Liderlerin önceliği aday değil geçiş süreci

ANKARA - CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Meclis’teki bütçe görüşmelerinde, AK Parti sıralarından gelen "aday ol" sözlerine, "Aday olmayacağımı kim söyledi?" şeklinde yanıt vermesi, Ankara kulislerini hareketlendirdi. AK Parti ve MHP yöneticileri bu açıklamayı Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı adaylığının işareti olarak değerlendirirken ittifak bileşenlerinden farklı yorumlar geldi.

CHP’li yöneticilere göre Kılıçdaroğlu bütçe konuşmasındaki performansı ile hem partisini hareketlendirdi hem de siyasette moral üstünlüğü ele aldı. Konuşma hem sosyal medya hem de geleneksel medyada da etkili bir rüzgar yarattı. Kılıçdaroğlu’nun konuşmasının önemli başlıklarından biri Kamu Özel İşbirliği yatırımlarının kamulaştırılacağı yönündeki açıklamasıydı. CHP’de bu sözler “uzun süredir partide konuşulan, altyapısı hazırlanan vaadin genel başkan tarafından kürsüde seslendirilmesi çok önemli ve sarsıcı oldu” şeklinde değerlendirildi.

CHP’li yöneticiler Kılıçdaroğlu’nun adaylık ile ilgili sözlerini ise iktidar ortakları gibi yorumlamadı. Kılıçdaroğlu'nun “aday olup olmayacağı” yönünde iktidar başta olmak üzere farklı çevrelerden “alaya varan, itibarsızlaştırmaya dönük” yaklaşımlara, “Bu iddiasızlıktan değil. Ben tek adam rejimine karşıyım. Ben parlamenter sistemle ülkeyi yönetmeye aday ve buna inanmış bir partinin genel başkanıyım” yanıtı verdiği yorumu yapıldı.

ÇATI ADAY MI, HER PARTİNİN KENDİ ADAYI MI?

Bu açıklamayı yapan CHP yöneticilerine göre Kılıçdaroğlu’nun aday olma ihtimali denklem dışı değil, ancak öncelikle seçimlere nasıl hazırlanılacağının  yanıtının verilmesi gerekiyor. 2018 seçimlerinde olduğu gibi her parti en çok oyu alacağını düşündüğü bir cumhurbaşkanı adayı ile mi yarışa katılacak yoksa bir çatı aday mı belirlenecek? Hem CHP de hem de Millet İttifakı’nın başta İYİ Parti olmak üzere diğer bileşenlerinde bu konuda bir karara varılmış değil. CHP’de iki görüşü de savunan siyasetçiler var. Ancak CHP’nin kendi adayını göstermesi durumunda CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığının güçlü ihtimal olacağı ifade ediliyor.

KILIÇDAROĞLU ÇATI ADAY OLUR MU?

Peki Kılıçdaroğlu Millet İttifakı’nın çatı adayı olabilir mi? CHP’li yöneticilere göre bu da CHP’nin tek başına vereceği bir karar değil. Bu konunun hem ittifak ortakları ile değerlendirileceği hem de anketlerle kamuoyu yoklamalarına bakılarak karar verileceğinin altı çiziliyor. CHP’li bir yönetici, “Genel Başkan Kılıçdaroğlu bir ittifak siyaseti yönetiyor. İttifak ve Türkiye’nin geleceği için en doğru adımı atmaya çalışıyor. Bu doğru adım eğer kendi adaylığı olursa bu adımı atar. Yoksa atmaz” değerlendirmesinde bulunuyor.

İYİ PARTİ’YE GÖRE ÇATI ADAY OLMALI

Millet İttifakı’nın ana ortağı İYİ Partili yöneticiler de benzer bir yaklaşım içinde. Bir yönetici, Kılıçdaroğlu’nun bütçe konuşmasındaki ana vurgunun parlamenter sistem mesajı olduğunu söylerken, “Biz ortak bir aday üzerine Millet İttifakı’nı kurmadık. Aday olursa saygı göstermek lazım. Ama asıl vurgusu bu değildi” diyor. İYİ Parti de bir başka yönetici de “Kemal Kılıçdaroğlu çok rasyonel düşünen bir siyasetçi. Duygusal hareket etmez” değerlendirmesi yapıyor.

