Büyükhusun Köyü yakınlarında yapılması planlanan ve Valiliğin verdiği “ÇED gerekli değildir” kararı 2021 yılında İdare Mahkemesi tarafından iptal edilen jeotermal projesi yeniden gündemde...

Yeni proje için hazırlanan ÇED Başvuru Dosyası yeniden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunuldu. ÇED süreci başlatıldı.

Yılsan Yatırım Holding bünyesindeki Bakrom Madencilik'in hazırladığı “Jeotermal Kaynak Arama” projesi 40 bin dönümlük ruhsat alanını kapsıyor. Bu alan Assos Antik Kenti’nin de bulunduğu Behramkale Köyü’ne kadar geniş bir alanı kapsıyor.

ÇEVRE DÜZENİ PLANINA GÖRE TARIM ARAZİSİ

Jeotermal kaynak araması yapılacak olan alan, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planına göre tarım arazisi içinde yer alırken, “Türkiye Turizm Stratejisi”ne göre ise sağlık ve jeotermal turizm gelişim alanı ve zeytin koridoru olarak belirlenen alanda bulunuyor. Proje alanı Büyükhusun'a 850 metre, Kozlu'ya 2 bin 500 metre, Sazlı'ya 4 bin 500 metre ve Assos Antik Kenti’ni de barındıran Behramkale'ye ise 5 bin 500 metre mesafede bulunuyor.

ZEYTİN KANUNU'NA AYKIRI

Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, Zeytinciliğin
Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanununu hatırlatarak, “Proje alanına çok yakın zeytinlikler bulunmaktadır. Zeytin Kanunu gereği de zeytinliklere 3 KM mesafede enerji ve madencilik projeleri yapılamaz. Bu nedenle de bu projenin bu bölgede yer almaması gereklidir” dedi.

HAZİNE ARAZİSİ ÜCRETSİZ Mİ KULLANILACAK?

Projenin en dikkat çekici kısmını ise arazinin kullanımı oluşturuyor. Söz konusu proje alanı, Milli Emlak Genel Müdürlüğü’ne ait. Proje dosyasında alanın güncel kullanım durumu Ayvacık Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliğinin görüşüne göre “Taşınmaz üzerinde kira, tahsis, irtifak hakkı, ön izin vb. herhangi bir idari işlem bulunmadığı” bilgisine yer veriliyor. Yine dosyada “Projenin olumlu sonuçlanmasının ardından söz konusu parsele ilişkin gerekli kiralama işlemleri yapılacaktır” deniyor.

Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Doğan, bu duruma tepki göstererek, “Hazine arazilerinin ücretsiz bir şekilde ticari amacı olan şirketlerin kullanımına sunulması kabul edilebilir bir durum değildir” diye konuştu.

'TURİZM, TARIM VE KÜLTÜREL DEĞERLER KAR HIRSI VE ENERJİ UĞRUNA GÖZDEN ÇIKARILAMAZ'

Ayvacık’ta bir süredir jeotermal kaynak arama ve jeotermal enerji santralı projelerinin gündemde olduğunu dile getiren Süheyla Doğan, gelinen aşamada bu projelerin sayısının giderek artmasının kendilerini kaygılandırdığını ifade edip şunları söyledi: "Ayvacık’ta Tuzla-Gülpınar bölgesinde hala 4 santral çalışmakta. Artık daha fazla jeotermal enerji santralı istemiyoruz. Bölgemiz tarımsal, turistik ve kültürel değerlere sahip önemli bir bölgedir. Ayvacık bazı şirketlerin kar hırsı ve enerji uğruna gözden çıkarılamaz. 

'ZEYTİNLER, İNCİRLER ÜZÜMLER KURUMUŞ, DERELİRİ KURUMUŞ, SULARI ZEHİRLENMİŞ' 

Aydın, Manisa, Salihli yöresindeki arazilerde bor, yeraltı sularında yoğun arsenik saptandı. Bu durum Devlet Su İşleri tarafından rapor edildi. Bu bölgelerde jeotermal enerji projelerinin yarattığı olumsuz etkiler konusunda daha önce inceleme yaptık. Projelerin yarattığı etkileri gözlerimizle görüp tanık olduk ve bölgede yaşayan halktan uğradıkları zararları dinledik. Zeytinlikleri, incirleri, üzüm bağları kurumuş, dereleri, ırmakları kirlenmiş, derelerde balıklar ölmüş, yeraltı ve yerüstü suları zehirlenmiş ve arsenik seviyeleri yükselmişti. Bu durum kamu kurumlarının raporları ile de kabul edilmiştir...” 

Öte yandan, Bakrom Madencilik'in yeni ÇED Başvuru süreci ile ilgili 'Halk Katılımı' toplantısının 22 Aralık 2022’de yapılacağı öğrenildi.

'ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR' KARARI İPTAL EDİLMİŞTİ

Çanakkale İdare Mahkemesi, Büyükhusun Köyü yakınlarında yapılması planlana jeotermal kaynak arama amaçlı sondaj projesi ile Gülpınar Köyü yakınlarındaki Babadere-2 Jeotermal Enerji Santralı'na verilen “ÇED gerekli değildir” kararlarını iptal etmişti. 118’i vatandaş olmak üzere, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Gülpınar Sürdürülebilir Yaşam Derneği, SS Çakıl Site Kooperatifi ve Ege ve Marmara Çevre Belediyeler Birliği olmak üzere, toplam 122 davacının bulunduğu davada, bilirkişi incelemesi yapılmış ve “ÇED Gerekli Değildir” kararı iptal edilmişti.