İYİ Parti’de birçok yönetici, cumhurbaşkanlığı seçimine 2018 seçimlerinden farklı olarak ittifakın “çatı adayı” ile girilmesi gerektiği görüşünü dile getiriyor. Her partinin kendi adayı ile seçime girdiği tablonun parçalanmışlık görüntüsü vererek vatandaşı ümitsizliğe sürüklediği değerlendirmesi yapılıyor. Çatı adayının da AK Parti-MHP blokunu çatlatacak bir isim olması gerektiğine işaret ediliyor. Ancak bu bloku CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun çatlatmasının çok mümkün olmadığı ifade ediliyor.

AK PARTİ MÜJDELİ HABER OLARAK GÖRDÜ, ÇÜNKÜ…

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun adaylıkla ilgili sözleri AK Parti ve MHP’de “olumlu” değerlendirildi. MHP lideri Devlet Bahçeli, Kılıçdaroğlu’nun konuşmasını adaylığının ilanı olarak görüp, “müjdeli bir haber!” olarak yorumlarken, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, aynı konuda “Ümitli bir şey duydum” dedi. CHP ve İYİ Partili yöneticileri Cumhur İttifakı’ndan gelen bu “coşkulu” değerlendirmeleri, “Tüm siyasetlerini CHP karşıtlığı üzerine kuruyorlar. Buradan tabanlarını konsolide etmeye çalışıyorlar ama yanlış siyaset yapıyorlar” sözleriyle yorumladı.

LİDER BULUŞMALARINDA GEÇİŞ SÜRECİ KONUŞULUYOR

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “adaylık işareti” olarak yorumlanan sözleriyle ilgili Olay TV Ankara Temsilcisi Özlem Akarsu Çelik’in sorularına, “Adaylığıma benim karar vermem kadar yanlış bir şey olamaz. Kararı verecek olan millet ittifakının iradesidir” yanıtı verdi, vakti geldiğinde Millet İttifakı ile konuşup karar vereceklerini söyledi.

Edinilen bilgiye göre Ankara’da son dönem yapılan lider buluşmalarında adaylık, parlamenter sisteme geçiş süreci ve takvimi gibi konular ele alınıyor. Görüşmelerde yer alan bir yönetici, “Parlamenter sisteme geçiş için bir sürece ihtiyaç var. Anayasa değişikliği olmadan seçime gidildiğinde bu sisteme göre bir cumhurbaşkanı olacak. O nedenle adaydan öte bir geçiş süreci tanımlamak gerekiyor. Görüşmelerde bunları konuşuyoruz ama üzerinde çalışılması gerekiyor. Şu an bir model yok. Parlamenter sistem diyoruz ama nasıl bir parlamenter sistem olacak? Geçiş süreci nasıl olacak, takvimi ne olacak? Bunların çok iyi kurgulanması, netleştikten sonra da vatandaşla açık bir şekilde paylaşılması gerekiyor” diyor.

Muhalefet bloku içinde hiçbir siyasi parti erken veya zamanında yapılacak bir seçimi partiler arası bir seçim olarak görmüyor. CHP’li yöneticilerin sık kullandığı ifadeyle önümüzdeki seçimde “Otoriter tek adam rejiminden yana olanlarla demokrasiden yana olanlar yarışacak” yorumu yapılıyor. Demokrasi isteyenlerin ortak söylemi güçlendirilmiş parlamenter rejim. Tüm partiler kendi mutfaklarında bu yönde çalışmalar başlatmış durumda. Bu çalışmalar daha sonra bir araya getirilerek harmanlanacak. İşte bunun üzerine tek aday mı, çatı aday mı, nasıl bir modelle seçime katılım sağlanacağı ve en son aday ismi ya da isimleri netleşecek. Muhalefet cephesinde ana görüş; çatı ya da çoklu aday, hangi karar alınırsa alınsın buna birlikte karar verilecek.